پایان­نامه­ کارشناسی ارشد رشته­ جغرافیا گرایش ژئومورفولوژی

 

بارزسازی تغییرات مئآندری رودخانه کارون با استفاده از تصاویر چند زمانه Landsat و IRS

 

استاد راهنما:

دکتر عبدالله سیف

 

استاد مشاور:

پروفسور ابراهیم مقیمی

 

اسفندماه 1389

چکیده

جلگه پهناور خوزستان میزبان رودخانه های دائمی مهمی است که بزرگترین آنها رودخانه کارون می باشد. حوضه آبریز کارون به عنوان یکی از بزرگترین زیرحوضه های ایران و جزئی از حوضه آبریز اصلی خلیج فارس و دریای عمان به شمار می آید. رودخانه کارون با طولی حدود 890 کیلومتر از چهار شاخه اصلی، با نام های خرسان، آب ونک، آب کیار و بازفت تشکیل شده و از چشمه سارهای دامنه کوه های ونک سرچشمه گرفته و با نام آب کوهرنگ به سوی جنوب شرق جریان یافته و در نزدیکی شهر گتوند وارد جلگه خوزستان می شود. در نزدیکی شوشتر به دو شاخه گرگر و شطیط تقسیم می گردد. این دو شاخه در محل بند قیر با رودخانه دز همراه شده و کارون بزرگ را می سازند. این رودخانه درنهایت به خلیج فارس می ریزد. تاکنون مطالعات بسیاری با اهداف مختلف برروی این رودخانه انجام شده است. مقطع مطالعه در این پژوهش رودخانه کارون از محل ورود به جلگه خوزستان (در محل شهر گتوند) تا مصب رودخانه (محل الحاق به خلیج فارس) می باشد که با استمداد از روش برایس در معرفی مئآندرهای رودخانه، برای اولین بار در ایران به شمارش مئآندرهای کارون پرداختیم و تعداد 149 مئآندر رودخانه ای، مشخص و انواع مئآندرها با توجه به فاکتورهای هندسی شعاع انحنا و طول وتر، به لحاظ فرمی به دو دسته مئآندرهای ساده و مرکب طبقه بندی گردید. سپس با تشکیل پایگاه داده ای مرکب از نقشه های توپوگرافی 1:50000، عکس های هوایی مربوط به سال 1955 میلادی (1334شمسی)، تصویر ماهواره ایLandsat مربوط به سال 1973 و IRS مربوط به سال 2006 به پردازش تصاویر چند زمانه و عکس های هوایی در محیط نرم افزار ER Mapper و GIS پرداختیم. با توجه به اینکه مبنای کار، جهت شناسایی مئآندرها بر اساس نقشه های توپوگرافی 1:50000 تهیه شده از عکس های هوایی 1955 بوده است، بخشی از عکس های هوایی این سال را نیز در فرایند تجزیه و تحلیل تغییرات مئآندری وارد نمودیم. این امر دو مزیت به همراه داشت؛ هم به دقت کار در تشخیص تغییرات افزوده شد و هم بازه زمانی مطالعه به 51 سال افزایش یافت. با مطالعات انجام شده این نتایج زیر حاصل شد:

  • در شناسایی و شمارش مئآندرهای کارون می توان از روش برایس استفاده نمود در این رساله ضمن استفاده از روش برایس در مطالعه رودخانه کارون، 149 مئآندر در این رودخانه شناسایی گردید. با مقایسه­ی تصاویر و عکس ها و نقشه های توپوگرافی از مجموع 149 مئآندر شناسایی شده، 54 مورد تغییر مشاهده گردید، از این بین 21 مورد تغییر نوع مئآندری از ساده به مرکب و به عکس مشاهده گردید.
  • بیشترین میزان تغییرات در بازه زمانی مورد مطالعه، مربوط به تبدیل الگوی ساده به مرکب می باشد.
  • تغییر مهم دیگر در ارتباط با بخش انتهایی مسیر کارون یعنی رودخانه بهمنشیر می شود، به ترتیبی که در مصب رودخانه، دو مئآندر به مجموع مئآندرهای رودخانه افزوده شده است.
  • بیشترین تعداد مئآندرهای مرکب در رودخانه شطیط و کارون بزرگ بویژه از ویس تا غزاویه کوچک (مئآندر 85) دیده شده است. بیشترین تغییرات رودخانه نیز در بازه زمانی مورد مطالعه، منطبق بر همین مناطق می باشند.
  • علاوه بر اثبات اهمیت تصاویر ماهواره ای و دقت بالای این تصاویر در نمایاندن تغییرات مئآندری در یک بازه زمانی خاص، کاربرد مفید نقشه های توپوگرافی 1:50000، در مطالعه­ی رودخانه های بزرگی چون کارون اثبات گردید. این ترکیب با وجود عکس های هوایی تهیه شده از منطقه کامل گردید.

 

واژگان کلیدی: کارون – مئآندر- تصاویر ماهواره ای چند زمانه- روش برایس- سنجش از دور

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید 

 

 

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...