وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری

دانشگاه شهید بهشتی

دانشکده علوم زمین

گروه آموزشی جغرافیا

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشدM .Sc) )

رشته: جغرافیای طبیعی – گرایش آب و هواشناسی سینوپتیک

عنوان:

تحلیل روابط همدیدی پرفشار سیبری و دماهای بحرانی دوره سرد سال در ایران مرکزی

استاد راهنما:

غلامرضا براتی

استادان مشاور:

محمود احمدی

ابراهیم میرزایی

چکیده

خسارات ناشی از دما های سرد بحرانی بویژه در اکوسیستم های طبیعی و مناطق پرجمعیت شهری در حال افزایش است. ایران مرکزی سرزمینی خشک و مستعد رخداد سرما بویژه طی زمستان است و فاقد منابع تعدیل کننده تنش های دما مانند منابع آب و پوشش گیاهی انبوه است. در تحقیق حاضر برای تعیین امواج سرمای ایران مرکزی، داده های دمای بیشینه روزانه مربوط به مجموع هشت شهر شامل شاهرود، تهران، سمنان، کاشان، اصفهان، یزد، کرمان و بم تهیه و دماهای صفر و زیرصفر آنها به عنوان امواج سرما استخراج شد. بر این اساس، تعداد 47 موج سرما در بازه آماری (1980-2012) شناسایی شد و در دومین مرحله بر پایه 2 معیار زمانی و مکانی یعنی به ترتیب دو روز دوام و درگیری دو ایستگاه و بیشتر، 17 مورد سرمای بحرانی تعیین شد. گشایش پرونده های داده های ترازی هوا تهیه شده از بایگانی NCEP/NCAR، تبدیل آنها به پوشه های متنی طی تاریخ های سرماهای بحرانی و رسم نقشه های هوای روزانه و ترکیبی با استفاده از نرم افزار Surfer سه مرحله از کار بود که به طراحی الگوهای همدید برای تعیین تراز و سمت غالب فرارفت هوای سرد سیبری انجامید. نتایج نشان داد که فرارفت سرما بسوی ایران مرکزی طی 70 درصد مواقع در پایین ترین ترازها (ترازهای دریا و 1000 هکتوپاسکال) و در قالب زبانه های پرفشار سیبری رخ داده است و تنها در 12 درصد اثر پرفشار ارتفاعی تبت و 17 درصد اثر پرفشارهای سرد مهاجر (غربی) آشکار شد.

     تحلیل الگوهای های بردار باد و دما در تراز 1000 ه. پ برای آزمون سمت فرارفت هوای سرد طی روزهای رخداد سرماهای بحرانی نشان داد که بردارهای باد در 70 درصد مواقع (12 مورد از 17 مورد)، از سمت جنوب شرق به عنوان دنباله بادهای شرقی از روی افغانستان و پاکستان و گاهی هم از سمت شمال شرق و شرق بر گستره ایران مرکزی راه یافته اند.

کلیدواژه ها: ایران مرکزی، سرمای بحرانی، فرارفت شرقی.

 چکیده فارسی.. n

تشکر. n

تقدیم.. n

فهرست مطالب… ………الف

فهرست شکل ها ح

فهرست جدول ها د

1-1. بیان مسأله. 2

n توده هوای عموما گرم وخشک ناشی از پرفشاره جنب حاره 2

nتوده های هوای سرد و خشک ناشی از پرفشار سیبری.. 2

n توده های هوای اقیانوسی مدیترانه ای ناشی از ورود بادهای غربی  2

n توده هوای نسبتا گرم و مرطوب ناشی از ورود زبانه های کم فشار سودانی  3

1-1-1. اهمیت سرماهای بحرانی از نظر محققان.. 3

n به لحاظ مفهومی.. 3

n به لحاظ کمی.. 3

n به لحاظ پیامدها و زیان ها 4

1-1-2. اهداف تحقیق.. 5

1-2. پیشینه تحقیق.. 5

n تحقیقات مربوط به شرایط و چگونگی تشکیل پرفشار سیبری  6

n تحقیقات مربوط به روابط پویشی پرفشار سیبری با دیگر سامانه های دور در قالب پیوند از دور 6

n تحقیقات مربوط به قلمرو گسترش زبانه های هوای سرد پرفشار سیبری  7

n تحقیقات مربوط به شرایط زمانی و مکانی پرفشار سیبری در سرزمین ایران  8

2-1. بنیادهای پژوهش…. 10

2-1-1. هوا 10

2-1-2. آب وهوا 11

2-1-3. دما 11

2-1-4. تغییرات دمایی.. 11

2-1-5. آستانه. 12

2-1-6. حداکثر دمای روزانه. 12

2-1-7. حداقل دمای روزانه. 12

2-1-8. روز سرد. 12

2-1-9. دمای بحرانی.. 12

2-1-10. وزش هوا 12

2-1-11. فرارفت هوای سرد. 12

2-1-12. فشار 13

2-1-13. شیب تغییرات فشار 13

2-1-14. توده های هوا 13

2-1-15. مفهوم همدید. 13

2-1-16. نقشه های هوا 13

2-1-17. ایستگاه همدید. 14

2-1-18. آب و هواشناسی همدید. 14

2-1-19. ناوه (زبانه کم فشار) 14

2-1-20. پشته (زبانه پرفشار) 15

2-1-21. پرفشارها (آنتی سیکلون) 15

2-1-22. پرفشارهای گرمایی.. 15

2-1-23. پرفشار های پویشی.. 16

2-1-24. نقشه سطح متوسط دریا 16

2-1-25. نقشه های ترازهای بالای جو. 16

2-1-26. نقشه های هم ارتفاع ژئوپتانسیل.. 16

2-1-27. پرفشار سیبری.. 17

2-1-28. عامل اصلی تشکیل پرفشار سیبری.. 18

2-1-29. گسترش پرفشار سیبری روی ایران.. 19

2-1-30. پرفشار جنب حاره 19

2-1-31. بادهای غربی.. 19

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید