دانشگاه شهید بهشتی

دانشکده معماری و شهرسازی

گروه برنامه ریزی و طراحی مجتمع زیستی

دوره کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی شهری

عنوان:

توانمندسازی وساماندهی اجتماعات ساکن در سکونتگاه های غیررسمی با تأکید بر سرمایه اجتماعی

مورد پژوهی: سکونتگاه غیررسمی شهر ساری –کوی های آزادی، چمران و غفاری

استاد راهنما:

دکتر فرّخ مشیری

استاد مشاور:

دکتر مظفّر صرافی

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیّات پژوهش

1-1- طرح مسأله…………………………………………………………………………………………… 1

1-2- ضرورت و اهمیت موضوع مورد مطالعه……………………………………………………………. 2

1-3- پرسش های پژوهش…………………………………………………………………………………. 3

1-4- بیان اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………. 3

1-5- تشریح روش کار پژوهش……………………………………………………………………………. 4

فصل دوم: مبانی و چارچوب نظری پژوهش

بخش اول: مرور پایه­های مفهومی و تجربی مرتبط با اسکان غیررسمی

2-1- تعریف و ساختیابی اسکان غیررسمی……………………………………………………………. 5

2-2- ویژگی های سکونتگاه های غیر رسمی………………………………………………………….. 6

2-2-1-  اقتصادی…………………………………………………………………………………………… 7

2-2-1-1- مفهوم بخش غیررسمی اقتصاد………………………………………………………….. 8

2-2-2-  فرهنگی……………………………………………………………………………………… 10

2-2-3-  اجتماعی……………………………………………………………………………………… 10

2-2-4-  حقوقی………………………………………………………………………………………. 10

2-2-4-1-  انواع مالکیتها و نحوه تملک……………………………………………………………… 11

2-2-5-  کالبدی………………………………………………………………………………………… 11

2-2-5-1-  انواع استقرار و مکانیابی…………………………………………………………………. 12

2-2-6- مسکن………………………………………………………………………………………… 12

2-2-7- بافت سکونتگاهها و ساختار شبکه ارتباطی……………………………………………. 13

2-2-8- دسترسی به خدمات و امکانات روبنایی و زیربنایی……………………………………. 13

2-3- مروری بر سیر اسکان غیررسمی در جهان…………………………………………………. 15

2-4- روند تکوین و تکامل سکونتگاههای غیررسمی…………………………………………….. 16

2-4-1- تهاجم سازمان یافته……………………………………………………………………….. 17

2-4-2- تصرف خزنده…………………………………………………………………………………. 18

2-4-3- بازتقسیم زمین…………………………………………………………………………….. 18

2-5-  طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی…………………………………………………… 19

2-6-  بررسی دلایل شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه…….. 21

2-6-1- عوامل ساختاری جامعه……………………………………………………………………. 23

2-6-2- عوامل سازمانی……………………………………………………………………………. 23

2-6-3- فقدان سیستم های حمایتی و مشارکتی……………………………………………… 23

2-6-4- فعالیتهای باندهای (مافیایی) نامشروع زمین………………………………………….. 24

2-6-5- ناکارآمدی سیاستهای تأمین مسکن………………………………………………….. 24

2-6-6- غیرقابل استطاعت بودن واحدهای مسکونی برای فقرای شهری……………………. 24

2-7- فقر شهری و ارتباط آن با اسکان غیررسمی……………………………………………… 25

2-7-1- تعریف فقر:…………………………………………………………………………………. 25

2-7-2- فقر و اسکان غیر رسمی……………………………………………………………….. 26

2-8- شناخت برنامه نهادهای جهانی مرتبط با اسکان غیررسمی و دیدگاههای آنها…….. 28

2-8-1- بانک جهانی (Word Bank)……………………………………………………………. 28

2-8-2- هبیتات(UN-HABITAT)………………………………………………………………….. 30

2-8-3- برنامه عمران ملل متحد (UNDP)………………………………………………………… 32

2-9- رویکردهای فلسفی- سیاسی نسبت به سکونتگاههای غیررسمی………………… 33

2-9-1- دسته اول: لیبرال…………………………………………………………………………. 33

2-9-2- دسته دوم: رادیکالی…………………………………………………………………… 33

2-9-3- دسته سوم: جامعه گرایی……………………………………………………………… 34

2-10-  رویکردهای مداخله در توسعه سکونتگاه های غیررسمی:…………………………. 34

2-10-1- دوره اول (دهه 1960)…………………………………………………………………. 35

2-10-1-1- رویکرد نادیده انگاری………………………………………………………………… 37

2-10-1-2- رویکرد حذف و تخلیه اجباری…………………………………………………… 38

2-10-1-3- رویکرد مسکن عمومی:…………………………………………………………… 39

2-10-2- دوره دوم (دهه 1970)……………………………………………………………….. 40

2-10-2-1- رویکرد زمین و خدمات…………………………………………………………….. 42

2-10-2-2- رویکرد ارتقاءبخشی (بهسازی)………………………………………………….. 43

2-10-2-3- توسعه اندک افزا (افزایشی)…………………………………………………….. 46

2-10-2-4- رویکرد خودیاری……………………………………………………………………. 46

2-10-3- دوره سوم (دهه 1980)……………………………………………………………….. 47

2-10-3-1- رویکرد ارتقای محیطی………………………………………………………….. 49

2-10-3-2- رویکرد توانمندسازی……………………………………………………………….. 51

2-10-4- دوره چهارم (دهه اخیر)……………………………………………………………… 58

2-10-4-1- حکمروایی خوب……………………………………………………………………. 58

2-11- جمع بندی و نتیجه گیری……………………………………………………………. 65

بخش دوم: مرور مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی

2-12-  اهمیت سرمایه اجتماعی……………………………………………………………. 68

2-13- تعریف سرمایه اجتماعی………………………………………………………………. 69

2-14- گونه های مختلف سرمایه اجتماعی……………………………………………. 70

2-14-1- سرمایه اجتماعی درون گروهی…………………………………………………. 71

2-14-2-  سرمایۀ اجتماعی بین گروهی………………………………………………….. 71

2-14-3- سرمایۀ اجتماعی ارتباطی……………………………………………………….. 71

2-15- دیدگاه های نظری سرمایه اجتماعی……………………………………………….72

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید