دانشگاه آزاد اسلامی                                                     واحد رشت

دانشکده علوم  انسانی

گروه آموزشی جغرافیا

پایان­نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد                                                                          رشته: جغرافیای طبیعی  گرایش ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی

عنوان:

بررسی اثرات توسعه  شهری بر آلودگی و سیل خیزی رودخانه های شهر رشت

استاد راهنما:

 دکتربهمن رمضانی گورابی 

نیمسال تحصیلی

92-93

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده: ‌ی

کلید واژه:توسعه شهری, رودخانه ,سیل خیزی رودخانه ها, آلودگی رودخانه ها ‌ن

بیان مسئله. 14

سوال  تحقیق 15

سیل  خیزی ‌ 19

تعریف فاضلاب های خانگی در ایالات متحده آمریکا 31

 مدل ها و  تئوری ها در تحقیقات… 38

 سوابق مطالعات انجام شده و یا در حال مطالعه. 39

 آسیبها و خسارتهای ناشی از سیلابهای گذشته. 40

موقعیت جغرافیا و وسعت  محدوده  تحقیق 46

 رودخانه سیاه رود. 47

رودخانه گوهر رود 48

داده های  تحقیق 4

 فرایند اجرای  تحقیق 49

تاریخچه شهر رشت… 52

شهر رشت… 53

شکل 4-2 روند افزایش سطح کالبدی شهر رشت تا سال ۱۳۸۵. 55

 احتمال وقوع بارندگی یا سیلاب طراحی.. 58

روشهای برآورد سیلاب… 61

روشهای محاسبه حداکثر دبی لحظه ای.. 63

فیزیوگرافی.. 65

خصوصیات فیزیکی حوضه ها 66

شکل 4-8 مشخصات فیزیکی حوضه گوهررود و زیر حوضهها مقطع ورودی رشت… 67

شکل 4-9مشخصات فیزیکی کل حوضه آبریز تا ابتدای رشت (حوضه بالادست رشت) 67

شکل 4-11 مشخصات فیزیکی حوضه گوهررود تا ایستگاه هیدرومتری، خارج شهر رشت… 68

شکل 4-12 محدوده حوضه آبریز بالادست شهر رشت… 69

شکل 4-13مشخصات فیزیکی کل حوضه (ایستگاه هیدرومتری، خارج شهر رشت) 69

شکل 4-14موقعیت حوضه مورد مطلعه، تصویر ماهوارهای TM (لندست). 70

شکل 4-17ﺷﺒﻜﻪ ﻫﻴﺪروﮔﺮاﻓﻲ ﺣﻮﺿﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ. 73

شکل 4-21نقشه شیب حوضه مورد مطالعه. 76

شکل 4-24مشخصات شکل حوضه آبریز سیاهرود تا ابتدای رشت… 79

شکل 4-25مشخصات شکل حوضه آبریز گوهررود تا ابتدای رشت… 79

شکل 4-26مشخصات شکل حوضه آبریز تا انتهای رشت (ایستگاه هیدرومتری) 79

شکل 4-27 مشخصات شکل حوضه آبریز سیاهرود تا ایستگاه هیدرومتری،خارج شهر رش… 79

شکل 4-28 مشخصات شکل حوضه آبریز گوهررود تا ایستگاه هیدرومتری،خارج شهر رشت… 80

توزیع طبقات ارتفاعی (هیپسومتری( 80

شکل 4-29طبقات ارتفاع و مساحت حوضه بالا دست رشت ( تا ابتدای رشت) 81

شکل 4-30 توزیع فراوانی طبقات ارتفاعی حوضه آبریز بالادست رشت… 82

شکل 4-31 توزیع فراوانی طبقات ارتفاعی حوضه آبریز بالادست رشت… 83

 جهت حوضه. 83

شکل 4-35 جهت شیب و توزیع جهت در واحد سطح حوضه بالادست رشت… 84

 شبکه هیدروگرافی.. 86

تراکم شبکه زهکشی.. 86

بررسی شیب حوضه. 88

شکل 4-40  طبقات شیب و مساحت حوضه تا ابتدای رشت… 89

شکل 4-43 نقشه شیب سطح شهر رشت به درجه. 91

 عوامل توسعه شهری : 96

 بررسی وضعیت آلودگی رودخانه های شهر رشت… 99

 سیل.. 104

شکل 4-52 آبدهی رودخانه شهر  رشت  در دوره  17 ساله. 108

رودخانه های جاری در شهر رشت… 108

سطوح غیر قابل نفوذ. 111

 نتایج.. 114

آزمودن فرضیات: 116

ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻗﺪاﻣﺎتﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ،ﺑﻴﻮﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲو ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶدﺑﻲﭘﻴﻚ ﺳﻴﻼب… 118

منابع  ………………………………………………………………………………………………………………………….121

Abstract……………………………………………………………………………………………………………………123

فهرست  اشکال

شکل 4-2 روند افزایش سطح کالبدی شهر رشت تا سال ۱۳۸۵. 55

شکل 8-4  مشخصات فیزیکی حوضه  گوهر رود و زیر حوضه های مقطع ورودی رشت……………………67

شکل 4-9مشخصات فیزیکی کل حوضه آبریز تا ابتدای رشت (حوضه بالادست رشت) 67

شکل 4-11 مشخصات فیزیکی حوضه گوهررود تا ایستگاه هیدرومتری، خارج شهر رشت… 68

شکل 4-12 محدوده حوضه آبریز بالادست شهر رشت… 69

شکل 4-13مشخصات فیزیکی کل حوضه (ایستگاه هیدرومتری، خارج شهر رشت) 69

شکل 4-14موقعیت حوضه مورد مطلعه، تصویر ماهوارهای TM (لندست). 70

شکل 4-17ﺷﺒﻜﻪ ﻫﻴﺪروﮔﺮاﻓﻲ ﺣﻮﺿﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ. 73

شکل 4-21نقشه شیب حوضه مورد مطالعه. 76

شکل 4-24مشخصات شکل حوضه آبریز سیاهرود تا ابتدای رشت… 79

شکل 4-28 مشخصات شکل حوضه آبریز گوهررود تا ایستگاه هیدرومتری،خارج شهر رشت… 80

توزیع طبقات ارتفاعی (هیپسومتری( 80

شکل 4-29طبقات ارتفاع و مساحت حوضه بالا دست رشت ( تا ابتدای رشت) 81

شکل 4-30 توزیع فراوانی طبقات ارتفاعی حوضه آبریز بالادست رشت… 82

شکل 4-31 توزیع فراوانی طبقات ارتفاعی حوضه آبریز بالادست رشت… 83

شکل 4-35 جهت شیب و توزیع جهت در واحد سطح حوضه بالادست رشت… 84

شکل 4-40  طبقات شیب و مساحت حوضه تا ابتدای رشت… 89

شکل 4-43 نقشه شیب سطح شهر رشت به درجه. 91

شکل 4-52 آبدهی رودخانه شهر  رشت  در دوره  17 ساله. 10

چکیده:

مطالعات اثرات توسعه شهری بر رودخانه­های زرجوب و گوهررود شهر رشت با هدف ارتقاء کیفیت زیست محیطی تغییر شرایط رودخانه­ها از وضعیت آلودگی و روند سل خیزی آنها به شرایط مطلوب و پایدار صورت گرفته است. رودخانه­های ذکر شده در شرایط موجود عملاً فاضلاب رو باز شهر  می­باشند که وضعیت آلودگی و عفونت آن، همجواری از فاصله زیاد را نیز غیرممکن ساخته است.تحولات توسعه شهری سبب قطع رابطه انسان و محیط با پیوند اولیه بوم­گرایی گردیده و متاسفانه رشد لجام گسیخته شهرگرایی در جهت تخریب محیط زیست در حرکت می­باشد و فقدان نگرش پایدار به جایگاه محیط زیست در جهت محو و تضییع هر گونه حضور این پدیده از محیط زندگی شهری می­باشد و ما شاهد تبدیل والاترین منابع محیطی در شهر رشت به کانال­های فاضلاب هستیم. اندام­های طبیعی و اکولوژیک از مهمترین عناصر سازمان فضایی شهر می­باشند که پایداری آنها شرط توسعه پایدار شهر، سلامت و بهداشت محیط محسوب می­گردد.. پایداری این اندام­ها به عنوان ریه­های طبیعی شهر شرایط ارتقاء و گسترش فصل مشترک شهر را با محیط طبیعی فراهم می­سازند.بدیهیست ارتقاء کیفیت رودخانه تاثیرات مثبتی در نظام عملکرد و فعالیت حوزه پیرامونی آن خواهد داشت. رشد جمعیت، توسعه شهری و صنعتی شدن جوامع، تاثیرات نامطلوبی در هیدرولوژی حوضه آبریزمیگذارد از میزان سطوح نفوذپذیر حوضه که قادر به جذب بخشی از بارندگی هستند، میکاهد سطوح نفوذناپذیر شهری مانند خیابانها، کاهش پارکها و باغچه ها و عدم  استفاده  از سقف های سفالی موجب افزایش شدت آبدهی سیلاب حوضه های شهری خواهد بود نفوذناپذیری سطح حوضه های شهری و تغییراتی که در اثر رشد و توسعه شهر بوجود میآید مانند از بین بردن پوششهای گیاهی، تراکم خاک به مقدار زیادی از و زمان نفوذ آب در خاک میکاهد.   

کلید واژه:توسعه شهری, رودخانه ,سیل خیزی رودخانه ها, آلودگی رودخانه ها, رشت

مقدمه:

جامعه بشری در ابتدای قرن بیست و یکم درگیر تجربهای نو شده است، برای اولین بار اکثریت جمعیت جهان در مناطق شهری سکونت یافتهاند و انسان به موجودی شهرگرا تبدیل شده است که به جای روستاها و شهرهای کوچک در کلان شهرها منزل میگزیند. امروزه شهرها به مراکزی مبدل شدهاند که نه تنها سرنوشت بشریت بلکه آینده زندگی را در کره خاکی رقم خواهند زد و بیتردید بدون شهرهایی دیر پا دنیایی پایدار نخواهیم داشت. مدیران و برنامه ریزان شهرها عموماً با مسائل پیچیده و گستردهای از جمله مشکلات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی درگیر هستند. نتیجه این مشکلات زمینهای جهت نزول سطح زندگی مردم خواهد بود. مضافاً سیاستهای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه، جوامع کشاورزی و روستایی را مورد تغییر و تحول قرار داده است به طوری که مهاجرت به شهرها تداوم دارد و شهرها همواره در حال توسعه و گسترش هستندگزارشهای سازمان ملل متحد در اواخر دهه 90 میلادی حاکی از آن است که بعد از سال 2000 میلادی نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی خواهند کرد. تمرکز فعالیتهای اجتماعی در شهرها، رقابت جهت تامین منابع مختلف را به شدت افزایش میدهد. اساسیترین منبع حیات بشر آب است که با هزینه بسیار زیاد در شهرها به طور مستقیم (آب شرب مصرفی) و غیر مستقیم (محصولات کشاورزی و صنعتی) در دسترس مردم قرار میگیرد. آب به عنوان اصلیترین منبع حیات در بسیاری از موارد به دلیل مدیریت نادرست، فعالیتهای بشری را تهدید میکند. سیل، طغیان رودخانه ها، فرسایش آبی اراضی حاصلخیز، رسوب گذاری و آلودگی پسابهای خانگی و صنعتی از جمله این تهدیدات است که در مناطق شهری با تغییر و تحول در کاربری اراضی، تراکم خاک، غیر قابل نفوذ شدن اراضی و از بین بردن پوششهای گیاهی مضاعف میشود. در این مورد میتوان به سیل مخرب سال 69 و 77 شهر رشت دلیل ساخت و سازهای فراوان، تجاوز به حریم رودخانه گوهررود و سیاهرود و از بین بردن پوشش گیاهی منطقه بوقوع پیوست و یا آبگرفتگیهای مکرر و هر ساله در سطح شهر رشت که به دلیل عدم توانایی شبکه 700 کیلومتری فاضلاب مختلط شهر رشت در جمع آوری و انتقال آب باران، گسترش و توسعه همه جانبه شهر رشت و افزایش سطوح غیر قابل نفوذ شهری اتفاق میافتد، اشاره کرد. همچنین روزنامه همشهری در شماره 4793 مورخ 15 اردیبهشت 1386در مورد آبگرفتگی اکثر شهرهای کشور تحت عنوان “آبهای سطحی در شهر”از زبان مهندس محمود رضا رحمانی مینویسد:”بر اساس آمار با وجود شبکه جمع آوری و انتقال آبهای سطحی و فاضلاب در شهرهای شمالی، 90 درصد آب گرفتگیها به علت وجود زباله هایی است در مسیلهای جمع آوری آبهای سطحی ریخته میشود.” بنابراین ضرورت درک صحیح فرآیندهای هیدرولوژی جهت مدیریت و تصمیم سازی صحیح، حتمی و لازم به نظر میرسد لازم است اندکی به مسئله شهری شدن بپردازیم. شهری شدن فرآیندی است که در طی آن اراضی طبیعی  کشاورزی به مناطق ساخته دست بشر مبدل میشود. تمرکز پول و سرمایه، بالا بودن قیمت اراضی و سهولت دسترسی به امکانات و منابع، باعث ازدحام جمعیت در شهر بزرگ رشت شده به طوری که توسعه کنترل نشده و بدون مدیریت صحیح در سالهای گذشته و گسترش اماکن و تاسیسات شهری در اثر ازدیاد روز افزون جمعیت در حال حاضر باعث به هم خوردن تعادل هیدرولوژی حوضه های آبریز مشرف به شهر شده حوضه آبریز است که علاوه بر فرسایش است. شهری شدن مهمترین عامل نابسامانی چرخه هیدرولوژی خاک، باعث افزایش وقوع سیلهای بزرگ و آب گرفتگیهای وسیع  و افزایش آلودگی ناشی از فاضلاب ها در سطح شهرها میشود که شهر رشت  نیز از این قائده مستثنی نیست. توسعه شهری، شهرسازی و تغییرات ناشی از کاربری اراضی در شهر رشت باعث افزایش حجم رواناب شهری، افزایش دبی اوج و وقوع آن در زمان کوتاهتری گردیده و احتمال وقوع آب گرفتگی در مناطق پایین دست شهر را نیز افزایش داده است. سطوحی که باعث افزایش سیل در رودخانه های شهر رشت میشود، عموما شیروانیها، معابر عمومی، جادهها، خیابانها با سطح صاف و نفوذپذیری کم میباشد. قابلیت نگهداری رطوبت و نفوذپذیری مربوط به پهنه و عرصه های ذکر شده به مراتب پایینتر از اراضی طبیعی و دست نخورده میباشد

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...