دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ادبیات فارسی

با عنوان :

بررسی جریان سیال ذهن در رمان شازده احتجاب هوشنگ گلشیری

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

• چکیده

جریان سیال ذهن شکل خاصی از روایت داستان است که در آن نظرگاه محدود به ذهنیت شخصیت به کار گرفته می شود، و رمان کم نظیر شازده احتجاب اثر هوشنگ گلشیری یکی از نخستین رمان های ایرانی است که به این شیوه نگارش یافته است؛ نویسنده در این رمان در کنار توجه به‌فرم و تکنیک، به طور معقولی آن را با محتوا پیوند داده است. او با نوشتن این رمان به شیوه ی جریان سیال ذهن، نشان داده است که در کنار روش های سنتی می توان نویسنده ای مدرن بود. گلشیری به دلیل ساختار ویژه و شیوه های جدیدی که در شازده احتجاب به نمایش گذاشته است، داستان نویسی فارسی را متحول و این رمان را به شیوه های نوین جهانی نزدیک کرده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی، با بررسی ویژگی های جریان سیال ذهن، به این نتایج دست یافته است که همه چیز، از جمله شیوه های مختلف روایت، در این رمان در هم آمیخته است، زمان عینی و زمان ذهنی با هم در تقابل هستند و گذشته‌ها با ترتیب و توالی در ذهن شخصیت ها ظهور نمی یابند. علاوه بر این گلشیری گاهی به شیوه جریان سیال ذهن با فوران وحشت بار، یعنی چرخش‌های بیش از اندازه ی زاویه دید و راوی، متن را مغشوش می­کند. همچنین با ایجاد ابهام، تخیل خواننده را برمی انگیزد، و با آوردن مثبت ها و منفی ها در کنار یکدیگر در این رمان، حس تردید را به خواننده القا می کند. او در زبان داستان که گاه پیچیده و چند بعدی است، از جوهر شعری و تصویرسازی نیز بهره گرفته است. همچنین می توان برای کل داستان و موقعیت و رابطه ی شخصیت ها، معنایی نمادین در نظر گرفت.

 کلید واژه: جریان سیال ذهن، روایت، زمان، شازده احتجاب، هوشنگ گلشیری.

 مقدمه

متن های روانکاوی و روانشناسی، چه در فرم و چه در محتوا، بر ادبیات داستانی مدرن قرن بیستم بسیار تأثیر گذاشته اند. داستان نویسی به تکنیک The Stream of Consciousness که در زبان فارسی به شیوه ی جریان سیال ذهن یا سیلان ذهن یا سیلان آگاهی ترجمه شده­­ است، یکی از شیوه های مدرن داستان پردازی است که پیدایش آن یک قرن پیش در غرب بوده، و برخی از نویسندگان ایرانی نیز چند دهه بعد از پیدایش آن در مغرب زمین، این تکنیک را گاه به تقلید و الگوبرداری از نویسندگان غربی، و گاه با نوآوری و پیوند با ادب کهن ایرانی، در روایت داستان های خود به کار گرفته اند.

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید