فهرست مطالب

 عنوان                                                                                                                                      صفحه

چكیده فارسی

فصل اول: کلیات طرح

• مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2
• بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3
• اهمیت موضوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………..5
• چارچوب نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………….6
• اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………6
• فرضیه‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………7
• تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..7
• قلمرو تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………8

 فصل دوم: ی بر ادبیات و پیشینة تحقیق

• مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….10
• سرمایة فكــری………………………………………………………………………………………………………………………………………………13
• سیر تاریخی توسعة مفهوم و کاربرد سرمایة فکری………………………………………………………………………………………………….15
• تعاریف، مفاهیم و ابعاد كلیدی سرمایة فکری………………………………………………………………………………………………………..17
• اندازه‌گیری سرمایة فكری: مدلها و روشهای آن……………………………………………………………………………………………………..20
• کاربرد سرمایة فکری در سازمانها……………………………………………………………………………………………………………………….23
• دلایل سنجش سرمایة فکری توسط شرکتها…………………………………………………………………………………………………………..27
• عملكرد………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….30
• عملكرد، تعاریف و مفاهیم آن…………………………………………………………………………………………………………………………….31
• الگوها و مدلهای سنجش عملكرد و مدیریت عملكرد……………………………………………………………………………………………..34
• دلایل بهبود عملكرد…………………………………………………………………………………………………………………………………………38
• نقش هدفگذاری در ارتقاء و بهبود عملكرد…………………………………………………………………………………………………………..41
• استقرار مدیریت عملكرد در بهبود و ارتقاء عملكرد……………………………………………………………………………………………….42
• شاخصهای اندازه‌گیری عملكرد…………………………………………………………………………………………………………………………..45
• چالشها و موانع بهبود عملكرد…………………………………………………………………………………………………………………………….49
• اصول و چارچوب عملكرد در ابعاد سازمانها………………………………………………………………………………………………………..51
• پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53

 فصل سوم: روش اجرای تحقیق

• مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………..59
• روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..59
• جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………59
• حجم نمونه و روش نمونه‌گیری……………………………………………………………………………………………60
• روش و ابزار جمع‌آوری داده‌ها……………………………………………………………………………………60
• روش تجزیه و تحلیل داده‌ها …………………………………………………………………………………………..61

 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق  

• مقدمه………………………………………………………………………………………………61
• داده‌های اولیة مربوط به جامعة مورد مطالعه………………………………………………………………….62
• تجـزیه و تحلیل استنباطی داده‌های آماری (آزمون فرضیه‌های تحقیق)………………………….71

  فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات  

• مقدمه……………………………………………………………………………………………………………79
• نتیجه‌گیری ……………………………………………………………………………………………………79
• پیشنهادات …………………………………………………………………………………80

-پیشنهادات در راستای نتایج تحقیق………………………………………………………………….80

• – محدودیتهای تحقیق……………………………………………………………………………………….82
• پیشنهادات برای محققین بعدی………………………………………………………………………………83

• 

•  

 منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………….84

پیوست…………………………………………………………………………………………………………….

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………….

چـکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایة فكری بر عملكرد شعب بانكهای استان گیلان انجام پذیرفته است. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع توصیفی ـ همبستگی بوده كه در این راستا فرضیه‌هایی به صورت زیر تدوین گردید؛

فرضیه اصلی:

بین سرمایة فكری و عملكرد شعب بانكهای استان گیلان رابطة معنی‌داری وجود دارد.

فرضیه‌های فرعی:

1. بین سرمایة ساختاری و عملكرد شعب بانكهای استان گیلان رابطة معنی‌داری وجود دارد.
2. بین سرمایة انسانی و عملكرد شعب بانكهای استان گیلان رابطة معنی‌داری وجود دارد.
3. بین سرمایة مشتری (رابطه‌ای) و عملكرد شعب بانكهای استان گیلان رابطة معنی‌داری وجود دارد.

جامعة آماری این تحقیق شامل کلیة شعب بانكهای استان گیلان بوده كه نمونه‌ای به حجم 150 شعبه مطابق فرمول كوكران انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت كه نتایج حاصل از تحلیل همبستگی و الگوی معادلات ساختاری بین متغیرهای تحقیق نشان داد كه بین سرمایة فكری (سرمایة ساختاری، سرمایة انسانی و سرمایة مشتری (رابطه‌ای)) و عملكرد شعب بانكهای استان گیلان رابطة معنی‌داری وجود دارد.

واژه‌های كلیدی: سرمایة انسانی، سرمایة مشتری (رابطه‌ای)، سرمایة ساختار، عملكرد

ـ 1) مقدمه

با ی بر گذشته این نكته قابل اذعان است كه در قرن بیستم، اقتصاد مبتنی بر صنعت بود. در این قرن هر شرکتی و هر کشوری که دارایی‌های فیزیکی و سرمایه‌های مادی و مشهود بیشتری داشت ثروت بیشتری تولید می‌کرد. اما قرن 21 اقتصاد مبتنی بر دانش است. به عنوان نمونه ستارامن و همکاران (2002) به نقل از کندریک یکی از اقتصاددانان آمریکایی بیان می‌کند که در سال 1925 نسبت دارایی‌های نامشهود به دارایی‌های مشهود 30 به 70 بود. اما در دهة 1990 به نسبت 63 به 37 افزایش یافت. استیوارت (1997) سرمایة انسانی را مهمترین دارایی سازمان تلقی می‌كند. بنابراین انتظار می‌رود شرکت‌هایی که از سرمایه فکری و انسانی بالاتری برخوردارند عملکرد مالی آن‌ها نیز بالاتر باشد. آثار سرمایه انسانی بر عملکرد واحد تجاری در شرکتهای خدماتی بسیار مهم تلقی می‌شود زیرا این شرکتها بیشتر بر ظرفیتها و منابع نامشهود متکی هستند (منشن و بنتیس، 2013). از طرفی در طی دو دهة اخیر، افزایش رقابت تجاری و ظهور فن‌آوری‌های جدید اطلاعاتی، منجر به پررنگتر شدن اهمیت دارایی‌های نامشهود به عنوان مهمترین عامل در ارزش‌گذاری شرکتها شده است (لو، 2001). اندازه‌گیری و گزارشگری دارایی‌های نامشهود یکی از موضوعات جذاب برای محققان حسابداری است و این جذابیت با افزایش تفاوت بین ارزش دفتری و ارزش بازار شرکتها بیشتر شده است (بیاتی، 2005). نگرانی‌ها در مورد عدم شناسایی دارایی‌های نامشهود، در حال افزایش است. این نگرانی ناشی از ماهیت محافظه‌کارانه معیارهای شناسایی دارایی و نگرانی‌ها در مورد قابلیت اتکا استانداردهای اخیر حسابداری است (الیوییرا و همکاران، 2010). بنابراین سطوح بالای عدم‌اطمینان، توانایی شناسایی برخی دارایی‌های نامشهود را در واحدهای تجاری که در دارایی‌های نامشهود سرمایه‌گذاری می‌کنند، محدود می‌کند و این موضوع باعث می‌شود که اطلاعات صحیح به اشخاص برون‌سازمانی انتقال نیابد. این مشکل برای شرکتهایی که متکی بر دانش هستند، بیشتر نمود پیدا می‌کند. با این وجود می‌توان گفت اطلاعات سرمایة انسانی دارای محتوای اطلاعاتی است. اطلاعاتی که راجع به شایستگی و صلاحیت کارکنان منتشر می‌شود با ارزش شرکت رابطة مثبت و معنی‌دار دارد. افشای این اطلاعات منجر به تغییرات کوتاه‌مدت در ارزش بازار نمی‌شود (گامرسچلاگ، 2013). سرمایة فکری سرمایه‌ای فراتر از دارایی‌های فیزیکی و دارایی‌های مشهود است. امروزه سهم سرمایة فکری به دلیل دانش و اطلاعات و در نتیجه تولید ثروت در اقتصاد مبتنی بر دانش می‌تواند نقش مهمی در خلق ارزش افزوده و تولید ناخالص داخلی داشته باشد. به همین دلیل در سطح بنگاه‌های اقتصادی نیز عملکرد شرکت‌ها می‌تواند تحت ‌تأثیردارایی‌های فکری و سرمایة انسانی قرار گیرد. با این تفاسیر در این فصل به بیان مقدمه‌ای در خصوص موضوع تحقیق اشاره گردید. در ادامه فصل به مباحثی پیرامون بیان مسأله اصلی و اساسی تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق و اهداف پژوهشگر اشاره شده و فرضیه‌‌ها و چارچوب نظری تحقیق به تفصیل بیان شده و در نهایت تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق و قلمرو تحقیق تشریح می‌گردد.

1 ـ 2) بیان مساله

در دو دهة اخیر، عملكرد و مدیریت راهبردی آن به یكی از موضوعهای مورد توجه و جذاب تبدیل شده است كه در این راستا مدیریت عملكرد اقدامی است مستمر و همه جانبه‌نگر در زمینة تعامل آموزش، ارزشیابی و عملكرد كه سه فلسفه مدیریتی زیر در آن اعمال می‌شود: فلسفه مدیریت بر مبنای نتیجة كار؛ فلسفه مدیریت مشاركتی؛ فلسفه مدیریت كیفیت جامع. در راستای بكارگیری این سه فلسفه مدیریتی، توجه به توسعة فردی، توسعة گروهی و تیمی و توسعة سازمانی، هم در مفهوم بالندگی سازمان و هم عملكرد اقتصادی سازمان، همچنین به میزان اهمیت مشاغل گوناگون در سازمان نیز توجه دارد و چون این فرایند به طور مداوم در حال تكامل است، منجر به توسعة مستمر و پایدار منابع انسانی و سرمایة فكری در سازمانها و در نهایت توسعة منابع انسانی ملی می‌شود. بدون تردید اگر فلسفه مدیریت عملكرد به طور مؤثر در سازمان اعمال شود، باعث توسعة پایدار منابع انسانی می‌شود و پایداری توسعة منابع انسانی نیز به اجرای منظم و بهبود فرایند كمك خواهد كرد (مجتهدزاده و همكاران، 1389). كه در این بین عملكرد عبارت است از سمت‌دهی صحیح و مؤثر به عوامل مؤثر و اثرگذار بر عملكرد هر سازمان (منابع انسانی، فرایندهای سازمانی، مدیران، مشتریان) به منظور اثرگذاری بر خط‌مشی فعلی یا مسیر برنامه به منظور دستیابی به آن اهداف و تسهیم و در میان‌گذاری نتایج عملكرد در ترغیب آن اهداف (منشن و بنتیس، 2013). از طرفی تمامی رویكردهای مدیریتی در اجرا اهدافی را به دنبال دارند كه معمولاً اساسی‌ترین هدف رسیدن به نتــایج دلخواه براسـاس برنامه‌ریزیهای قبلی برنامه‌ریزان در سازمان و عملكرد آنهاست. طبق گزارشات سازمان ملی بهره‌وری در پایان سال 1391 عواملی چون رضایتمندی مشتریان، رضایتمندی كاركنان، برنامه‌ریزی استراتژیك مؤثر، فرایندهای روان كاری و عملكرد كاری مدیران عواملی هستند كه بر عملكرد سازمانهای ایرانی به شدت تأثیر گذارده و موجب تأكید بیشتر آنها بر بهبود عملكرد شده است كه در این راستا تعریفی كه از عملكرد ارائه گردیده عبارت است از مجموعه‌ای از اقدامات به هم پیوسته‌ای از سیاستها و رویه‌ها و اقداماتی كه روی دستیابی اهداف از طریق تمركز روی عملكرد ابعاد سازمانی تأكید دارد. به بیان بهتر فرایندی است مبتنی بر یك سری فعالیتها و به نحوی بنا شده است كه باید از طریق تضمین بهبود مستمر عملكرد افراد و گروههای كاری در جهت اهداف راهبردی و اثربخشی سازمانی طراحی شود (حبیبی، 1392). مطابق گزارشات صندوق بین‌المللی پول و بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران در پایان شهریور ماه 1392 بانكهای ایران به دلیل پایین بودن رقابت میان کارکنان، عدم امکان اِعمال مدیریت به دلیل شرایط و متغیرهای از پیش تعیین شده، ثابت بودن نرخ تسهیلات اعطایی و وجود تورم بیش از آن، مشکلات موجود در اعطای تسهیلات و عدم فرایند ساده‌سازی ارائه تسهیلات در چارچوب قانون بانکداری بدون ربا، پرداخت تسهیلات تکلیفی و عدم افزایش سرمایة بانکها به وسیله دولت کارا عمل نمی‌کنند. به عبارت دیگر بانکها با استفاده از نهاده‌های موجود نمی‌توانند حداکثر ستاده را داشته باشند (محبوبی، 1392) كه بانكهای استان گیلان (جامعة آماری این تحقیق) نیز از این قاعده مستثنی نیستند. نتایج حاصل از بسیاری از تحقیقات دربارة نقش و اهمیت سرمایة فكری در رشد و توسعة سازمانها و بعضاً رشد جوامع بشری، بر این نكته تأكید دارد كه هیچ جامعه‌ای توسعه نیافته است، مگر آنكه به توسعة سرمایه‌های فكری خود پرداخته باشد. امروزه محققان پی برده‌اند كه سرمایة فكری جزء ضرورتهای انكارناپذیر هر سازمانی تلقی شده و سرمایه‌ای بی‌پایان در جهت رشد و توسعة سازمانها و كشورها هستند طوری كه طی نیم قرن گذشته بخش قابل توجهی از پیشرفت كشورهای توسعه یافته مرهون تحول در سرمایة فكری آنها بوده است. اگر در گذشته كار، سرمایه و زمین عوامل اصلی تولید به حساب می‌آمدند، امروز تغییرات فناوریها، فاكتورهای نیروی انسانی و ارتقاء سطح سرمایة فكری به عنوان عوامل رشد تلقی می‌شوند (نوروزی، 1384). در این اثنا سرمایة فكری عبارتست از تمام منابع دانش‌محوری که برای سازمان ارزش تولید می‌کنند ولی در صورتهای مالی وارد نمی‌شوند و شامل ابعادی همچون سرمایة ساختاری، انسانی و مشتری می‌باشد (صالحی‌نژاد، 1392). به علاوه تجارب ارزندة سازمانهای موفق و پیشرو دربارة ارزش سرمایة فكری، مبین اهمیت آن در سازمانهاست. آنها عظمت و بزرگی سازمان خود را به اندازة كسانی می‌دانند كه برایشان كار می‌كنند، محور اصلی رشد كسب و كار خود را بر مبنای كاركنان خود بنا نهاده‌اند، انسان را ســـرچشمة تمامی خلاقیتها، نوآوریها، تواناییها و زیباییها می‌دانند و معتقدند چنانچه فضا و شرایط برای انسان شاغل در سازمان فراهم شود، تواناییهای او شكوفاتر و متجلی می‌شود این گونه سازمانها كامیابی یا شكست سازمان یا مؤسسه خود را به میزان وفاداری و شایستگی نیروی انسانی، مشتریان و ساختار سازمانی خود نسبت می‌دهند و در نهایت بر این اعتقادند كه اگر سازمانی شایستگی حفظ سرمایه‌های فكری خود را نداشته باشد، به آرامی به افول كشیده خواهد شد (چانگ و یانگ، 2013). با توجه به الزامات اشاره شده در بالا، در این تحقیق محقق به دنبال یافتن پاسخ مناسبی به این سؤال است كه آیا بین سرمایة فكری و عملكرد شعب بانكهای استان گیلان رابطه وجود دارد؟

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

چکیده 1

 

فصل اول: کلیات طرح تحقیق

 

1-1) مقدمه. 3

 

1-2) بیان مسئله. 3

 

1-3 ) ضرورت و اهمیت تحقیق.. 5

 

1-4 ) اهداف تحقیق.. 5

 

1-5) سوالات تحقیق.. 5

 

1-5-1) سوال اصلی تحقیق.. 5

 

1-5-2) سوالات فرعی تحقیق.. 5

 

1-6) چارچوب نظری تحقیق.. 6

 

1-7) فرضیه های تحقیق.. 7

 

1-7-1) فرضیه اصلی تحقیق.. 7

 

1-7-2) فرضیه های فرعی تحقیق.. 7

 

1-8) متغیرهای تحقیق.. 7

 

1-8-1) متغیر مستقل.. 7

 

1-8-2) متغیر وابسته. 7

 

1-9) تعریف مفهومی متغیرها 8

 

1-9-1)جهت گیری استراتژیک…. 8

 

1-9-2) عملکرد صادرات… 8

 

1-10 ) تعریف عملیاتی متغیرها 8

 

1-10-1) جهت گیری استراتژیک…. 9

 

1-10-2) عملکرد صادراتی.. 9

 

1-11) قلمرو تحقیق.. 9

 

1-11-1) قلمرو موضوعی تحقیق.. 9

 

1-11-2) قلمرو مکانی تحقیق.. 10

 

1-11-3) قلمرو زمانی تحقیق.. 10

 

1-12) جمع بندی فصل اول. 10

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

 

بخش اول: جهت گیری استراتژیک

 

2-1-1) مقدمه. 13

 

2-1-2) تعریف مفاهیم اصلی مدیریت استراتژیک…. 13

 

2-1-2-1) استراتژی.. 13

 

2-1-2-2) برنامه‎ریزی استراتژیک…. 14

 

2-1-2-3) تفکر استراتژیک…. 16

 

2-1-2-4) مدیریت استراتژیک…. 18

 

2-1-2) جهت گیری استراتژیک…. 19

 

بخش دوم: عملکرد صادراتی

 

2-2-1) صادرات… 23

 

2-2-2) عملکرد صادراتی.. 24

 

2-2-3) رابطه جهت گیری استراتژیک باعملکرد صادراتی.. 28

 

2-2-4) بررسی جایگاه جهت گیری استراتژیک درایران. 29

 

2-2-5) وضعیت صادرات استان گیلان. 31

 

2-2-6) پیشینه تحقیقات انجام شده 32

 

2-2-6-1) نمونه ای ازتحقیقات انجام شده درایران.. 32

 

2-2-6-2) نمونه ای ازتحقیقات انجام شده درسایرکشورها 33

 

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

 

 

 

3-1) مقدمه. 37

 

3-2) روش تحقیق.. 37

 

3-3) جامعه ونمونه آماری.. 37

 

3-4) روش جمع آوری اطلاعات… 38

 

3-5) ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات… 38

 

3 -6) روایی وپایایی ابزار اندازه گیری.. 38

 

3-7) روش تجزیه وتحلیل داده ها 40

 

فصل چهارم: تجزیه وتحلیل اطلاعات

 

4-1) مقدمه. 42

 

4-2) توصیف متغیرهای جمعیت شناختی.. 42

 

4-3) توصیف متغیر های تحقیق.. 46

 

4-4 ) آزمون کلوموگروف – اسمیرنف…. 54

 

4- 5) فرضیه های تحقیق.. 55

 

فصل پنجم: نتایج وپیشنهادها

 

5-1) مقدمه. 63

 

5-2) نتایج آمارتوصیفی.. 63

 

5-2-1) آمار توصیفی کل.. 63

 

5-3) نتایج آمار استنباطی.. 64

 

5-4) پیشنهادات تحقیق.. 66

 

5-5) خلاصه بحث و نتیجه گیری.. 67

 

5-6) پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 67

 

5-7) محدودیت ها 68

 

منابع.. 69

 

چکیده

 

جهت گیری استراتژیک بعنوان یکی ازمحرکهای اصلی تدوین استراتژی، در سه دهه اخیر بصورت گسترده توسط محققان مورد مطالعه و بررسی قرارگرفته است. اما تاثیرجهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی کمترمورد مطالعه قرارگرفته است. پژوهش حاضر به منظور بررسی این موضوع است که آیا جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادراتی تاثیردارد. درهمین راستاابتدا مطالعات انجام شده وتعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای مستقل ووابسته مورد بررسی قرارگرفته وبااستفاده ابعاد شش گانه جهت گیری استراتژیک ونکاترامن (1989) تهاجمی، تحیلی، تدافعی، آینده نگری، فعالانه وریسک پذیری یک فرضیه اصلی و شش فرضیه فرعی طراحی وسپس پرسشنامه استاندارد ونکاترامن (1989) بین 150 ازفعالان صادراتی حقیقی وحقوقی عضوبانک اطلاعات صادرکنندگان استان گیلان که براساس فرایند نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بود توزیع گردید 83 پرسشنامه توزیع شده تکمیل وبرگشت گردید. از نظر روش شناسی تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی و از نوع علی بوده وروش گردآوری اطلاعات میدانی است. فرضیه های تحقیق با استفاده ازروش رگرسیون مورد آزمون قرارگرفت و درپایان تاثیر جهت گیری استراتژیک و ابعاد شش گانه برعملکرد صادراتی صادرکنندگان استان مورد تایید قرارگرفت.

 

 واژگان کلیدی: جهت گیری استراتژیک، عملکرد صادراتی، استراتژی، برنامه‎ریزی استراتژیک، تفکر استراتژیک

 

-1)مقدمه

 

صادرات بعنوان موتورمحرکه اقتصاد نقش قابل توجهی در افزایش تولید، اشتغال و و درآمد ارزی ایفا می‎نماید و اکثر محققان به اهمیت صادرات بعنوان یک عنصرکلیدی در اقتصاد کشور اشاره کرده اند. نهادهای بین المللی مرتبط با تجارت و زیر مجموعه سازمان ملل نظیر مرکز تجارت بین اللل ITC) ) بر اهمیت توسعه صادرات تاکید و در این زمینه متدولوژی تدوین توسعه صادرات وتوصیه های سیاستی برای کشورها و واحدهای کسب و کار ارائه کرده اند. درهمین راستا دراکثرکشورها ازجمله ایران درچند سال اخیر سند استراتژی توسعه صادرات تدوین گردیده است. اکثر محققان به اهمیت صادرات در توسعه عملکرد واحدهای کسب و کار اشاره کرده اند. واحدهای کسب وکار هم به دلیل پاسخگویی به محرکهای داخلی و خارجی اقدام به صادرات می نمایند. متغیرهای مختلفی برعملکرد صادراتی اثرگذارهستند. ماهیت متغیرهای موثر برعملکرد صادراتی وشرایط محیط فعالیت بنگاه‎های کسب و کار با ویژگی پویایی، پیچیدگی و تغییرات مستمر ایجاب می نماید که شرکتها برای ورود و بقا در بازارهای خارجی ناگزیر هستند از برنامه‎ریزی ایی استفاده نمایند که متناسب با این تحولات باشند. با توجه به شناخت ما ازبرنامه ریزی استراتژیک که زاییده این تحولات هست و از دهه 70 دردنیا رواج گردیده است. واینکه اکثر شرکت های موفق بین المللی از برنامه ریزی استراتژیک استفاده می نمایند (دیوید، فرد 1390). تعدادی از محققان در مطالعات اشان دریافته که جهت گیری استراتژیک برعملکرد سازمان، صادارت، کارآفرینی، فن آوری و. . تاثیر مثبت دارد. لذا با توجه به جایگاه جهت گیری استراتژیک در مدیریت استراتژیک و فرایند تدوین استراتژی، هدف این مطالعه بررسی تاثیر جهت گیری استراتژیک برعملکرد صادرات می باشد. دراین فصل ابتدادر بیان مساله به تعریف موضوع تحقیق پرداخته ودرادامه ضرورت واهمیت تحقیق وچارچوب نظری تحقیق، متغیرهای مستقل و وابسته را تعریف نموده و، پس ازبیان فرضیات وسوالات تحقیق درپایان قلمرو تحقیق ارائه خواهد شد.

 

2) بیان مسئله

 

صادرات یکی از متغیرهای اصلی تولید و درآمد ملی است. ویکی از روش های اصلی برای تامین درآمد و استفاده از ظرفیت های سرمایه گذاری می باشد. توسعه عملکرد صادراتی باعث موفقیت و بهبود عملکرد بنگاه می گردد. (ناطق و نیاکان، 1388). امروزه بنگاه ها برای ورود به بازارهای هدف وحفظ آن بایستی ازمزیت رقابتی برخوردار باشند (کردنائیج و همکاران، 1384). با افزایش تعداد سازمان ها و واحدهای کسب و کاروپیرو آن رقابت فزاینده، همچنین تغییر بی‎وفقه و مداوم سلیقه های مشتریان و بالا رفتن سطح انتظارات آنها، بزرگترین چالشی که سازمانها با آنها مواجه هستند حفظ و ایجاد مزیت رقابتی است. دسترسی به این دو مقوله نیازمند این است که بنگاهها از برنامه ریزی استفاده نمایند که متناسب با این محیط باشد. بررسی ها نشان داده است اکثر شرکت های موفق بین المللی از برنامه ریزی استراتژیک استفاده می نمایند (دیوید، فرد 1390). برنامه ریزی استراتژیک دارای فرایند و چارچوبی است که اگر به نحو صحیح طراحی، تدوین، اجرا و مورد پایش قرار گیرد. می تواند باعث توسعه عملکرد صادراتی گردد. یکی ازچارچوب های مهم برنامه ریزی استراتژیک، جهت گیری استراتژیک است که به مثابه قلب فرایند مدیریت استراتژیک است. جهت گیری استراتژیک اقدامات و جهت گیری های انجام شده بوسیله یک بنگاه بمنظور اتخاذرفتارهای مناسب بمنظور عملکرد عالی و مداوم می‎باشد.

 

(narver&slater,1990,gatingnon&xuereb,1997 (

 

جهت گیری استراتژیک مفهومی است که بطور وسیع در تحقیقات مرتبط با مدیریت استراتژیک، بازاریابی و کارآفرینی بکار می رود. ( liu& Zhengping, 2011) یکی از رایج ترین پیوستارهای جهت گیری استراتژیک مطرح شده در ادبیات مرتبط باجهت گیریهای استراتژیک (رحیم نیا، صادقیان، 1390). ، جهت گیری استراتژیک باابعاد شش گانه تعریف شده ونکاترامن شامل تهاجمی، تحیلی، تدافعی، آینده نگری، فعالانه وریسک پذیری که مبنای این تحقیق قرارمی گیرد.

 

در حال حاضر یکی از مشکلات کشور ما، وابستگی بودجه و اقتصاد کشور به صادرات نفت می باشد. و تراز تجاری کشور بدون احتساب صادرات نفت و فرآورده های بالادستی آن منفی می باشد. و اکثر بنگاههای تولیدی با ظرفیت کامل تولید نمی نمایند. اکثرکالاهای تولید داخل در مقابل کالاهای وارداتی رسمی با حقوق ورودی بالاتر از میانگین جهانی و یا کالاهای وارداتی قاچاق، قادر به رقابت نیستند. استان گیلان هم از این قائده مستثنی نبوده و علی رغم وجود استعداد های بالقوه طبیعی، اقلیمی، جغرافیایی و سرمایه گذاری های انجام شده، صادرات آن درسالهای اخیراز مرز 50 میلیون دلار فراتر نرفته است. با عنایت به مشکلات مربوط به تولید و اشتغال در استان، بررسی درخصوص موضوع صادرات وعوامل موثر برعملکرد صادراتی ضروری می‎باشد. عوامل مختلفی می تواند علل پایین بودن عملکرد صادرات استان باشد. با توجه به مطالعه و بررسی‎های به عمل امده، به نظر می رسد یکی از مشکلات واحدهای صادراتی استان، عدم استفاده از برنامه ریزی استراتژیک و جهت گیری استراتژیک می باشد. انتظارمی رود با جهت گیری استراتژیک می توان موجبات توسعه عملکرد صادراتی استان را فراهم نمود. اگرچه پژوهش های فراوانی درخصوص تاثیر مدیریت استراتژیک ومولفه های آن برعملکرد سازمان در ایران انجام گرفته است. اما درخصوص تاثیر و ارتباط جهت گیری استراتژیک با عملکرد صادرات، پژوهش های بسیار محدودی انجام شده است و در استان گیلان هم پژوهشی با موضوع این تحقیق مشاهده نگردید.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                               صفحه

چكیده………………………………………………………………………………………………………………………. 1

فصل اول:………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-1)مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 2

1-2)بیان مساله……………………………………………………………………………………………………………. 4

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………. 5

1-4) اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 6

1-5) چهارچوب نظری تحقیق………………………………………………………………………………………… 7

1-6) فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 8

1-7)تعریف مفهومی متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………. 9

1-8) تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………… 10

1-9) متغیر های تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 11

1-9-1)متغیر های مستقل………………………………………………………………………………………………. 11

1-9-2)متغیر های وابسته………………………………………………………………………………………………. 11

1-10)قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 11

1-10-1)قلمرو موضوعی تحقیق……………………………………………………………………………………… 12

1-10-2)قلمرو مکانی تحقیق…………………………………………………………………………………………. 12

1-10-3)قلمرو زمانی تحقیق………………………………………………………………………………………….. 12

1-11) خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………………….. 12

فصل دوم:………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………… 14

2-2) تاریخچه مدیریت کیفیت فراگیر………………………………………………………………………………. 14

2-3) سیر تکاملی مدیریت کیفیت فراگیر…………………………………………………………………………… 17

2-4) مفاهیم مدیریت کیفیت فراگیر………………………………………………………………………………….. 21

2-5)مفهوم کیفیت……………………………………………………………………………………………………….. 22

2-6)تیم های کنترل کیفیت در سازمان های امروزی……………………………………………………………… 22

2-7)استانداردهای جهانی مرتبط با مدیریت کیفیت………………………………………………………………. 23

2-8)فلسفه مدیریت کیفیت فراگیر…………………………………………………………………………………… 25

2-9)معیارهای کیفیت……………………………………………………………………………………………………. 25

2-10) ارتباط میان مدیریت کیفیت فراگیر و عملکرد شرکت…………………………………………………. 26

2-10-1) تمرکز بر مشتریان…………………………………………………………………………………………… 26

2-10-2)ارتباط با عرضه کنندگان…………………………………………………………………………………….. 27

2-10-3) همکاری کارکنان…………………………………………………………………………………………….. 27

2-10-4) محیط کاری…………………………………………………………………………………………………… 27

2-10-5) بهینه کاوی……………………………………………………………………………………………………. 28

2-11) بررسی برخی از مدلهای مدیریت کیفیت فراگیر…………………………………………………………. 29

2-12) چهارچوب مفهومی تحقیق……………………………………………………………………………………. 33

2-13) عملكرد مالی…………………………………………………………………………………………………….. 35

2-14) هدف از ارزیابی عملكرد……………………………………………………………………………………… 38

2-15) ارزیابی عملكرد…………………………………………………………………………………………………. 39

2-16) رابطه بین عملکرد شغلی و اثربخشی………………………………………………………………………. 41

2-17) چه كسی باید ارزیابی را انجام دهد؟……………………………………………………………………….. 43

2-18) پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. 45

2-18-1) تحقیقات انجام شده در داخل کشور……………………………………………………………………. 45

2-18-2) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور………………………………………………………………… 46

2-19) خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………………….. 47

فصل سوم:…………………………………………………………………………………………………………………. 48

3-1)مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 49

3-2)روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 49

3-3) جامعه و نمونه آماری…………………………………………………………………………………………….. 49

3-4) روش ها وابزار جمع آوری اطلاعات………………………………………………………………………… 50

3-5)روایی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………. 50

3-6)پایایی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………. 50

3-7) روش تجزیه وتحلیل داده ها و اطلاعات……………………………………………………………………. 51

3-8) خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………………. 52

فصل چهارم:………………………………………………………………………………………………………………. 53

4-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………… 54

4-2) توصیف متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………….. 55

4-2-1) متغیر جنسیت………………………………………………………………………………………………….. 55

4-2-2) متغیر سن……………………………………………………………………………………………………….. 55

4-2-3) متغیر سطح تحصیلات……………………………………………………………………………………….. 56

4-2-4) توصیف متغیر عملکرد مالی………………………………………………………………………………… 56

4-2-5) توصیف متغیر عملکرد مدیریت……………………………………………………………………………. 57

4-2-6) توصیف متغیر ویژگی………………………………………………………………………………………… 57

4-2-7) توصیف متغیر قابلیت اعتماد………………………………………………………………………………… 58

4-2-8) توصیف متغیر قابلیت انطباق……………………………………………………………………………….. 58

4-2-9) توصیف متغیر دوام محصول………………………………………………………………………………… 59

4-2-10) توصیف متغیر قابلیت سرویس دهی…………………………………………………………………….. 59

4-2-11) توصیف متغیر زیباشناسی محصول………………………………………………………………………. 60

4-2-12) توصیف متغیر درک کیفیت………………………………………………………………………………… 60

4-3) آمار استنباطی………………………………………………………………………………………………………. 61

4-4) آزمون فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………….. 61

4-5) خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………………. 71

فصل پنجم:………………………………………………………………………………………………………………… 72

5-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………… 73

5-1-1) نتایج سوال های تحقیق………………………………………………………………………………………. 73

5-1-2) نتایج آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………… 74

5-1-2-1) نتایج فرضیه اول…………………………………………………………………………………………… 74

5-1-2-2) نتایج فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………… 75

5-1-2-3) نتایج فرضیه سوم………………………………………………………………………………………….. 75

5-1-2-4) نتیجه فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………….. 75

5-1-2-5) نتیجه فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………. 75

5-1-2-5) نتیجه فرضیه ششم…………………………………………………………………………………………. 75

5-1-2-7)نتیجه فرضیه هفتم…………………………………………………………………………………………… 76

5-1-2-8)نتیجه فرضیه هشتم…………………………………………………………………………………………. 76

5-2) پیشنهادات بر مبنای نتایج بدست آمده……………………………………………………………………….. 76

5-3)محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………………………… 77

5-2-1) پیشنهاد برای تحقیقات آتی…………………………………………………………………………………. 77

منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………………. 78

پیوست ها………………………………………………………………………………………………………………….. 83

چکیده:

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه هریک از اصول مدیریت كیفیت فراگیر گاروین بر عملكرد مالی شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل همه مدیران شركت های پذیرفته شده در بورس

 اوراق بهادار تهران می باشد. كل شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برابر 460 شركت می باشد. با توجه به این كه حجم جامعه آماری محدود و مشخص می باشد برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده است كه برای تعداد 460 شركت حجم نمونه برابر 210 شركت می باشد.

در این پژوهش ابزاری که با آن به سنجش و اندازه گیری متغیرهای مورد نظر پرداخته شده است پرسشنامه خودساخته محقق می باشد با توجه به اینکه نمی توان داده های مربوط به ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر از صورت های مالی بدست آورد و در این زمینه پرسشنامه استانداردی وجود ندارد لذا از پرسشنمه خود ساخته محقق استفاده شده است. برای اطمینان از پایایی بالای پرسشنامه ابتدا تعداد 20 پرسشنامه در بین اعضای جامعه آماری پیش آزمون گردید و پس از جمع آوری و محاسبه آلفای كرونباخ كه مقدار ان برابر 913/0 بدست آمد كه بیانگر پایایی بالای پرسشنامه های مذكور می باشد و درنهایت پس از اطمینان از پایایی بالای آن پرسشنامه ها توزیع شد.داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار spss در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج بدست آمده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون بیانگر وجود رابطه معنادار بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

كلمات كلیدی: مدیریت کیفیت فراگیر،بورس اوراق بهادار،عملکرد مالی،ویژگی کالا و خدمات

1-1)مقدمه

از دهه 1950 میلادی به بعد، كیفیت با سرعتی فزاینده در ابعاد جهانی مورد توجه ارائه كنندگان محصولات( خدمات/ كالا)و مشتریان آنها قر ار گرفته است با پیشرفت علم و تكنولوژی، انتظار مصرف كنندگان كالاها و خدمات برای دریافت خدمات مطلوب و كالاهای مرغوب افزایش یافته است. یکی از روش های مهم بهبود كیفیت، مدیریت كیفیت فراگیر است. مدیریت کیفیت فراگیر فر آیندی است كه براساس آن ، مدیریت با مشاركت كاركنان، مشتریان و اعتباردهندگان به بهبود مستمر كیفیت می پردازد و این امر باعث جلب رضایت مشتریان می شود. غایت مدیریت کیفیت فراگیر کمک به افراد است تا دریابند چگونه درباره كارشان بیندیشند، محیط كارشان را سامان بخشند، تصمیم های منطقی بگیرند و دیگران را تحت تأثیر قرار دهند. یكی از مراحل اجرایی مهم مدیریت کیفیت فراگیر توافق صریح و جدی با مشتریان جهت پاسخگویی دقیق به نیازهای آنان می باشد(دانیالی ده حوض و همکاران،1390).امروزه اقتصاد نوین بین الملل با ویژگی های چون تغییرات تكنولوژیكی، یكپارچگی سیستم های اقتصادی و بازارهای جهانی در رقابت های شدید از طرفی باعث به وجود آمدن یكسری تهدیدات و از طرفی دیگر زمینه ساز یك سری فرصت ها شده است . توجه به پیشرفت و بهبود ، ارتقاء سطح زندگی و بهره وری همواره خواست بشر بوده و انسان تنها موجود روی كره زمین است كه روش زندگی اش هیچگاه با گذشته اش یكسان نبوده و همواره روندی تكاملی داشته است و این امر نشانه توجه جدی وی به مفاهیمی همچون كیفیت است . عصری كه امروزه در آن زندگی می كنیم عصر مشتری گرایی و مخاطب محوری است و میزان موفقیت هر سازمان با میزان توجه آن به مشتری، خواسته های وی و كیفیت خدمات و محصولات رابطه مستقیم دارد. از میان سیستم های مدیریت ارائه شده هیچ یك به اندازه ی سیستم “مدیریت كیفیت جامع ” نتوانسته است میزان اثربخشی خود را به اثبات برساند . مؤسساتی كه مبادرت به اجرای این شیوه ی مدیریتی كرده اند، توانسته اند در مدتی كوتاه ، سودهای كلان را نصیب سهام داران خود كرده و رفاه و آسایش را برای تمامی مدیران و كاركنان و در نهایت ملّت های خود فراهم نمایند . جنبه های كلیدی مدیریت كیفیت جامع عبارتند از : جلوگیری از ضایعات و تأكید در مرحله ی طراحی . طبق تحقیقات دمینگ 1986 حدود 94 درصد مسائل مربوط به كیفیت ، به مدیران و سیستم های كه با آن ارتبا ط برقرار می كنند ، مربوط می شود. شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می کنند. این شرکت ها سرمایه های کوچک در دست مردم را جمع اوری کرده و با ورود به چرخه سرمایه گذاری می توانند نقش مهمی در توسعه کارخانه های زیربنایی کشور ایفا کنند. بنابراین تحقیق بر روی مدیریت کیفیت فراگیر در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بستر مناسبی رابرای توسعه اقتصادی کشور ایجاد خواهد کرد که در این تحقیق سعی کلی بر این است تا خلاء موجود در این زمینه مرتفع شود.

1-2)بیان مساله

مدیریت کیفیت فراگیر به طور وسیعی به عنوان یک فلسفه مدیریتی تشخیص داده شده و به عنوان شعار کلیدی سازمان ها برای کسب مزیت رقابتی در بازارها در نظر گرفته می شود(Wang et al, 2012). برای بهبود كیفیت محصولات و خدمات، شیوه ها و الگوهای مختلفی طراحی و معرفی شده اند، یكی از مهمترین آنها الگوی مدیریت كیفیت فراگیرمی باشد.كاربرد این الگو ابتدا از صنعت آغاز گردید ولی اكنون به صورت فلسفه ای در كلیه زمینه ها پذیرفته شده و به كار گرفته می شود(وزیر پور و همکاران،1388). موضوع پذیرش مدیریت كیفیت فراگیر به عنوان یك فرهنگ و عادت سازمانی كمتر مورد توجه قرار گرفته است. دیل در پی پژوهشهای چندین ساله اش به این نتیجه دست یافت كه فارغ از میزان استقرار عناصر مدیریت كیفیت فراگیر، سازمان ها از لحاظ میزان پذیرش مدیریت كیفیت فراگیر، به عنوان یك فرهنگ سازمانی در سطوح مختلفی قرار دارند. او با تأكید بر میزان پذیرش مدیریت كیفیت فراگیر به عنوان یك عادت تجاری پذیرفته شده سازمان ها را دسته بندی نمود.(مهدوی مزده و همكاران،1389) سازمان های با رویكرد مدیریت كیفیت فراگیر به مدیریت نظام مندداده ها و بعد فرایندها و شیوه ای برای حذف موانع از سر راه بهبود مستمر اهمیت ویژه می دهند. (Feigenbaum,2007) مدیریت كیفیت فراگیر همه بخش ها و زیر مجموعه های سازمان را در بر می گیرد. در این رویكرد مدیریت عالی ، راهبرد و عملیات مربوط به برآورده كردن نیازهای مشتری را سازماندهی می كند و همكاری نزدیك بین كاركنان را توسعه می دهد.(Gupta&Prabhat,2009) یکی از مهم ترین مشکلات موجود در این زمینه بی توجهی کارکنان و مدیان شرکت ها به اصول مدیریت کیفیت فراگیر می باشد که استمرار این امر به ورشکستگی حتمی بعضی از شرکت ها انجامیده است چرا که با بی توجهی به این اصل رقابایشان از این ها پیشی گرفته و گوی سبقت را ربوده اند. امروزه با گسترش كسب و كارها و رقابتی شدن صنایع برای سرپا نگه داشتن سازمان بایستی اصولی را كه موفقیت سازمان را تضمین می كند بیشتر مدنظر مدیران قرار گیرد. یكی از این اصولی كه می تواند موفقیت سازمان را تضمین كند اصول مدیریت كیفیت فراگیر است اما این اصل نیازمند همكاری همه افراد شاغل در سازمان می باشد. دیگر شرکت ها امروزه نمی توانند برای مدت های مدیدی بدون توجه به کیفیت محصولات تولیدی و همچنین بی توجهی به محصولات و خدمات ارایه شده به حیات خود ادامه دهند. امروزه دور تکنولوژی در دنیا به قدری کمتر شده که شرکت ها ناچارند هرآن محصولات و خدمات تولیدی خود را از لحاظ کیفیت به حد اعلا برسانند در این زمینه بایستی از اصول مدیریت کیفیت فراگیر کمک گرفت . بنابراین با توجه به اهمیت و ضرورت تحقیق ،ضروری است شركت ها در این زمینه تحقیقات گسترده ای انجام دهند و از نتایج حاصل از تحقیق بتوانند استفاده موثر و كارایی داشته باشند. بنابراین مسئله اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: آیا بین ابعاد هشت گانه مدیریت كیفیت فراگیر گاروین و عملكرد مالی شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه وجود دارد؟

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق

اصول مدیریت کیفیت مدتهاست که به عنوان یک مفهوم درون سازمانی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد(Wu and Zhang,2013). مدیریت كیفیت فراگیر یك سبك مهم مدیریتی است كه محور اصلی توجه آن بر روی بهبود مستمر كیفیت كالا یا خدمات ارائه شده و جهت تأمین نیازهای مشتریان اعم از داخلی و خارجی می باشد. توجه به كیفیت و تلاش برای بهبود دایمی ، نقش اساسی در توسعه دارد . در این راستا برای رسیدن به سطح برتر و كیفیت ممتاز در سازمان ، به یك سیستم یكپارچه مدیریت نیاز است كه تمامی عوامل سازمان بر پایه ی مفاهیم كیفیت قرار فرهنگی و علمی مورد استفاده قرار گرفته است . كشورهای مختلف جهان به این نتیجه رسیده اند كه برای حفظ و بقای خود باید فلسفه مدیریت كیفیت فراگیر را بپذیرند و آن را اجرا نمایند. لذا به صورت وسیع از این رویكرد استقبال نموده و نتایج قابل توجهی هم از كاربرد این رویكرد گرفته اند. در طول ده سال گذشته ، مدیریت كیفیت جامع بر شیوه های عملی مدیریت بازرگانی در شركت های صاحب نام نظیر جنرال موتورز، موتورولا و زیراكس تأثیر چشمگیری گذاشته است . همان طور كه مدیریت كیفیت جامع در بخش خصوصی تأثیر عمیقی بر جای گذاشته است، همچنین می تواند بر بخش عمومی نیز تأثیر بگذارد .هر چند در شرایط كنونی ایران هنوز به دلایل گوناگون نظیر : ضعف زیرساخت های اقتصادی ، استفاده از فن آوری و سازوكارهای تولیدی قدیمی به ویژه فزونی عرضه بر تقاضا شرایط رقابتی سازنده ای بر بازار داخلی حاكم نشده و مشتری هنوز قادر به ایفای نقش تعیین كننده خود در بازار رقابت نمی باشد، ضرورت بازنگری در شیوه ها و نوسازی ساختار نظام مدیریت كشور امری انكارنشدنی و گریزناپذیر است و تاكنون از مدیریت كیفیت جامع به صورت گسترد های در سازمان های تولیدی، اقتصادی و در نظام های فرهنگی و علمی ، مورد استفاده قرار نگرفته است. هر چند توجه به كیفیت و مدیریت كیفیت جامع صرفاً محدود به سازمان های تولیدی نمی گردد و شامل كلیه سازمان ها از جمله سازمان های خدماتی ، اجتماعی ، آموزشی نیز می شود؛ ولی یكی از اصلی ترین پیشگامان توجه به این موضوع سازمان های تولیدی می باشند(مجیبی میکائیلی و همکاران، 1391) . لازم به ذکر است که امروزه در میان شیوه های مختلف مدیریت ، مدیریت کیفیت فراگیر شیوه ای است که توانسته است در میدان عمل به نتایج و دستاوردهای قابل توجهی نایل گردد. مزیت عمده آن این است که علاوه بر تاکید بر بعد کیفی تولیدات و خدمات، رضایت مشتریان و مراجعه کنندگان و بهبود مستمر بر بعد انسانی هم به عنوان تصمیم گیرنده و هم به عنوان استفاده کننده تاکید فراوان دارد. لذا این الگو خود در حل مسایل پیچیده سازمان های اجتماعی در دوران پرتلاطم امروزی نقش مهمی را ایفا می نماید. این نظام با مفهومی به نام کایزن مترادف است که با تاکید بر بعد استمرار بهبود کیفیت،مدیریت مشارکتی، کیفی بودن خدمات و کالاها و دستاوردها با حرکتی اصیل و جهانی، رضایت مشتری یا مراجعه کننده را که همان دریافت کنندگان کالاها و خدمات می باشد به دنبال خواهد داشت(احمدی،1390). امروزه اهمیت شرکت های پذیرفته شده در بورس برای هرکسی روشن است چنین شرکت هایی با برنامه ریزی های صحیح و اصولی می توانند قدم موثری در توسعه کشورها ایفا کنند. چنین شرکت هایی می توانند رگ حیاتی اقتصاد کشور باشند و با بهره گیری از اصول مدیریت کیفیت فراگیر نقش مهمی در تولید محصولات با کیفیت و مدرن داشته باشند و مشتریان را نسبت به محصولات تولیدی راضی نگه دارند. بنابراین ضروری است که تحقیقی در این زمینه صورت گیرد تا بتوانیم از نتایج آن در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و سایر شرکت ها به نحو بهینه ای استفاده کنیم.

 1-4) اهداف تحقیق

هدف اصلی تحقیق بررسی رابطه هریک از اصول مدیریت كیفیت فراگیر گاروین بر عملكرد مالی شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. رسیدن به این هدف و درک میزان تاثیر هریک از این اصول به شرکت های فعال در این حوزه امکان می دهد تا فعالیت های خود را در جهتی هدایت کنند که باعث پیشرفت کلی کیفیت در آنها شده و در نهایت سهم بازار بیشتری را بدست آورند.

• سنجش رابطه بین عملکرد محصول و عملكرد مالی شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
• سنجش رابطه بین ویژگی محصول و عملكرد مالی شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

مقدمه

در طی چند دهه اخیر، محققان و فعالان در زمینه ی خدمات, توجه زیادی به موضوع برند داشته اند. این نکته که برند ارزشی دارد كه از ارزش معمول دارایی كه به وسیله فعالیت های مالی حرفه ای ایجاد شده است، فراتر می رود, به توجه زیادی به برندها در بخش خدماتی منجر شده است.

برندهای موفق باعث افزایش اعتماد به محصولات و خدمات ناملموس می شوند و مشتریان قادر به تجسم و شناسایی بهتر خدمات آن ها می شوند. همچنین سطح بالایی از ارزش ویژه برند میزان رضایت مشتری، قصد خرید مجدد و سطح وفاداری را افزایش می دهد. امبرو همكاران بیان كرده اند كه تلاش های فراوانی به منظور ایجاد و حفظ ارزش ویژه برند مبتنی بر مشتری به منظور شناسایی اهمیت ارزش مشتری برای شركت ها باید صورت بگیرد. لذا اندازه گیری ارزش ویژه برند مبتنی بر مشتری در بازاریابی برند حیاتی است. ارتباط با مشتری یكی از راه های مناسب برای رشد و ترقی و افزایش ارزش برند است. همچنین به منظور افزایش سطح وفاداری به برند و ارزش ویژه برند و رفع نیازهای مشتریان در بخش خدمات، می توان از فعالیت های بازاریابی رابطه مند برای افزایش منافع مشتریان استفاده نمود. (رحیم نیا و همکاران, 1391؛74 )

1-2 بیان مساله

مفهوم برندسازی در اواخر دهه 1990 در مورد مقاصد گردشگری به كار رفت. احتمالاً گسترده ترین و مورد استفاده ترین رویه در برندسازی فضاها, بررسی نقش برندسازی در بازاریابی مقاصد گردشگری می باشد. این رویه از آن زمان مورد بررسی قرار گرفت كه, تصمیم گیرندگان صنعت گردشگری دریافتند كه مقاصد به دلیل تصاویر اولیه ای كه در ذهن افراد ایجاد می كنند مورد بازدید قرار می گیرند. این رویه تئوری های بسیاری را در برندگذاری فضاها ارائه می كند. گسترده ترین تلاش ها در این بخش توسط هانكینسون صورت گرفته است. وی كارخود را از آنجا آغاز كرد كه اعتقاد خود را اینگونه بیان كرد” تا كنون, هیچ گونه چارچوب نظری برای تحت تاثیر قرار دادن ایجاد برند فضاها, جدا از تئوری برندسازی بر پایه محصول به وجود نیامده است”. وی چارچوبی را بدین منظور كه شهرها را نیز به عنوان مقاصد گردشگری قابل برند سازی هستند ارائه كرد. در این زمینه محقق دیگری به نام برنت ریچی(1998) این موضوع را تشخیص داد كه تصویر مشترك میان همه ذینفعان گردشگری در كسب اطمینان نسبت به سازگاری و هماهنگی تصویری كه از برند مقصد ارائه می شود حائز اهمیت است و تصویری كه مبتنی بر ویژگی های مشترك و یكسان در مقصد باشد, تلاش های بازاریابی را تقویت می كند.

ریچی در كتاب برندسازی مقصد گردشگری, برند مقصد را این گونه تعریف می كند: “برند مقصد, نام, سمبل, لوگو, عبارت یا سایر اشكال گرافیكی است كه علاوه بر اینكه مقصد را مشخص و متمایز می سازد, نوید یك سفر به یادماندنی و تجربه منحصر به فرد در مقصد را به همراه دارد. همچنین به عنوان عاملی در جهت تحكیم و تقویت خاطرات مفرح از مقصد عمل می كند” . (ایمانی خوشخو و همکار,1389)

وفاداری به برند در قالب مقصدهای گردشگری به ندرت مورد مطالعه قرار گرفته است. باید اذعان داشت كه وفاداری موجب می شود كه پایداری مقصد افزایش یابد و از مزایایی وفاداری برند برای مقصدها می توان از هزینه های كمتر بازاریابی, افزایش قدرت نفوذ تجارت مسافرت و تكرار تبلیغات دهان به دهان نام برد. وفاداری رفتاری گویای آن است كه آشنایی تجربی گذشته بر روی تصمیمات گردشگری امروز و فردا, به خصوص انتخاب مقصد گردشگری تاثیر می گذارد. به صورتی كه بسیاری از مقصدها بر تكرار بازدید گردشگرانش متكی هستند. اپرمن پیشنهاد می كند كه وفاداری مقصد گردشگری را باید در گذر زمان بررسی كرد. بدین معنی كه به رفتار بازدید همیشگی باید توجه داشت. در این راه وفاداری رفتاری, می تواند به عنوان

 پیش بینی كننده منطقی و مناسب برای انتخاب آینده مقصد در نظر گرفته شود. وفاداری نگرشی در مورد نگرش فرد (عنصر تصویر عاطفی) از ویژگی های مقصد گردشگری است كه می تواند در آینده بر روی هدف آن ها برای بازدید و توصیه مكان به دیگران تاثیر گذار باشد. هر فرد با نگرشی مثبت به یك مقصد گردشگری, حتی اگر دیگر آن را بازدید نكند, می تواند در تبلیغ مثبت دهان به دهان از مقصد برای دیگران نقش داشته باشد. (ایمانی خوشخو و همکار,1389: 122-121 )

برخلاف تحقیقات بی شماری كه بر روی موضوع برند محصولات شده است (و كمتر بر روی برندهای خدمات)، تحقیق بر روی برندهای مقاصد گردشگری در دوران طفولیت خود به سر می برد. از طرف دیگر با وجود اینكه برندسازی مقاصد گردشگری در سال های اخیر توسعه زیادی داشته است و یكی از حوزه های جدید تحقیقات بوده است اما قسمتی از موضوع مورد بحث، تحت برچسب جایگزینی به نام مطالعات تصویر ذهنی مقصد گردشگری عنوان شده و موضوع تحقیق بیش از30 سال بوده است. در سال 1991 آكر مدلی را برای ارزیابی برندهای محصولات از دیدگاه مشتریان پیشنهاد داد كه ابعاد این مدل عبارتند از آگاهی از برند، تصویر ذهنی برند, كیفیت ادراك شده، وفاداری به برند. به استثنای تحقیقات بی شماری كه در حوزه تصویر ذهنی انجام شده، دیگر ابعاد ارزش برند از نقطه نظر گردشگران برای مقاصد گردشگری به ندرت مورد مطالعه واقع شده اند. (ایمانی خوشخو و همکار,1389)

به دلیل اهمیت یافتن صنعت گردشگری(توریسم) در دهه های اخیر, به عنوان صنعتی سود آور, و وجود شهرک ماسوله در استان گیلان, به عنوان مقصدی با اهمیت و خاص, این مطالعه سعی دارد تا با در نظر گرفتن و بر شمردن مفاهیم موجود در ادبیات ارزش ویژه برند, عوامل مؤثری كه در شكل گیری برند مقاصد گردشگری وجود دارد, را در مورد مقصد گردشگری ماسوله بررسی کرده، و ارتباط آن را با رضایت و در نهایت, وفاداری گردشگر, مورد سنجش قرار می دهد.

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

از بخش هایی است كه به دلیل تأثیر ات مثبت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی امروزه مورد توجه جدی كشورهای مختلف قرار گرفته است. صنعت گردشگری به لحاظ درآمدزایی و تأثیر در رشد اقتصادی كشورها در حال تبدیل شدن به صنعت اول در جهان است طوری كه بسیاری از كشورها با ایجاد زمینه ها و زیر ساخت های مناسب در صدد بهره برداری از مزایای این صنعت هستند. برای اغلب این كشورها گردشگری منبع مهمی برای فعالیت های تجاری، كسب درآمد، اشتغال زایی و مبادلات خارجی محسوب می شود. بسیاری از این كشورها سالانه درآمد سرشاری از این صنعت به دست می آورند, برای مثال در طی دو دهه گذشته استرالیا از این بخش 50 بیلیون دلار درآمد به دست آورده است و این صنعت به دلیل آلودگی و پیامدهای منفی كم تر ی كه به همراه دارد صنعت پاك نامیده می شود. به تبعیت از كشورهای موفق در صنعت گردشگری دیگر كشورها نیز انگیزه توسعه این بخش را مورد توجه قرار داده اند تا از مزیت های آن بی نصیب نباشند. ولی دست یابی به مزیت نسبی در این بخش نیازمند ایجاد زیر ساخت های مناسب، تأمین نیازمندی های توریست ها و ایجاد تسهیلات مطلوب گردشگری است. با توجه به تعدد نیازهای گردشگری به عنوان عوامل جذب و توسعه گردشگری، توسعه این بخش مستلزم شناخت این نیازمندی ها و تأمین آن از سوی مقصد است. طوری كه بر اساس این نیازها و خواسته های توریست ها ، مناطق مختلف گردشگری با ویژگی منحصر به فرد شكل گرفته اند و نوع شناسی های مختلفی از گردشگری ارائه شده است. ( ابراهیم پور و همکاران, 1390؛70)

با توجه به این که مهم ترین دارایی ها در بخش های خدماتی همچون گردشگری, ناملموس اند و شامل وفاداری مشتری, نمادها, تصاویر برند و … می شوند, تلاش در جهت بهبود روز افزون این دارایی ها و رقابت با رقبا ضروری است. و با توجه به اهمیت توریستی شهرک ماسوله در استان گیلان و ثبت آن در زمره ی میراث فرهنگی و طبیعی کشور, در صدد تعریف آن به عنوان یک برند خاص مقصد گردشگری و تعیین میزان رضایت و بالاخص وفاداری گردشگران آن برآمدیم.

1-4 اهداف تحقیق

1-4-1 هدف کلی(اصلی)

بررسی روابط میان ارزش ویژه ی برند مقصد گردشگری, رضایت و وفاداری گردشگران, در شهرک توریستی ماسوله

1-4-2 سایر اهداف

• بررسی تأثیر آگاهی از مقصد بر تصویر و کیفیت درک شده ی مقصد
• بررسی تأثیر تصویر مقصد بر کیفیت درک شده از مقصد
• بررسی تأثیر تصویر مقصد بر رضایت گردشگران
• بررسی تأثیر کیفیت درک شده ی مقصد بر رضایت گردشگران
• بررسی تأثیر تصویر مقصد بر وفاداری به مقصد
• بررسی تأثیر کیفیت درک شده ی مقصد بر وفاداری به مقصد

1-5 سوالات تحقیق

1-5-1 سوال اصلی:

آیا بین ارزش ویژه ی برند مقصد ماسوله و رضایت و وفاداری گردشگرانش, رابطه ای وجود دارد؟

1-5-2 سوالات فرعی:

• آیا گردشگرانی که آگاهی بیشتری در مورد مقصد توریستی دارند, تصویر بهتری از آن مقصد توریستی در ذهن دارند؟
• آیا گردشگرانی که آگاهی بیشتری در مورد مقصد توریستی دارند, کیفیت درک شده ی بالاتری نسبت به آن مقصد دارند؟
• آیا گردشگرانی که تصویر ذهنی بهتری از یک مقصد توریستی دارند, کیفیت درک شده ی بالاتری نسبت به آن مقصد توریستی دارند؟
• آیا گردشگرانی که تصویر ذهنی بهتری از یک مقصد توریستی دارند, رضایت کلی بالاتری نسبت به آن مقصد دارند؟
• آیا گردشگرانی که کیفیت درک شده بالاتری نسبت به یک مقصد دارند, رضایت کلی بالاتری نسبت به آن مقصد دارند؟
• آیا گردشگرانی که تصویر ذهنی بهتری از یک مقصد توریستی دارند, وفاداری بیشتری به آن مقصد توریستی دارند؟
• آیا گردشگرانی که کیفیت درک شده بالاتری نسبت به یک مقصد دارند, وفاداری بیشتری نسبت به آن مقصد دارند؟
• آیا گردشگرانی که رضایت کلی آنها نسبت به مقصد, بالاست, وفاداری بیشتری نسبت به آن مقصد دارند؟

1-6 مدل پیشنهادی تحقیق:

شکل(1-1)

در این مطالعه مبنای کار ما, مدل مقاله ای در سال 2010, بوده است, که در آن, چینگ فو چن[1], به بررسی روابط ارزش ویژه ی برند مقصد مغولستان و وفاداری مقصد پرداخته است.

طبق این مدل معتقدیم, وفاداری مقصد که عمدتا وابسته به رضایت گردشگران می باشد, از پیامدهای ارزش ویژه ی ادراکی است.

این مدل با توجه و الهام از مدل CBBETD (ارزش ویژه ی مبتنی بر مصرف کننده برای مقصد توریستی) کونکنیک و گارتنر[2] (2007و 2010) ارائه شده است (که خود, برگرفته از مدل آکر است). ابعاد ارزیابی مفهوم نظری پیشنهادی آن ها (کونکنیک و گارتنر), آگاهی از مقصد, تصویر, کیفیت و آگاهی از برند مقصد می باشد. ارزش ویژه ی مبتنی بر مصرف کننده (CBBE), به 2 گروه تقسیم می شود: ارزش ویژه ی ادراکی مصرف کننده (شامل آگاهی برند, تصویر برند, کیفیت ادراک شده) و ارزش ویژه ی رفتاری مصرف کننده (که شامل وفاداری برند می شود).

1-7 فرضیه های تحقیق

H1 : گردشگرانی که آگاهی بیشتری در مورد مقصد توریستی دارند, تصویر بهتری از آن مقصد توریستی در ذهن دارند.

H2 : گردشگرانی که آگاهی بیشتری در مورد مقصد توریستی دارند, کیفیت درک شده ی بالاتری نسبت به آن مقصد دارند.

فهرست مطالب

عنوان                 صفحه

فصل اول کلیات تحقیق

1 – 1) مقدمه 2

1 – 2)بیان مسئله. 3

1-3 )ضرورت واهمیت تحقیق.. 5

1-4) اهداف تحقیقی.. 7

1-5) سوالات تحقیق.. 8

1-6) چهار چوب نظری تحقیق 9

1-7) فرضیه های تحقیق.. 9

1-8) تعریف مفهومی وعملیاتی متغییر ها 10

1-9) قلمرو تحقیق.. 14

فصل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

مقدمه. 16

2-1) مشتری.. 17

2-1-1) تعریف مشتری.. 17

2-1-2) اهمیت مشتری.. 17

2-1-3)نیازهای مشتریان. 18

2-1-4)دسته بندی مشتریان. 21

2-1-5) تفاوت مشتری با ارباب رجوع. 22

2-1-6)فلسفه مشتری مداری.. 23

2-1-7)مشتری گرایی.. 25

2-1-8)طراحی ساختارهای مشتری محور. 26

2-1-9) نهادینه کردن اصول مشتری گرایی.. 28

2-1-10) گام های طلایی برای جذب مشتریان. 29

2-2)رضایت مشتری.. 31

2-2-1)فلسفه رضایت مشتری.. 31

2-2-2)تعریف رضایت مشتری.. 32

2-2-3) مزایای رضایت مشتری.. 34

2-2-4) ارتباط رضایت و وفاداری مشتری.. 35

2-2-5)اهمیت تامین رضایت مشتری.. 38

2-2-6) انواع مشتریان از جنبه میزان رضایت… 39

2-2-7)چرخه بهبود مستمر رضایت مشتری.. 41

2-2-8) اندازه گیری رضایت مشتری.. 41

2-2-9) شاخص های رضایت مشتری در سطح بین المللی.. 46

2-2-9-1) مدل شاخص رضایت مشتری در آمریکا 46

2-2-9-2)مدل شاخص رضایت مشتری در اروپا 47

2-2-9-3)شاخص ملی رضایت مشتری سوئیس… 49

2-2-9-4)مدل شاخص ملی رضایت مشتری در مالزی.. 50

2-2-9-5)مدل شاخص رضایت مشتری در هنگ کنگ… 51

2-3)ارتباطات… 52

2-3-1)تعریف ارتباط وارتباطات… 52

2-3-2)انواع ارتباطات… 52

2-3-3)مهارتهای ارتباطی.. 53

2-3-4)ارتباطات سازمانی.. 54

2-3-5)منحنی طول عمر رابطه. 55

2-3-6)زنجیره مدیریت روابط.. 56

2-3-7)مراحل توسعه روابط با مشتریان. 57

2-4)بازاریابی رابطه مند. 59

2-4-1)تلاش های رابطه مند. 59

2-4-2)تعریف تلاش های رابطه مند. 59

2-4-3)تاکتیک های ایجاد رابطه(پیوند) 60

2-4-4)مفهوم بازاریابی رابطه مند. 62

2-4-4-1)زیربنای مفهومی.. 63

2-4-4-2)اصل اساسی توسعه روابط.. 65

2-4-5) ویژگیهای تحقیقات بازاریابی رابطه مند. 67

2-4-6)بازاریابی رابطه مند در برابر بازاریابی معامله ای.. 68

2-4-7)فلسفه رابطه مندی و تشریح ابعاد آن. 73

2-4-8)مدل بازارهای شش گانه. 83

2-4-9)مدل های مختلف بازاریابی رابطه مند. 89

2-4-9-1)مدل بازاریابی رابطه مند در بخش خرده فروشی.. 89

2-4-9-2)مدل کاربردی بازاریابی رابطه مند. 91

2-4-9-3)مدل بازاریابی رابطه مند میان سازمانهای صنعتی.. 92

2-4-9-5)بازاریابی رابطه مند مدار (RMO) 93

2-4-9-6)مدل بازاریابی رابطه مند مورگان و هانت 96

2-4-10)مدیران بازاریابی رابطه مند در منطق خدمت برتر و تجربه. 98

2-5)پیشینه تحقیق.. 100

2-5-1)سوابق تحقیقات داخل کشور. 100

2-5-2)مقالات داخل کشور. 103

2-5-3)سوابق تحقیقات خارج از کشور. 107

فصل سوم

روش تحقیــــق

1-3)مقدمه 110

2-3)فرآیند اجرای تحقیق.. 110

3-3)روش تحقیق : 110

3-4)جامعه ونمونه آماری.. 111

1-4-3)جامعه آماری وروش نمونه گیری : 111

2-4-3)حجم نمونه. 111

3-5)روش وابزار جمع آوری داده ها 112

3-6)روایی وپایائی پرسشنامه. 114

3-6-1)روایی : 114

3-6-2پایائی.. 115

3-7)روش تجزیه وتحلیل داده ها 116

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده ها

4-1)مقدمه. 119

4-2) آمارتوصیفی نمونه آماری.. 119

4-2-1) توصیف متغیرهای جمعیت شناختی.. 119

4-2-1-1) جنسیت… 120

4-2-1-2) سن.. 121

4-2-1-3) سطح تحصیلات… 122

4-2-1-4) وضعیت تاهل.. 123

4-2-2) آمار توصیفی متغیرهای مستقل و وابسته. 124

4-2-2-1) اعتماد. 124

4-2-2-2) تعهد. 125

4-2-2-3) ارتباطات… 126

4-2-2-4) مدیریت تعارض…. 127

4-2-2-5) شایستگی.. 128

4-2-2-6) رضایت مشتری.. 129

4-2-3) تبیین و تفسیر متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق.. 130

4-3) آمار استنباطی.. 131

4-3) آمار استنباطی.. 131

4-3-1) آزمون فرضیه های تحقیق به کمک تحلیل رگرسیون خطی ساده 131

4-3-1-2) تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه فرعی دوم. 132

4-3-1-3) تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه فرعی سوم. 132

4-3-1-4) تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه فرعی چهارم. 133

4-3-1-5) تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه فرعی پنجم. 133

4-3-2) آزمون فرضیه های تحقیق به کمک تحلیل رگرسیون خطی چندگانه. 134

فصل پنجم

نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه. 136

5-2) خلاصه. 136

5-3) نتیجه گیری.. 137

5-3-1) نتایج آمار توصیفی.. 137

5-3-2) بحث ونتایج آمار استنباطی.. 140

5-4) پیشنهادات کاربردی بر مبنای یافته های تحقیق.. 144

5-5) پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 147

 

 

5-6) محدودیتهای تحقیق.. 148

پیوست ها

پیوست 1سوالات پرسشنامه. 150

پیوست 2خروجی نرم افزار spss. 156

فهرست منابع و ماخذ. 182

چکیده لاتین.. 190

چکیده

افزایش رقابت ،پویایی وپیچیده شدن محیط، رشد انتظارات مشتریان وظهورنوآوری های جدید در صنعت خدمات کشور،تحولات بسیاری در نگرش سازمانها نسبت به متولد مشتری ایجاد نموده وآنان را به اهمیت مشتری ومنافعی که می تواند برای آنان به دنبال داشته باشد واقف نموده است.سازمانها با درکی که از اهمیت رضایت مشتری کسب کرده اند به تدریج در حال فاصله گیری از بازاریابی رابطه مند می باشند.با توجه به اهمیت این رویکرد برای سازمانهای امروزی این تحقیق ارتباط بنیان های بازاریابی رابطه مند از جمله اعتماد ،تعهد ،ارتباطات ،مدیریت تعارض وشایستگی را با رضایت مشتری از نمایندگی های بیمه البرز شهرستان رشت مورد بررسی قرارداده است.این تحقیق از این لحاظ طرح از نوع توصیفی-تحلیلی وبراساس هدف از نوع کاربردی است که به روش همبستگی از نوع رگرسیون چند متغییره انجام شده است وجامعه آماری آن 384 نفر از مشتریان نمایندگیهای بیمه البرز شهرستان رشت می باشد.ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه می باشد وداده ها نیز با روش رگرسیون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.همچنین نتایج این تحقیق که با استفاده از نرم افزار SPSSانجام گرفت نشان می دهد که به ترتیب اولویت، شایستگی (278/0)،تعهد (224/0) ، اعتماد(142/0) ، مدیریت تعارض(127/0) و ارتباطات (118/0) بر رضایت مشتری از نمایندگی های بیمه البرز شهرستان رشت رابطه داشته وهمه فرضیات این تحقیق تایید شده است.

واژگان کلیدی : بازاریابی رابطه مند،اعتماد،تعهد،ارتباطات،مدیریت تعارض،شایستگی،رضایت.

• مقدمه

امروزه در صنایع خدماتی نقش اساسی ومهمی در رشد وتوسعه اقتصادی کشور ها ایفا می کنند ودر این میان نقش واهمیت جایگاه صنعت بیمه به عنوان صنعت مولد و حمایت کننده از صنایع دیگر بر کسی پوشیده نیست.از سویی شرکت های بیمه یکی از نهادهای پویا ومهم در بسیاری از کشورهای جهان به حساب می آیند.این شرکتها با توجه به ویژگیها ومزایایی که برای اجتماع بسیار حائز اهمیت هستند.شرکتهای بیمه با انتقال ریسک از افراد جامعه به خود،موجب ایجاد آرامش ورفاه اجتماعی در جامعه می گردند.این شرکتها با حق بیمه هایی که از افراد دریافت می کنند آنها را در شرکت های سرمایه گذاری ویا بورس سرمایه گذاری می کنند وموجب رشد اقتصادی کشور های خود می گردند.از سوی دیگر جهان بیمه به سرعت در حال تغییر وتحول ورقابتی شدن است ولازمه پیشرفت ،ادامه حیات وباقی ماندن در صحنه، درک درست نیاز های مشتریان وجلب رضایت آنان می باشد.از این رو چالش بزرگ خدمات جلب رضایت مشتری است( نوری،1382 ،ص 10).

به اعتقاد هلیر و همکارانش[1] رضایت را می توان به عنوان درجه ای کلی از خرسندی وخوشی حس شده در مشتری دانست که نتیجه توانایی آن خدمت در برآوردن خواسته ها،توقعات ونیاز های مرتبط با خدمت برای مشتری است.یی[2] رضایت را حالتی می داند که پس از مصرف محصول یا استفاده از خدمت برای مشتری حاصل می شود.به عبارتی دیگر رضایت را می توان به عنوان فرآیند در ک ارزیابی مشتری از تجربه مصرف محصول یا استفاده از خدمات تعریف کرد.اگر سازمان ها بخواهند به رضایت مشتری دست یابند،باید سطح رضایت مشتری را اندازه گیری کنند زیرا هیچ کس نمی تواند چیزی را که قادر به اندازه گیری آن نیست مدیریت کند(هو[3]،1995،ص 21)بنابراین اندازه گیری رضایت مشتری مهم است.بحث رضایت بیمه گذاران به عنوان مشتریان شرکتهای بیمه از کیفیت خدمات لاین شرکتها در نهایت امر تعیین کننده بقاء یا عدم بقاء این شرکت ها در بازار بیمه خواهد بود(موون[4] 4،1994،ص20)

1-2 ) بیان مسئله :           

بازاریابی رابطه مند یكی از گسترده ترین مفاهیمی است كه می توان آن را از تمام دیدگاههای بازاریابی كه روی رابطه مندی بحث می كند ، نتیجه گرفت. (بونمایزون[5] و همکارانش،ص50) بازاریابی رابطه مند هنر كسب و كار امروز است. برای حفظ مشتریان كلیدی (سود آور) موجود ، مهارت در ایجاد ارتباط صحیح با مشتری ضروری است. تئوری بازاریابی بدوی یا كلاسیك ، عمدتاً به انجام معامله توجه داشت و به حفظ مشتریان اهمیتی نمی داد. اما با گسترش رقابت و اشباع شدن بسیاری از بازارها و تغییرات پیوسته در محیط و تركیب جمعیت شركتها با این واقعیت روبرو شدند كه امروزه دیگر مانند گذشته شركتها با یك نظام اقتصادی رو به گسترش و بازارهای در حال رشد روبرو نیستند. امروزه هر مشتری ارزش ویژه خود را دارد و اینك شركت ها برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار ثابت یا رو به كاهش باید مبارزه كنند ، بنابراین هزینه های جذب مشتریان جدید رو به افزایش نهاده است. (آیجو[6]،1996) امروزه ما شاهد یك دگرگونی اساسی در نحوه سازماندهی شركتهای برتر هستیم و آن تغییر ساختارهای سازمانی از محصول گرایی به سوی مشتری گرایی است و عامل اصلی و محرك این تغییر ، ظهور پدیده ای به نام مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) است. ریشه های مدیریت ارتباط با مشتری را می توان در بازاریابی رابطه مند جستجو كرد. بر مبنای تحقیقات ریچهلد و ساسر[7] (1990) ، 5 درصد افزایش در نرخ نگهداری مشتریان می تواند به طور متوسط به افزایش 35 تا 95 درصدی در ارزش دورة عمر مشتری شود. بازاریابی رابطه مند با هدف ایجاد روابط بلند مدت متقابل رضایت بخش با مشتریان ، تأمین كنندگان ، توزیع كنندگان و به امید به دست آوردن و حفظ ترجیحات بلند مدت آنها و كسب و كار ایجاد شده است. در بازاریابی رابطه مند ، شركت ها از تمركز بر معاملات ثابت به ساختار بلند مدت روابط سودآوری كه مصرف كنندگان منابع متقابلی را درك می كنند حركت می كنند. (البید[8]،ص360)

هیچ كسب و كاری ، اعم از تولیدی ، خدماتی و غیره نمی تواند بدون مشتریان راضی و خرسند پایدار و موفق به راه خود ادامه دهد مگر اینكه یك بنگاه انحصاری دولتی باشد. مهمتر اینكه خواسته ها ، انتظارات و توقعات مصرف كنندگان روز به روز فزونی یافته و این روند با رشد روز افزون همراه خواهد بود. بنابراین شركتها (تولیدی ، بازرگانی و غیره) ملزم هستند به دنبال راهكارهایی باشند كه فراتر از خواسته ها انتظارات و توقعات مصرف كنندگان است ، بر این اساس وفاداری و اعتماد به شركت (یعنی به كالاها ، خدمت و غیره) بر پایه رابطه بلند مدت سودمند و دو جانبه (بین تولید كننده و مصرف كننده) باید جایگزین مفهوم و هدف راضی نگه داشتن مشتریان شود. شفاف شدن بیش از پیش بازار و جهانی شدن رقابت ، جلب و حفظ مشتری را برای بیشتر شركتها بسیار دشوار كرده است. از این رو هدفگذاری شركتها باید مبتنی بر افزایش عملكرد هوشمند برای جلب و حفظ مشتری و همزمان با آن كاهش هزینه های مربوطه باشد.[9]

به نظر محققان بازاریابی رابطه مند و استفاده از اركان آن در اجرای هر چه بهتر این استراتژی می تواند به جلب رضایت مشتریان منجر شده كه جلب رضایت مشتری در شركتهای خدماتی مثل شركتهای بیمه یك امر بسیار مهم و ضروری تلقی می شود. از این رو محققان برای جلب رضایت مشتریان از بازاریابی رابطه مند جهت محك زنی كلیت سازمان در تعیین فاصله تا دسترسی به هدف استفاده خواهد نمود.

صنعت بیمه در سطوح دنیا یكی از صنایع گسترده ، پیچیده و حیاتی می باشد. در قرن حاضر فعالیت های اقتصادی به نحوی شكل گرفته كه تداوم آن بدون پشتوانه بیمه ای سخت تحت تأثیر قرار گرفته است. این صنعت در جهان از رشد مطلوبی برخوردار بوده اند به نحوی كه طی سال های گذشته از رشد 4 تا 5 درصدی برخوردار شده (ترویلو[10]،2007 ،ص21)

در سالهای اخیر با ورود شركت های بیمه جدید و رقابتی شدن بازار ، عملكرد پایین هر یك از شركت های بیمه باعث می شود كه موجودیت آن شركت مورد سؤال قرار گیرد از طرفی موفقیت و تداوم حیات شركت های بیمه در گرو ارائه خدمات با كیفیت به بیمه گذاران است به نحوی كه رضایت و خشنودی آن ها به نحو مطلوبی جلب شود.

متأسفانه علی رغم رشد سریع در جهان و ارائه گسترده انواع خدمات بیمه ای صنعت مذكور ، در ایران به دلایل گوناگونی از توسعه بسیار كمی برخوردار بوده است. این ادعا با 2 شاخص بیمه ای تراكم و نفوذ بیمه ایران با كشورهای مشابه تا حدودی قابل اثبات است. در میان 88 كشور جهان در سال 1999 ایران به ترتیب رتبه 79 و 84 برای نفوذ بیمه و تراكم كسب كرد. (موسوی ، 1384،ص40)

با توجه به مطالب گفته شده در بالا حال این سؤال مطرح می شود كه آیا ابعاد بازاریابی رابطه مند در رضایت مشتریان نمایندگیهای بیمه البرز تأثیر می گذارد؟

در این تحقیق ابعاد بازاریابی رابطه مند به عنوان متغیر مستقل و رضایت مشتریان به عنوان متغیر وابسته می باشد و سعی می شود تا تأثیر ابعاد بازاریابی رابطه مند بر رضایت مشتریان در نمایندگیهای بیمه البرز شهرستان رشت مورد بررسی قرار گیرد

1-3 )ضرورت واهمیت تحقیق :

امروزه کلیه واحد های سازمانی شرکتها وموسسات دنیا گرایش به مشتری دارند وسمت وسوی همه واحد های سازمانی،مشتری وجلب رضایت اوست.این امر نشان می دهد که از نظر فلسفی،لزوم کسب رضایت مشتری درک وپذیرفته شده است ویا اینکه در حال ترویج وگسترش است.در سازمانهای خدماتی،کارکنان بخش خدمات رابطه متقابل با مشتری برقرار می کنند تا خدمت مورد نظر خود را عرضه کنند وکیفیت این رابطه متقابل است که سازمانهای برتر را از دیگر سازمانها متمایز می سازدوباعث ایجاد مزیت رقابتی شده ومی تواند به درجات بالای رضایت مشتریان وارتقای سود ورشدسازمان ها منجر شود. عوامل ومنابع مختلفی در دستیابی به این مزیت دخیل بوده که مهمترین آن نیروی انسانی است.(دادخواه،1388،ص54).