دانشگاه مازندران

دانشکده ­ی علوم انسانی و اجتماعی

پایان نامه دوره کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری

موضوع:

بررسی نقش عوامل اکولوژیکی در توسعه فیزیکی شهرها

(مطالعه موردی: نورآباد ممسنی)

استاد راهنما:

دکتر عیسی جوکار سرهنگی

استاد مشاور:

دکتر ناصر علیقلیزاده فیروزجایی

استادان داور:

دکتر غلامرضا ملکشاهی

دکتر عامر نیکپور

تیرماه 1391

چکیده

توسعه فیزیکی و رشد شهرهای ایران تا چند دهه­ی پیش، هماهنگ و متناسب با نیازهای جامعه شهری بود. با بروز تحولات جدید، شهرها به سرعت تغییرات و دگرگونی هایی را پذیرا شدند. این دگرگونی­ها به شکل رشد سریع جمعیت و گسترش فیزیکی شتاب آمیز شهرها، و به صورت نامتعادل و ناهماهنگ بوده است. مهمترین مساله­ای که در برابر توسعه شهری قرار می­گیرد، مکان استقرار آنهاست. اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است، زیرا عوارض و پدیده­های طبیعی در مکان­گزینی، حوزه نفوذ، پراکندگی، توسعه فیزیکی و امثال آن اثر قاطعی دارند. هدف از این پژوهش بررسی نقش عوامل اکولوژیکی در مکان یابی توسعه شهری، مکان­گزینی شهر نورآباد براساس مدل اکولوژیکی و همچنین مکان­یابی توسعه آتی این شهر است. روش تحقیق، تحلیلی – توصیفی است که با استفاده از نرم افزار Arc GIS   9.3 و منطق بولین، مدل اکولوژیکی معیار­های اکولوژیکی توسعه شهری برای شهر نورآباد ممسنی شده است. نتایج تحلیل مکان­گزینی شهر نورآباد در مقایسه با عوامل اکولوژیکی توسعه شهری نشان داد که ارتفاع، بارش و دما مناسب­ترین، شیب، جهت دامنه و خاک نامناسب­ترین عوامل اکولوژیکی در مکان­گزینی شهر نورآباد ممسنی بوده است. در مرحله بعد نتایج مکان­یابی بهینه توسعه فیزیکی شهر نشان داد که عامل فاصله تا مسیل با 98/89 درصد مناسب­ترین و جهت دامنه با 34/12 درصد نامناسب ترین عامل اکولوژیکی در مکان­یابی بهینه بوده است. به منظور اجرای مدل، ابتدا لایه­های هر یک از عوامل به صورت زمین مرجع در محیطGIS تهیه شدند. سپس این لایه­ها برای اجرای مدل به فرمت شبکه­­ای تبدیل شدند. در این راستا لایه­های ارتفاع، شیب، جهت دامنه، زمین شناسی، دما، بارش، فاصله تا مسیل، خاک شناسی، پوشش و کاربری اراضی و فاصله تا محدوده شهر تهیه و مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین ملاحظه­ی نقشه­های حاصل از ترکیب لایه­ها نشان داد که که از محدوده مورد مطالعه برای توسعه آتی، تنها 185 هکتار که معادل 07/1 درصد از سطح کل منطقه است، برای توسعه آتی شهری مناسب می باشد و 93/98 درصد دارای شرایط مناسبی برای توسعه نیست. از نظر جهت­های توسعه، نواحی غرب و شمال مکان­های مطلوب برای توسعه آتی است، تنها 9 هکتار از سطح شهر نورآباد که معادل20/1 درصد می باشد، مناسب و براساس مدل اکولوژیکی مکان­گزینی شده است و 80/98 درصد از سطح شهر نامناسب است.

کلید واژه­ها: توسعه فیزیکی، شهر، عوامل اکولوژیکی، نورآباد ممسنی، منطق بولین،GIS.

فهرست مطالب

عنوان 

فصل اول کلیات تحقیق                                                                                         صفحه

1-1)مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………14

1-2). تعریف موضوع………………………………………………………………………………………………………………………..15

1-3). اهمیت وارزش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………16

1-4). پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………..17

1-5). اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………..20

1-6). سوالات و فرضیه­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………21

1-7). روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..21

1-7-1). مدل منطق بولین یا منطق صفر و یک……………………………………………………………………………..22

1-8). مشکلات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………23

فصل دوم: : مبانی نظری

2-1)مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………..25

2-2). مباحث مربوط به توسعه شهری. …………………………………………………………………………………………..25

2-2-1). شهر……………………………………………………………………………………………………………………………………25

2-2-2). برنامه­یزی………………………………………………………………………………………………………………………….26

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید