دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد

پروژه تحقیقاتی کارشناسی رشته علوم قرآنی

موضوع:

راهکارهای عملی تهذیب نفس در قرآن و نهج البلاغ

استاد راهنما:

دکتر مجتبی نوروزی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

یکى از مقاصد و اهداف قرآن فراخواندن به تهذیب نفس است، که رستگارى انسان در دنیا و آخرت جز به وسیله آن ممکن نیست. نفس انسان مستعدّ آن است که دنبال فسق و فجور برود و خود را پلید و آلوده گرداند. در عین حال، استعداد تقوا و پرهیزکارى را نیز دارد و مى‏تواند که آن­را تهذیب کند و پاکیزه گرداند. این مسئولیت انسان است که با استفاده از عقل و اراده خویش یکى از آن دو راه را انتخاب کند: یا راه پاکى و رشد و تعالى، یا بیراهه آلودگى و رکود و عقب‏ماندگى.

باید دانست که تهذیب جز به فضل و توفیق خداوند میسر نمى‏شود؛ اما در عین حال، به تلاش انسان احتیاج دارد؛ تحقّق این هدف مشروط به جهاد و کوشش فراوان است؛ برای همین در پژوهش حاضر به بیان راهکارهای عملی تهذیب نفس از منظر قرآن و نهج البلاغه پرداخته شده است. پژوهش حاضر به بیان راهکارهایی برای تهذیب نفس در دو منبع مهم دینی یعنی قرآن و نهج البلاغه می­پردازد. هدف این بوده که با بیان این موارد از این دو کتاب ارزشمند باعث خودسازی بهتر انسان ­شود.

از مهمترین نتایجی که از این پژوهش به دست آمده این است که برای قدم گذاشتن در این راه ابتدا انسان باید در خود مقدماتی را فراهم کند و مراحلی را طی کند، ازجمله تخلیه، تحلیه، تجلیه و … عواملی نیز بر این راه تأثیر دارد مانند: توفیق الهی، رهبران شایسته.

در قرآن به راهکارهای بسیاری برای تهدیب اشاره شده که مهمترین آن‌ها تقوی، نماز، شب زنده‌داری، ذکر و … می‌باشند. در کنار قرآن از نهج‌البلاغه نیز در این پژوهش استفاده شده که مهم‌ترین این راهکارها عبارتند از تذکر، توکل، صبر، مجاهدت و ریاضت و … ، در کنار این موارد بهترین نتیجه‌ای که می‌توان به دست آورد این است که مسلمانان از عمل به دستورات این دو کتاب آسمانی غافل نباشند و در مسئله مهم تهذیب نفس و خودسازی از دستورات این کتب استفاده نمایند.

واژگان کلیدی: تهذیب و تزکیه نفس، قرآن، نهج البلاغه

فهرست مطالب

مقدمه. 1

2- بیان مسئله. 1

3- سؤالات تحقیق.. 1

4- فرضیه­های تحقیق.. 2

5- پیشینه تحقیق      2

6- ساختار تحقیق.. 2

فصل اول: کلیات تحقیق.. 3

1-1-تهذیب 4

1-2-تزکیه  4

1-3-تفاوت تهذیب و تزکیه نفس          5

1-4-اخلاق عملی و اخلاق نظری…………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………….. 6

 -5-1تهذیب و تزکیه نفس در قرآن………….      7

1-6- دلایل اهمیت تهذیب نفس….. 9

1-7- زمان آغاز تهذیب نفس…………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………….. 10

1-8- مراحل تهذیب نفس..                                                                                                                                                                                           11

1-7-1- خودشناسی.. 12

1-7-2- عزم بر حرکت.. 13

1-7-3- امید به رحمت الهی.. 14

1-7-4-تفکر. 14

1-7-5- تخلیه. 15

1-7-6- تحلیه. 16

1-7-7- تجلیه. 16

1-7-8- مرابطه. 17

1-7-8-1- مشارطه. 18

1-7-8-2- مراقبه. 20

1-7-8-3- محاسبه. 22

1-7-8-4- معاتبه (توبیخ نفس) 23

1-8- چگونگی تهذیب نفس… 24

1-9- مقدمات تهذیب نفس… 26

1-10- عوامل و اسباب مؤثر در تهذیب نفس… 26

1-10-1- توفیق الهی.. 26

و…..

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید