دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده الهیات و معارف اسلامی

پایان نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد

گروه علوم قرآن و حدیث

آثار اجتماعی اقامه قسط و عدل در کلام امیرالمؤمنین علیه‌السلام

استاد راهنما: دکتر محمد حسین بیات

استاد مشاور: دکتر محمد شعبان پور شش پلی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

اجرا و برقراری عدل و قسط در جامعه مهم‌ترین هدف حکومت و وظیفه اصلی پیامبران و ائمه اطهار علیهم السلام می‌باشد؛ و امام علی علیه‌السلام خود مصداق کامل عدالت و کلام وی راه‌گشای بشریت می‌باشد که در این پژوهش به بررسی آثار اقامه عدل و قسط در سخنان گوهربار آن حضرت پرداخته شده است.

از نظر حضرت علی علیه‌السلام عدل به معنای قرار گرفتن هر چیز در جای خود است، به بیان دیگر با توجه به این کلام، عدل به معنای رعایت حقوق مردم و تعادل و برابری در تمامی امورمی‌باشد.

عدالت به دو دسته عدل الهی و انسانی تقسیم می‌شود و عدل انسانی، به عدل فردی و عدل اجتماعی و عدالت اجتماعی (بهره‌مندی همه افراد جامعه با توجه به ظرفیت و استعدادشان از امکانات عمومی موجود در جامعه) خود به عدل سیاسی، اقتصادی و قضایی تقسیم می‌گردد.

گسترش عدالت اجتماعی در جامعه در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و قضایی تبعات خاص خود را دارد،چنان‌که در زمینه سیاسی موجب ایجاد امنیت سیاسی، شکست دشمن، خشنودی و رضایت‌مندی مردم از زمامداران و رهبران جامعه، امیدواری مردم، قوام جامعه و … می‌گردد و در زمینه اقتصادی سبب کاهش فقر، ایجاد آسایش، توسعه و رفاه، کمک به ستمدیده، اصلاح و آبادانی شهرها، ایجاد امنیت اقتصادی و … می‌شود و در زمینه قضایی نیز آثاری از قبیل: برابری طرفین دعوا در قضاوت، برپایی حق و تساوی در رعایت حقوق مردم، حمایت از حقوق مردم و صاحبان حق، ایجاد امنیت اجتماعی، سعادت و آرامش و … را به دنبال دارد.

اختلاف نابه‌جاى طبقاتى، بی‌کارى، فقر، تجاوز به حقوق دیگران، تبعیض در بهداشت و درمان و دانش و تعلیم و تربیت از بى‏عدالتى‏هاى اجتماعى نشأت مى‏گیرد. از هنگام اجتماعى شدن زندگى انسان بیشترین ناهنجارى‏ها و تلخ‏کامى‏ها و تبعیض‏ها و تفاوت‏ها از بى‏عدالتى دامن‏گیر جامعه شده است، با اجرای عدالت در جامعه می‌توان همه‌ی این موارد را ریشه کن ساخت و جامعه را به سوی پیشرفت و تعالی سوق داد.

کلید واژه: عدل، قسط، امام علی علیه‌السلام، عدالت اجتماعی، عدالت سیاسی، عدالت اقتصادی، عدالت قضایی.

فهرست مطالب

کلّیات و طرح تحقیق

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

اهمّیت موضوع ……………………………………………………………………………………………………………………………………….2

سوال اصلی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

سوالات فرعی …………………………………………………………………………………………………………………………………………3

فرضیه ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

پیشینه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………4

روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5

فصل اوّل: مفهوم شناسی

1-1. معنای اقامه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

2-1. معنای لغوی عدل……………………………………………………………………………………………………………………….. 7

3-1. معنای اصطلاحی عدل………………………………………………………………………………………………………………… 8

1-3-1. اعتدال …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

2-3-1.رعایت استحقاق ها (اعطاء کل ذی حق حقه) …………………………………………………………………. 8

3-3-1.تساوی و رفع تبعیض ………………………………………………………………………………………………………… 9

4-1. مفهوم عدالت از منظر امام علی علیه‌السلام …………………………………………………………………………….. 10

1-4-1. قرار دادن و قرار یافتن هرچیز در جای خودش……………………………………………………………. 10

2-4-1. انصاف و داد…………………………………………………………………………………………………………………….. 11

3-4-1. مساوات………………………………………………………………………………………………………………………….. 11

4-4-1. رعایت حقوق و رساندن هر ذی حقی به حقش…………………………………………………………….. 13

5-4-1. اعتدال و میانه روی………………………………………………………………………………………………………… 14

6-4-1. فهم عمیق، نیکو داورى کردن و…  ………………………………………………………………………………… 15

7-4-1. عدم اتهام به خداوند……………………………………………………………………………………………………….. 16

5-1. معنای لغوی قسط…………………………………………………………………………………………………………………….. 16

6-1. معنای اصطلاحی قسط………………………………………………………………………………………………………………17

7-1. تفاوت عدل و قسط…………………………………………………………………………………………………………………….17

و…..

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید