دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

دانشکده علوم انسانی

گروه جغرافیا

 

پایان نامه تحصیلی برای اخذ درجه کارشناسی ارشد

رشته: جغرافیای طبیعی- گرایش ژئومورفولوژِی در برنامه ریزی محیطی

 

عنوان :

بررسی تاثیر مدیریت یکپارچه در توسعه پایدار حوضه های رودخانه ای

مطالعه موردی: حوضه رودخانه پسیخان

 

استاد راهنما :

دکتر پرویز رضایی

 

 

نیمسال تحصیلی

1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                      صفحه

چکیده……………………………………………………………………………………………………………………… 1

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 2

فصل اول: کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………… 4                                 4

1-1- بیان مسله و ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………….. 5

1-2- سوال تحقیق………………………………………………………………………………………………………. 6

1-3- فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 6                                 6

1-4- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. 6

1-5- دلایل انتخاب موضوع…………………………………………………………………………………………… 6

1-6- تنگناها و محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………………. 6

فصل دوم: مرور منابع……………………………………………………………………………………………….. 8                                 8

2-1- مبانی نظری تحقیق………………………………………………………………………………………………. 9

2-1-1-  آبخیز………………………………………………………………………………………………………….. 9

2-1-2- مطالعه به روش حوضه ای…………………………………………………………………………………… 9                                 ………………………………………………………………………………………………………………………………..                                   ………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-3- حوضه آبریز…………………………………………………………………………………………………… 9

2-1-4- جریان رودخانه ای………………………………………………………………………………………….. 10

2-1-5- رابطه بین جریان رودخانه ای و متغیر های بستر رودخانه……………………………………………… 10                                ………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-6- عوامل حوضه ای…………………………………………………………………………………………….. 10                                ………………………………………………………………………………………………………………………………..                                   ………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-7- شکل حوزه…………………………………………………………………………………………………… 10

2-1-8- پروفیل طولی و شیب رودخانه…………………………………………………………………………….. 10

2-1-9- شیب(slope)………………………………………………………………………………………………. 11

2-1-10- زمین شناسی و خاک شناسی……………………………………………………………………………. 11                                11

2-1-11-  ویژگی های پوشش گیاهی……………………………………………………………………………… 11

2-1- 12- ویژگیهای اقلیمی و عوامل مؤثر بر آب و هوای حوضه…………………………………………….. 12

2-1-13- عوامل ناشی از بهره برداری و دخالت انسان………………………………………………………….. 13

2-1-14- پایداری………………………………………………………………………………………………………. 14

2-1-15- توسعه پایدار…………………………………………………………………………………………………. 14

2-1-16- مدیریت آب………………………………………………………………………………………………… 14

2-1-17- مدل فرآیند مطالعات در برنامه ریزی توسعه و مدیریت پایدار رودخانه ها………………………. 16

2-1-18- حوضه آبریز از دیدگاه سیستمی………………………………………………………………………… 19

2-1-19- محیط سیستم حوضه……………………………………………………………………………………….. 21

2-1-20- حفاظت از منابع…………………………………………………………………………………………….. 22

2-1-21-  مشارکت و توسعه پایدار…………………………………………………………………………………. 22

2-1-22- مدیریت یکپارچه…………………………………………………………………………………………… 23

2-1-23- اصل مشارکت………………………………………………………………………………………………. 24

2-2- پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 24

2-2-1- پیشینه تحقیق در خارج …………………………………………………………………………………….. 24

2-2-2- پیشینه تحقیق در ایران ……………………………………………………………………………………… 26

2-2-3- پیشینه تحقیق در محدوده مطالعاتی ………………………………………………………………………. 27

فصل سوم: مواد و روشها………………………………………………………………………………………….. 28

3-1- موقعیت جغرافیایی محدوده تحقیق…………………………………………………………………………… 29

3-2- راههای دسترسی به حوضه……………………………………………………………………………………. 32

3-3- موقعیت رودخانه های مهم حوضه رودخانه پسیخان………………………………………………………. 33

3-4-  داده های تحقیق………………………………………………………………………………………………… 36

3-4-1-  بررسی آمار و اطلاعات هواشناسی……………………………………………………………………… 37

3-4-2-   بررسی آمار و اطلاعات هیدرولوژی……………………………………………………………………. 37

3-4-3-  بازسازی و تکمیل نواقص آماری………………………………………………………………………… 37

3-4- 4- بررسی داده‏های بارش…………………………………………………………………………………….. 39

3-4- 4-1- بررسی بارش منطقه‏ای در حوضه رودخانه پسیخان……………………………………………….. 40

3-4- 4-1-1 –  انتخاب پایه زمانی مشترک یا دوره شاخص آماری…………………………………………. 40

3-4- 4-1-2 – بازسازی داده‏های کمبود………………………………………………………………………….. 41

3-5- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 41

3-6-  روش گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………. 43

3-7-  ابزارگردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………………. 43

3-8-  روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………. 43

3-9- ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 43

3-10- روش انجام کار………………………………………………………………………………………………… 47

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق…………………………………………… 50

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………. 51

4-2- فیزیوگرافی حوضه رودخانه پسیخان………………………………………………………………………… 52

4-2-1- شکل حوزه ………………………………………………………………………………………………….. 52

4-2-1-1- روش هورتن ……………………………………………………………………………………………… 52

4-2-1-2- روش گراولیوس …………………………………………………………………………………………. 52

4-2-1-3- روش میلر …………………………………………………………………………………………………. 52

4-2-1-4- روش شیوم ……………………………………………………………………………………………….. 53

4-2-1-5- روش مستطیل معادل …………………………………………………………………………………….. 53

4-2-2- پستی و بلندی حوضه ………………………………………………………………………………………. 54

4-2-3- پروفیل طولی و شیب رودخانه…………………………………………………………………………….. 54

4-2-3-1- شیب ناخالص…………………………………………………………………………………………….. 57

4-2-3-2- شیب متوسط وزنی ………………………………………………………………………………………. 57

4-2-3-3-  شیب خالص …………………………………………………………………………………………….. 57

4-2-4- شیب …………………………………………………………………………………………………………… 58

4-2-4-1- نقشه شیب حوزه………………………………………………………………………………………….. 58

4-2-4-2- جدول و هیستو گرام توزیع شیب نسبت  به سطح…………………………………………………… 59

4-2-5- محاسبه شیب متوسط ……………………………………………………………………………………….. 59

4-2-5-1- شیب متوسط وزنی……………………………………………………………………………………….. 59

4-2-5-2- شیب میانه …………………………………………………………………………………………………. 60

4-2-5-3- نمای شیب ………………………………………………………………………………………………… 60

4-2-6- بررسی شیب اراضی اطراف رودخانه ……………………………………………………………………. 60

4-2-6-1- رودخانه سیا مزگی  …………………………………………………………………………………….. 60

4-2-6-2- رودخانه چوبر …………………………………………………………………………………………… 60

4-2-6-3- رودخانه پسیخان………………………………………………………………………………………….. 61

4-3- اقلیم(آب و هوای) حوضه رودخانه پسیخان………………………………………………………………… 66

4-3- 1- خصوصیات  اقلیمی حوضه ………………………………………………………………………………. 66

4-3- 2- ویژگیهای اقلیمی و عوامل مؤثر بر آب و هوای حوضه………………………………………………. 67

4-3- 4-  محاسبه مقدار بارش حوضه  …………………………………………………………………………….. 68

4-3- 4-  تغییرپذیری بارندگی حوضه……………………………………………………………………………… 71

4-3- 5- تعداد روزهای بارانی……………………………………………………………………………………….. 72

4-3- 6-  توزیع بارندگی ماهانه و فصلی…………………………………………………………………………… 73

4-3- 7- حد اکثر بارندگی 24 ساعته حوضه……………………………………………………………………… 75

4-3- 8- حداکثر بارش محتمل……………………………………………………………………………………… 76

4-4- ویژگی های دمایی حوضه ……………………………………………………………………………………. 77

4-4 – 1 – رژیم حرارتی……………………………………………………………………………………………… 80

4-4 – 2 – روند تغییرات میانگین ماهانه دما……………………………………………………………………….. 81

4 – 4 – 3  بررسی میانگین دمای ماهانه حداقل و حداکثر مطلق……………………………………………….. 83

4-4 – 4  تغییرات روزانه و فصلی دما………………………………………………………………………………. 83

4- 4 – 5 – رژیم فصلی دما در حوضه……………………………………………………………………………… 84

4-4 – 6  تعداد روزهای یخبندان…………………………………………………………………………………….. 84

4-4 – 7  تعیین خط برف ماهانه با استفاده از گرادیان دما……………………………………………………… 87

4- 5 – رطوبت نسبی…………………………………………………………………………………………………… 87

4-6 – تبخیر…………………………………………………………………………………………………………….. 89

4-6 – 1  بررسی تغییرات میزان تبخیر از طشت با ارتفاع در حوضه…………………………………………… 90

4- 7- تبخیر و تعرق……………………………………………………………………………………………………. 91

4-7 – 1 تبخیر و تعرق پتانسیل……………………………………………………………………………………… 91

4-7 – 1 – 1 تبخیر و تعرق پتانسیل به روش ترنت وایت……………………………………………………….. 92

4-7 – 2  تبخیر و تعرق واقعی ………………………………………………………………………………………. 96

4-7 – 2 – 1  تبخیر و تعرق واقعی به روش تورک……………………………………………………………… 96

4-8-  وضعیت خاک حوضه…………………………………………………………………………………………. 97

4-8-1- مشخصات کلّی خاکهای حوضه………………………………………………………………………….. 98

4-8-1-1- شاخه (رودخانه) چوبر………………………………………………………………………………….. 100

4-8-1-1- شاخه ( رودخانه ) چنار رودخان……………………………………………………………………… 101

4-8-2- مشخصات خاک رودخانه پسیخان………………………………………………………………………. 102

4-8-3- رژیم های رطوبتی و حرارتی خاکها……………………………………………………………………. 103

4-8-3-1-1 رژیم یودیک…………………………………………………………………………………………… 103

4-8-3-1-2 رژیم زریک……………………………………………………………………………………………. 104

4-8-3-2- رژیم حرارتی خاک……………………………………………………………………………………. 104

4-8-3-2-1 رژیم حرارتی ترمیک………………………………………………………………………………… 105

4-8-3-2-2 رژیم حرارتی مزیک…………………………………………………………………………………. 105

4-8-4- خاکهای حوضه رودخانه پسیخان  از لحاظ ارتفاعی…………………………………………………. 105

4-8-4- 1 خاکهای جلگه ای……………………………………………………………………………………….. 105

4-8-4- 2 خاکهای کوهپایه ای…………………………………………………………………………………….. 106

4-8-4- 3 خاکهای کوهستانی …………………………………………………………………………………….. 106

4 ـ 9-  منابع اراضی……………………………………………………………………………………………………. 107

4 ـ 9-1-گروههای هیدرولیکی خاکها…………………………………………………………………………….. 108

4-10-  هیدرولوژی حوضه………………………………………………………………………………………….. 109

4-10-1- تحلیل منطقه ای آبدهی ماهانه و سالانه حوضه پسیخان …………………………………………… 110

4-10-2- تجزیه و تحلیل آمار روزانه جریان ……………………………………………………………………. 110

4-10-2-1-  محاسبه متوسط دبی ماهانه و سالانه ………………………………………………………………. 110

4-10-2-2-  محاسبه دبی های حداکثر وحداقل………………………………………………………………… 113

4-10-2-3-  برآورد دبی حداکثر لحظه ای برای واحدهای هیدورلوژیک حوزه آبخیز پسیخان………. 115

4-10- 2-3-1-  برآورد دبی حداکثر لحظه ای برای واحده های هیدو لوژیک به روش کریگر………. 115

4-10- 2-3-2- بر آورد دبی حداکثر لحظه ای با استفاده از رابطه منطقه ای………………………………. 116

4-10-2-4- بررسی دوره های کم آبی و پر آبی ………………………………………………………………. 117

4-10-2-4-1- دبی مشخصه حداکثر……………………………………………………………………………… 117

4-10-2-4-2- دبی مشخصه متوسط یا 6 ماهه…………………………………………………………………… 117

4-10-2-4-3- دبی مشخصه یک ماهه، سه ماهه و نه ماهه …………………………………………………… 117

4-10-2-4-4- دبی مشخصه کم آبی……………………………………………………………………………… 118

4-10- 5- تعیین رژیم آبی رودخانه پسیخان……………………………………………………………………… 118

4-11-  زمین شناسی حوضه…………………………………………………………………………………………. 118

4-11-1- زمین شناسی سطحی حوضه پسیخان………………………………………………………………….. 119

4- 11-1-1- سازند زمان پرکامبرین………………………………………………………………………………. 120

4-11-1-1-1- واحد  Mtg………………………………………………………………………………………… 120

4-11-1-1-2- واحد  Mt………………………………………………………………………………………….. 120

4-11-1-2- سازند دوران اول(دیرینه زیستی یا پالئوزوئیک)………………………………………………….. 120

4-11-1-2-1-  زیر واحد P ……………………………………………………………………………………….. 120

4-11-1-2-2-  زیر واحد PV ……………………………………………………………………………………. 121

4-11-1-3-  سازند دوران دوم ( میان زیستی یا مزوزوئیک)………………………………………………….. 121

4-11-1-3-1-  واحد TJS  ………………………………………………………………………………………. 121

4-11-1-3-2-  زیرواحد jsh ……………………………………………………………………………………… 121

4-11-1-4-1-  واحد Q1da  ( نهشته های کوهپایه ای و آبرفتی پلئیستوسین)…………………………… 121

4-11-1-4-  سازند دوران چهارم (کواترنر یا عهد حاضر)……………………………………………………. 121

4-11-1-3-3-  واحد K1L ………………………………………………………………………………………. 121

4-11-1-4-2-  واحد Qal  ( نهشته های آبرفتی و دشت سیلابی)………………………………………….. 122

4-12-  فرسایش تشکیلات سطحی در حوضه آبریز پسیخان…………………………………………………. 125

4-12-1-  آب و هوا………………………………………………………………………………………………….. 125

4-12-2-  مورفولوژی ……………………………………………………………………………………………….. 126

4-12-3-  چینه شناسی ………………………………………………………………………………………………. 126

4-12-4-  پوشش گیاهی ……………………………………………………………………………………………. 126

4-13- کاربری اراضی حوضه………………………………………………………………………………………. 127

4-14- فرسایش در حوضه ………………………………………………………………………………………….. 128

4-15- پوشش گیاهی حوضه ………………………………………………………………………………………. 129

4-15-1- اشکوب بندی پوشش گیاهی ( درختان ) به تناسب ارتفاع………………………………………… 129

4-15-1-1- ارتفاع کمتر از 500 متر با جنگل نیمه متراکم……………………………………………………. 129

4-15-1-2- ارتفاع 500 تا 1500 متر با جنگل متراکم…………………………………………………………. 130

4-15-2-  نقش پوشش گیاهی در فرسایش خاک……………………………………………………………… 130

4-16-  مسائل اقتصادی- اجتماعی حوضه………………………………………………………………………… 131

4-16-1- نحوه کشاورزی اهالی رودخانه پسیخان………………………………………………………………. 132

4-16-2- آبادی های دارای سکنه …………………………………………………………………………………. 132

4-16-3-  تعداد جمعیت، خانوار و بعد خانوار ………………………………………………………………….. 132

4-17-  مدیریت یکپارچه و توسعه پایدار حوضه………………………………………………………………… 137

4-18-  مصادیق و جنبه های تخریب و تهدیدات پیش روی منابع حوضه ی آبخیز پسیخان…………….. 139

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………142

5-1- بحث ونتیجه گیری…………………………………………………………………………………………….. 143

5-2-  پاسخ به فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………… 156

5-2-1- فرضیه اول……………………………………………………………………………………………………. 156

5-2-2- فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………. 156

5-3- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………….. 157

منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………………………………….. 161

پیوست……………………………………………………………………………………………………………………. 168

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                          صفحه

جدول 2-1- عملکرد حوضه های رودخانه ای……………………………………………………………………. 16

جدول 3-1- موقعیت جغرافیایی زیرحوضه ها و رودخانه های آن…………………………………………….. 30

جدول 3-2- مشخصات ایستگاههای هواشناسی حوضه مطالعاتی و اطراف آن……………………………… 38

جدول 3-3 – مشخصات ایستگاههای هیدرومتری حوضه مطالعاتی و اطراف آن…………………………… 39

جدول 4-1- ضرایب شکل زیر حوزه ها و حوزه اصلی…………………………………………………………. 51

جدول 4-2- شیب های رودخانه ها و آبراهه های اصلی در حوزه پسیخان و زیر حوزه ها……………….. 56

جدول 4-3- کلاس شیب حوزه پسیخان…………………………………………………………………………… 57

جدول 4-4- توزیع شیب نسبت به سطح زیر حوزه سیاهمزگی………………………………………………… 60

جدول 4-5- توزیع شیب نسبت به سطح زیر حوزه چناران……………………………………………………… 60

جدول 4-6- توزیع شیب نسبت به سطح زیر حوزه لاسک……………………………………………………… 61

جدول 4-7- توزیع شیب نسبت به سطح زیر حوزه چماچاه…………………………………………………….. 61

جدول 4-8- توزیع شیب نسبت به سطح زیر حوزه مژده………………………………………………………… 62

جدول 4-9- توزیع شیب نسبت به سطح زیر حوزه پسیخان…………………………………………………….. 62

جدول 4-10- شیب متوسط وزنی ،شیب میانه و نمای شیب در حوزه زیر حوزه ها………………………… 63

جدول 4-11-  مشخصات ایستگاههای محدوده مورد مطالعه…………………………………………………… 73

جدول 4-12- مقدار بارش حوضه رودخانه پسیخان……………………………………………………………… 78

جدول 4-13- تغییرات میانگین بارندگی سالانه ایستگاههای اطراف حوضه…………………………………. 79

جدول4-14- تعداد روزهای بارانی برحسب ماههای سال……………………………………………………….. 80

جدول 4-15- تعداد روزهای بارانی بر حسب فصلهای سال…………………………………………………….. 80

جدول 4-16- مقادیر بارندگی ماهانه و سالانه در حوضه پسیخان……………………………………………… 82

جدول 4-17- توزیع فصلی و درصدهای مربوط به بارندگی حوضه آبخیز پسیخان………………………… 83

جدول 4-18- نتایج تحلیل بارندگی 24 ساعته و احتمال وقوع بارندگی حوضه…………………………….. 84

جدول 4-19- متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاههای اطراف حوضه برحسب سانتیگراد………………. 87

جدول 4-20- معادلات و روابط بین درجه حرارت و ارتفاع در حوضه پسیخان……………………………. 88

جدول 4-21- توزیع درجه حرارت متوسط ماهانه و سالانه بر حسب سانتیگراد در حوضه پسیخان……… 89

جدول 4-22-  داده‏های درجه حرارت حوضه پسیخان………………………………………………………….. 89

جدول 4-23- تغییرات ماهانه درجه حرارت حوضه پسیخان……………………………………………………. 90

جدول 7-24- رژیم فصلی و درصد فصل درجه حرارت حوضه پسیخان…………………………………….. 93

جدول 4-25- تعداد روزهای یخبندان بر حسب ماههای سال…………………………………………………… 94

جدول 4-26- ارتفاع ماهانه خط برف براساس گرادیان ماهانه دما……………………………………………. 96

جدول4-27-  میانگین رطوبت نسبی ایستگاههای معرف برحسب درصد…………………………………….. 97

جدول 7-28- میانگین تبخیر از طشتک در ایستگاههای معرف………………………………………………… 98

جدول 4-29-  برآورد تبخیر و تعرق نقاط ارتفاعی سالانه حوضه به میلی متر………………………………. 99

جدول 4-31-  مقادیر تبخیر و تعرق ماهانه حوضه آبریز پسیخان به روش ترنت وایت…………………… 103

جدول 4-32- محدوده های اقلیمی دمارتن……………………………………………………………………….. 107

جدول 4 ـ 33 – مشخصات تیپهای اصلی اراضی و واحدهای اراضی حوضه آبریز پسیخان………………. 119

جدول 4-34-  مشخصات فیزیکی حوضه رودخانه پسیخان وزیرحوضه ها…………………………………. 122

جدول (-35- رابطه آبدهی با مساحت در حوضه آبخیز پسیخان……………………………………………… 123

جدول 4-36- آبدهی متوسط روزانه ، ماهانه و سالانه رودخانه پسیخان……………………………………… 124

جدول 4-37-  آبدهی متوسط حداقل ماهانه رودخانه پسیخان………………………………………………… 126

جدول 4-38-  مقادیر دبی حداکثر و حداکثر لحظه ای ایستگاه نوخاله……………………………………… 126

جدول شماره4-39-  دبی حداکثر لحظه ای برآورد شده برای 14 واحد هیدرولوژیک حوزه پسیخان… 128

جدول 4-40-   برآورد دبی با دوره برگشت های مختلف با استفاده از فرمول منطقه ای  حوزه تالاب… 129

جدول 4-41-  مقادیر دبی های مشخصه ایستگاه نوخاله رودخانه پسیخان………………………………….. 130

جدول  4-42-  تشکیلات زمین شناسی حوضه‌ آبریز پسیخان…………………………………………………. 135

جدول4-43- وضعیت‏مقاومت مکانیکی، فرسایش پذیری و پتانسیل لغزش و ریزش‏تشکیلات‏سطحی‏حوضه‏پسیخان          139

جدول 4-44- وضعیت حوضه آبخیز پسیخان از نظر پوشش گیاهی…………………………………………. 141

جدول 4-45- توزیع جمعیت در روستاهای حوضه آبخیز پسیخان (1385)…………………………………. 147

 

 

فهرست نمودارها/ اشکال

عنوان                                                                                                                          صفحه

شکل 2-1- طبقه بندی آبراهه ها به روش هورتن (الف) و استرالر (ب ( 27)………………………………… 20

شکل3-1- موقعیت حوضه رودخانه پسیخان در استان گیلان…………………………………………………… 29

شکل3-2- نقشه پایه حوضه رودخانه پسیخان……………………………………………………………………… 31

شکل3-3- نقشه موقعیت رودخانه های حوضه رودخانه پسیخان……………………………………………….. 35

شکل 3-4- نقشه موقعیت ایستگاههای حوضه رودخانه پسیخان………………………………………………… 42

شکل4-1- موقعیت حوضه رودخانه پسیخان در استان گیلان…………………………………………………… 42

شکل 4-2- نقشه هیپسومتریک حوضه رودخانه پسیخان………………………………………………………… 52

شکل 4-3- نقشه شیب حوضه رودخانه پسیخان…………………………………………………………………… 64

شکل 4-4- نقشه جهت شیب حوضه رودخانه پسیخان…………………………………………………………… 65

شکل 4-5- تعداد روزهای بارانی بر حسب ماههای سال………………………………………………………… 81

شکل 4 – 6 – تعداد روزهای بارانی بر حسب فصلهای سال…………………………………………………….. 81

شکل4-7- بارندگی ماهانه حوضه پسیخان………………………………………………………………………… 82

شکل4-8- توزیع فصلی بارندگی حوضه پسیخان………………………………………………………………… 83

شکل 4-9- گرادیان حرارتی حوضه آبریز پسیخان………………………………………………………………. 88

شکل 4-10- رژیم حرارتی حوضه آبریز پسیخان………………………………………………………………… 90

شکل 4 -11- تغییرات ماهانه درجه حرارت حوضه پسیخان……………………………………………………. 91

شکل4-12- ضریب تغییرات ماهانه دما C.V. و انحراف از معیار S.D حوضه پسیخان…………………. 91

شکل 4-13- درصد فصلی درجه حرارت حوضه پسیخان………………………………………………………. 94

شکل4-14- تعداد روزهای یخبندان حوضه بر حسب ماههای سال……………………………………………. 95

شکل 4-15- مقایسه دما و تبخیرو تعرق پتانسیل در روش ترنت وایت……………………………………….. 104

شکل4-16-  مقایسه تبخیر از طشت وترنت وایت در حوضه پسیخان………………………………………… 104

شکل 4-17-  اقلیم نمای آمبرژه…………………………………………………………………………………….. 108

شکل 4 – 18-  نقشه تکتونیک ایران و موقعیت منطقه تحقیق در آن…………………………………………. 131

شکل4-19- توزیع جمعیت در روستاهای حوضه آبخیز پسیخان (1390)…………………………………… 149

شکل4-20- توزیع جمعیت در روستاهای حوضه آبخیز پسیخان (1390)…………………………………… 149

شکل4-21- توزیع جمعیت در روستاهای حوضه آبخیز پسیخان (1390)…………………………………… 150

شکل4-22- توزیع جمعیت در روستاهای حوضه آبخیز پسیخان (1390)…………………………………… 150

شکل4-23- توزیع جمعیت در روستاهای حوضه آبخیز پسیخان (1390)…………………………………… 151

شکل4-24- نقشه پراکندگی آبادیهای حوضه رودخانه پسیخان………………………………………………. 151

شکل 5-1- پروسه طراحی مدیریت یکپارچه و هماهنگ حوضه های رودخانه ای……………………….. 157

 

 

چکیده

تأثیرات متقابل ناشی از منابع مختلف و اجزای زنده و غیرزنده ی موجود در یک حوضه ی آبخیز، ضرورت پیاده سازی مدل مدیریت سیستمی و یکپارچه را در حوضه های آبخیز با هدف بهره وری بهینه از منابع و هماهنگی و حرکت در راستای توسعه ی پایدار ایجاب کرده است.

محدوده مورد مطالعه در این تحقیق حوضه رودخانه پسیخان در استان گیلان از زیر حوضه های تالاب انزلی است. داده های مورد استفاده در این تحقیق داده های اقلیمی، هیدرولوژی و جغرافیایی حوضه است. فعالیتهای صورت گرفته از سوی نهادهای مرتبط در حوضه که از سازمان ها و نهادهای مرتبط بدست آمده نشان می دهد که در این حوضه ها عوامل بسیاری بر یکدیگر تأثیر می گذارند، که شناخت این عوامل و ارتباط بین آنها بصورت نگرش جامع و سیستمی می تواند از عوامل تخریب کاسته و روند اصلاحی حوضه را تسریع نماید. با بررسی وضعیت طبیعی و منابع آب و خاک حوضه ی پسیخان، چالش های پیش روی توسعه در این حوضه بررسی شده و به برخی از راهکارهای مدیریتی در غالب مدیریت یکپارچه و حوضه ای منابع طبیعی و انسانی به خصوص الزامات اساسی مربوط به هماهنگی مدیریت در واحدهای سیاسی – اداری استانی تابعه اشاره شده است.روش تحلیل داده های نتایج حاصل از تحقیقات نشان می دهد که برای کاهش سیلاب در حوضه پسیخان می توان سیلاب های بالادست این حوضه را کنترل نمود، که در این راستا باید نقاطی را برای مدیریت سیلاب های بالادست مکان گزینی کرد که با مطالعات میدانی موقعیت آنها نسبت به مسیل های فعلی به دست می آید. مدیریت سیلاب در حوضه  بدون توجه به عناصر هیدروژئومورفولوژیکی امکان پذیر نمی باشد و با به کارگیری مدل یکپارچه سیلاب امکان حضور تمام شاخص ها در واحدبندی مدیریتی عملی می باشد. لذا در این تحقیق تلاش براین است با استفاده از نتایج مطالعات معتبر ملی و بین‌المللی و به موازات آن، نتایج مشاهدات و تحقیقات میدانی و مطالعات علمی دراز مدت ، همچنین با شناخت عوامل و ویژگی های محیطی به تحلیل علل و چگونگی ناپایداری محیطهای رودخانه ای پرداخته و راهبردهایی ارایه شد که کاربر آنها می تواند توسعه و مدیریت حوضه ها را به سوی پایداری سوق داده ودر نهایت برقراری توسعه پایدار منابع موجود، به منظور تأمین نیازهای ساکنین حوضه را تامین نماید.

واژگان کلیدی: حوضه آبخیزپسیخان، حوضه رودخانه ای، مدیریت یکپارچه و جامع، توسعه پایدار

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد رشت

دانشکده علوم انسانی

گروه آموزشی جغرافیا

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

رشته: جغرافیای انسانی   گرایش: برنامه ریزی شهری

 

عنوان:

بررسی تحولات کالبدی و کارکردی مبادی ورودی شهری

نمونه مورد مطالعه: ورودی غرب بندرانزلی

 

استاد راهنما:

دکتر رضا حسن پور

 

 

زمستان 93

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                            صفحه

چکیده 1

مقدمه. 2

? فصـل اول: کلّیات تحقیق

1-1 بیان مسئله. 5

1-2. ضرورت و اهمیت تحقیق.. 7

1–3. اهداف تحقیق.. 8

1–4. سئوال های اساسی تحقیق.. 8

1–5. فرضیه های تحقیق.. 8

1–6. موانع و محدودیت های تحقیق.. 9

1–7. محدوده مورد مطالعه. 9

1–8. سازماندهی تحقیق.. 10

1–9. واژه ها و مفاهیم. 10

? فصـل دوم: مرور منابع، ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

2-1. پیشینه تحقیق.. 14

2–2. مفاهیم پایه ای.. 16

2-2-1. مفهوم شهر. 16

2-2-2. مفهوم کالبد شهر. 17

2-2-3. مفاهیمی پیرامون توسعه کالبدی شهر. 17

2-2-4. فضای شهری و توسعه فضایی.. 17

2-2-5. فضا و فضای شهری.. 17

2-3. ورودی.. 18

2-4. تعریف فضای ورودی شهر. 18

2-4-1. عوامل موثر در طراحی فضای ورودی موفق.. 19

2-5. مفهوم کیفیت محیط شهری.. 20

2-5-1. مدل جان لنگ: نیازهای انسانی.. 20

2-5-2. مدل “کانتر” : مولفه های مکان. 20

2-5-3. مدل جان پانتر. 21

2-5-4. مولفه های کیفیت… 21

2-6. عملکرد (کارکرد) و کالبد محیط.. 22

2-7. عملکرد ورودی شهر. 22

2-7-1.  ویژگی های عملکردی ورودی شهر. 22

2-7-2. اصول عملکردی ورودی ها 22

2-7-3.  مولفه های عملکردی.. 22

2-7-4.  تاثیر سرعت بر عملکرد ورودی شهرها 23

2-7-5.  ارتقاء مولفه های عملکردی در ورود به شهر. 24

2-8. مولفه کالبدی.. 24

2-8-1.  عوامل تاثیرگذار بر کالبد و ظاهر ورودی شهر. 24

2-8-2. هویت کالبدی.. 25

2-8-3. ورودی شهر امروز صحنه تناقص و تضاد. 25

2-9. انواع ورودی های شهری.. 27

2-9-1. ورودی شهر- خیابان. 28

2-9-2. ورودی شهر- ایستگاه راه آهن.. 29

2-9-3. ورودی شهر – فرودگاه 29

2-10. سلسله مراتب کارکردی –  مکانی ورودی ها 30

2-10-1. حوزه های فضای ورودی شهر. 30

2-10-2.  روشهای ارزیابی کاربری اراضی شهری.. 32

2-11. ساماندهی شهری.. 37

2-12. نظریه پردازان جهانی.. 37

2-12-1.  جان راسکین (1900-1818) 37

2-12-2. کامیلوبویی تو (1914-1836). 38

2-12-3. کامیلو سیت (1903-1843) 38

2-12-4. پاتریک گدس… 38

2-13. نگاهی به گذشته، حال و آینده ورودی شهرها 39

2-14. تجارب جهانی ساماندهی ورودی.. 43

2-14-1. لستر. 44

2-14-2. وین.. 45

2-14-3. آمستردام. 47

2-15. سابقه برنامه ریزی و طرح های ساماندهی مبادی ورودی در ایران. 49

2-15-1. طراحی مبادی ورودی شهر آمل.. 50

2-15-2. شیراز. 52

2-15-3. مشگین شهر. 54

2-15-4. جیرفت… 56

2-15-5. تبریز. 56

2-15-6. کلاچای.. 58

2-15-7. قزوین.. 59

2-15-8. ورودی غربی تهران. 61

2-15-9. نصب دروازه ماهی ورودی شرق بندرانزلی.. 65

2-15-10. دروازه قرآن ورودی غرب شهر خشکبیجار رشت… 66

2-16. دیدگاه ها و نظریات شهری.. 67

2-16-1. نظریه مدرنیسم. 67

2-16-2. نظریه پست مدرنیسم. 68

2-16-3. نظریه توسعه پایدار شهری.. 68

2-16-4. مکتب ترقی گرایی.. 70

2-16-5. مکتب ساختارگرایی{ structuralist  school  }. 70

2-16-6. دیدگاه سازمان دهی زمین و تفکیک اراضی.. 71

2-16-7.  دیدگاه استفاده از طرح جامع در تغییرات کاربری اراضی.. 72

? فصـل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش‌ها

3 –1. روش شناسی تحقیق.. 74

3–1 –1. روش اجرای تحقیق.. 74

3–1 –2. شیوه جمع آوری داده ها و اطلاعات… 74

3 –1–3. ابزار گردآوری اطلاعات… 74

3 –1 –4. جامعه آماری.. 74

3 –1 –5. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 75

3-2. ویژگی‌های جغرافیایی شهر مورد مطالعه. 75

3-2-1. موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی.. 75

3-2-2. توپوگرافی.. 77

3-2-3. ویژگی‌های اقلیمی شهر بندر انزلی.. 80

3-2-3-1. درجه حرارت… 80

3-2-3-2. بارندگی.. 80

3-2-3-3. رطوبت نسبی.. 81

3-2-4. منابع آب… 81

3-2-5. خاک ‌شناسی.. 82

3-2-6. پوشش گیاهی.. 82

3-3. تاریخچه شهر بندر انزلی.. 83

3-3-1. جمعیت و خانوار. 86

3-3-2. ساختار جنسی و سنی جمعیت… 86

3-3-3. حرکات جمعیتی (مهاجرت) 87

3-3-4. زبان و مذهب… 89

3-3-5. سواد. 89

3-3-6. ویژگی‌های اقتصادی شهر بندر انزلی.. 90

3-3-6-1. جمعیت فعال و غیر فعال. 90

3-3-6-2. جمعیت  شاغل برحسب گروه‌های عمده فعالیت… 91

3-3-6-3. حدود کلی تراکم جمعیت شهر بندرانزلی.. 92

3-3-6-4. فعالیت‌های بندرگاهی.. 93

3-4. سیمای کالبدی شهر بندر انزلی.. 94

3-4-1. محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی بر حسب مساحت و جمعیت… 95

3-4-2. کاربری اراضی شهر بندر انزلی.. 99

3-4-3. طرح تفصیلی توسعه کالبدی شهر بندر انزلی.. 103

? فصـل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها و یافته‌های تحقیق

4–1. مقدمه. 106

4-2. محدودیت ها و امکانات توسعه کالبدی شهر بندرانزلی.. 107

4-2-1. محتوای اصلی یا اساس طرح جامع شهر بندرانزلی.. 109

4-2-2. مشخصات ساختی و کالبدی شهر بندرانزلی.. 109

4-2-3. حوزه عملکردهای اصلی شهر بندرانزلی.. 110

4-2-4. تحولات کالبدی و کارکردی شهر بندرانزلی……………………………………………………………. 110

4-2-5. حریم شبکه های ارتباطی.. 112

4-2-6. مقررات مربوط به همجواری و دسترسی های مجاز کاربری های مختلف… 112

4-3. پهنه های فضای ورودی شهر. 113

4-4. توقعات موضوعی از ورودی.. 114

4-4-1. تبدیل پذیری.. 115

4-4-2. نفوذ پذیری.. 123

4-5. توقعات موردی از ورودی.. 128

4-5-1. پذیرندگی.. 129

4-5-1-1. بررسی امکانات مسافرین.. 133

4-5-1-2. دلبازی.. 136

4-5-2. خوانایی.. 141

4-5-2-1. وضوح مسیر. 142

4-5-2-2. راهبری.. 148

4-5-2-3. نظم. 150

4-5-3. تشخص…. 153

4-6. پوشش گیاهی.. 159

4-7. مبلمان شهری.. 159

4-8 . حفظ نقاط طبیعی.. 160

4-9. کفپوش مسیر سواره 161

4-10. تحلیل ویژگی های ورودی شهر بندرانزلی از سمت غرب با تکیه به تکنیکSWOT. 162

? فصـل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری و پیشنهادها

5-1. آزمون فرضیه ها 168

5-2. نتیجه گیری.. 172

5-3. پیشنهادهای تحقیق.. 173

منابع و مأخذ. 175

 

 

فهـرست جداول

عنوان                                                                                                           صفحه

جدول 2-1: مولفه های کیفیت محیط.. 21

جدول 3-1: جمعیت و خانوار شهرستان بندر انزلی.. 86

جدول 3-2: ترکیب جنسی و سنی جمعیت شهرستان بندر انزلی.. 86

جدول 3-3:  مهاجران وارد شده به شهر بندر انزلی.. 88

جدول 3-4 : علل مهاجران وارد شده به شهر بندر انزلی در دهه 1385- 1375. 88

جدول 3-5 : تعداد باسوادان در جمعیت 6ساله و بیشتر شهرستان بندر انزلی، 1385. 89

جدول 3-6 : توزیع نسبی جمعیت 10ساله و بیشتر شهر بندر انزلی برحسب وضع فعالیت… 90

جدول3-7 : توزیع نسبی جمعیت10ساله و بیشتر شهر بندرانزلی برحسب نوع فعالیت و به تفکیک جنس… 91

جدول3-8: توزیع نسبی برآوردشاغلان10 ساله و بیشتر برحسب بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات… 91

جدول 3-9 تراکم ناخالص جمعیتی پیشنهادی طرح جامع و مقایسه آن با وضع موجود. 93

جدول 3-10.  محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی برحسب مساحت و جمعیت… 96

جدول 3-11: سطوح کاربری‌های موجود در شهر بندر انزلی.. 99

جدول 3-12: سطوح کاربری‌های مختلف، تعداد و سهم آنها در شهر بندرانزلی سال 1389. 101

جدول 4-1 انواع دیدها در ورودی شهر. 138

جدول 4-2 اهداف، راهبردها و سیاست های ورودی شهر. 154

جدول4-3 تبدیل پذیری.. 162

جدول 4-4 نفوذپذیری.. 163

جدول4-5 پذیرندگی.. 164

جدول4-6 خوانایی.. 165

جدول 4-7 تشخص…. 166

 

 

فهـرست نمودارها

عنوان                                                                                                           صفحه

نمودار 3-1: ترکیب سنی شهر بندر انزلی – سال 1385. 87

نمودار 3-2: وضعیت جمعیت فعال و غیرفعال شهر بندرانزلی ـ سال 1385. 90

نمودار 3-3: جمعیت فعال شهر بندر انزلی، 1385. 92

نمودار 3-4: مساحت نواحی 9گانه شهر بندر انزلی بر حسب هکتار. 97

نمودار 3-5: جمعیت نواحی 9گانه شهر بندر انزلی.. 97

نمودار 5-1: سنجیدن به ویژگی های مبادی ورودی.. 170
فهـرست تصاویر

عنوان                                                                                                            صفحه

تصویر 2-1 دروازه های قدیم ایران. 40

تصویر 2-2 ورودی کنونی شهر لستر از جنوب شرق.. 45

تصویر 2-3 قسمتی از ورودی شهر وین.. 46

تصویر 2-4  قسمتی از ورودی شهر آمستردام. 49

تصویر 2-5 ورودی شهر آمل.. 50

تصویر 2-6 دروازه قرآن شیراز. 53

تصویر 2-7 طرح های المان ورودی شمالی شیراز. 54

تصویر 2-8 ورودی مشگین شهر. 55

تصویر 2-9 نماهای ورودی مشگین شهر. 55

تصویر 2-10 نماهای ورودی محور ترانزیتی کرمان- جیرفت… 56

تصویر2-11 نماهای ورودی پل امام علی(ع) شهر تبریز. 58

تصویر 2-12 طرح ورودی شهر قزوین از سمت تهران. 61

تصویر2-13 تعیین محدوده طراحی و همنشینی آن با یکدیگر. 62

تصویر 2-14 تعیین امتداد مسیر با توجه به مناظر تشکیل دهنده در ورودی غربی تهران. 63

تصویر 2-15 دروازه ماهی ورودی شرق بندرانزلی.. 66

تصویر 2-16 نصب دروازه قرآن ورودی غرب شهر خشکبیجار از سمت خمام. 67

تصویر 3-1 نمایی از محدوده بندر و گمرکات انزلی.. 94

تصویر 4-1 نماهای مسکونی گل های بهشت و آپارتمان های شرکت نفت در محدوده مورد مطالعه. 111

تصویر 4-2 نمایی از پروژه کنارگذر شرق به غرب انزلی.. 112

تصویر 4-3 نمایی از احداث واحدهای آپارتمانی مسکونی مهر. 112

تصویر4-4.  تغییر بافت پس مسیر ورودی.. 118

تصویر4-5. نسبت عرض مقطع به ارتفاع بدنه در ابتدا و انتهای ورودی.. 119

تصویر 4-6. سد معبر توسط لوازم ساختمانی برای شاخص کردن ملک تجاری.. 120

تصویر4-7. تابلوهای هشدار دهنده کاهش سرعت… 121

تصویر4-8. قدرت انتخاب مسیر در مسیر تندرو به سمت میدان پرستار و ساحل دریا 122

تصویر 4-9. بسته شدن انتهای دید. 125

تصویر 4-10. قرارگیری مشاغل نامتناسب با ورودی در حاشیه مسیر. 126

تصویر 4-11. قرارگیری کاربری های ناسازگار. 126

تصویر 4-12.  نمایی از ریختن زباله در اطراف مسیر ورودی.. 127

تصویر 4-13.  عدم توقف خودروها در حاشیه باند سواره و هجوم به سمت مسیر عبور پیاده 128

تصویر4-14. پل هوایی در مسیر ورودی.. 129

تصویر4-15. ایجاد دور برگردان در باند تندرو. 130

تصویر 4-16. توقف وسایل نقلیه در مسیر پیاده رو 131

تصویر 4-17. عدم ایجاد یا تخریب کفپوش پیاده رو. 131

تصویر 4-18. سرویس بهداشتی در انتهای مسیر ورودی.. 133

تصویر 4-19.  نمونه هایی از واحدهای پذیرایی مناسب و نامناسب در مسیر ورودی مورد مطالعه. 134

تصویر 4-20. مرکز بهداشتی آموزشی و درمانی موجود در مسیر ورودی.. 135

تصویر4-21. محلی که در ورودی پوشش گیاهی در دو طرف مسیر موجود می باشد. 136

تصویر 4-22. سلیقه ای بودن کاشت گیاهان در بلوار ورودی.. 137

تصویر 4-23. رها شدن فضاهای سبز و بدون کاربری در پی عدم صرفه اقتصادی در استفاده آنها 137

تصویر 4-24. ساختمان های با ارتفاع بلند به عنوان یک عنصر شاخص شهری.. 140

تصویر 4-25.  نور پردازی در بلوار مسیر ورودی.. 143

تصویر 4-26. سلیقه ای بودن نورپردازی در مسیر پیاده رو. 143

تصویر 4-27. موانع مزاحم در مسیر ورودی.. 145

تصویر 4-28.  ایجاد ناهمواری در مسیر ورودی.. 146

تصویر 4-29. تابلوهایی هشداردهنده راهنمایی.. 147

تصویر 4-30. جداکننده مسیر سواره و پیاده در مسیر ورودی.. 147

تصویر 4-31. وضوح و قابلیت خروجی ها و تقاطع. 148

تصویر 4-32. عدم رعایت تقارن در بدنه ورودی.. 150

تصویر 4-33. رها شدن فضا درست پشت تابلوی ورودی.. 151

تصویر 4-34. تغییر کاربری کشتارگاه سابق انزلی در مسیر ورودی به ساختمان اداری شهرداری  تصویر. 156

تصویر 4-35. کیفیت پایین بدنه ورودی.. 158

تصویر 4-36. نمونه ایستگاه اتوبوس در مسیر ورودی.. 160

تصویر 4-37.  کیفیت پایین مسیر سواره و درپوش های فاضلاب شهری.. 161

فهـرست نقشه‌ها

عنوان                                                                                                           صفحه

نقشه 1-1 محدوده مورد مطالعه در شهر بندرانزلی.. 9

نقشه 2-1 پل های در دست احداث ورودی شرقی تبریز. 57

نقشه 3-1 موقعیت شهر بندرانزلی در تقسیمات کشوری.. 76

نقشه 3-2 نواحی سه گانه شهر بندرانزلی.. 78

نقشه 3-3 پوشش زمین در شهرستان بندرانزلی.. 79

نقشه 3-4 توسعه تاریخی شهر بندرانزلی در دوران های مختلف… 85

نقشه 3-5 وضعیت ناحیه ها و محله های شهربندرانزلی.. 98

نقشه 3-6 پهنه بندی اراضی شهر بندرانزلی. 1389. 100

نقشه 4-1 کاربری اراضی پیشنهادی طرح توسعه و عمران (جامع) شهر بندرانزلی.. 108

نقشه 4-2 کاربری اراضی پیشنهادی طرح توسعه و عمران محدوده مورد مطالعه. 111

نقشه 4-3 پهنه های فضای ورودی شهر. 114

نقشه 4-4 طول مسیر ورودی.. 116

نقشه 4-5 محل قرارگیری تابلوی کنونی ورودی شهر و مسیر انتهای دید. 117

نقشه 4-6 امتداد کاربری های دو طرف ورودی در  ورودی.. 123

نقشه 4-7  تغییر مقیاس کاربری ها درشت دانه و ریزدانه در میسر ورودی.. 124

نقشه 4-8  کاربری اراضی مسیر ورودی.. 132

نقشه 4-9 واحدهای تجاری عرضه محصولات غذایی و جاگذاری آنها 134

نقشه 4-10 سکانس بندی مسیر ورودی و آزاد بودن انتهای دید. 141

 

چکیده

در گذشته های نه چندان دور فضای ورودی شهر به مثابه اولین فضای شهری، نخستین تصویری از شهر بود که در ذهن مسافران شکل می گرفت. لذا این فضاها نه تنها از کیفیات فضایی بالایی بر خوردار بودند بلکه جزء ویژگی های شاخص شهرها بودند. امروزه با گسترش شهرها و ظهور وسایل نقلیه، ورودی شهرها به فضایی بی کیفیت برای تردد سواره و استقرار کاربری های وابسته به آن و همین طور کاربری های ناسازگار با محیط شهری که از شهر بیرون رانده شده اند، تبدیل گشته است. بدین ترتیب فضای ورودی بسیاری از شهرهای کشورمان با افت شدید کیفی از جمله کیفیات ادراکی – بصری به عنوان مهمترین عوامل سازنده توقعات موردی از ورودی شهرها مانند خوانایی، پذیرندگی، هویت مندی، تبدیل پذیری و خاطره انگیزی مواجه است. بنابراین بررسی و کشف این کیفیات در مبادی ورودی شهرها و ارائه راهبرد هایی جهت ساماندهی آن ها، نقش تعیین کننده ای در حصول و ارتقاء جایگاه این فضاهای شهری دارد. هدف این تحقیق بررسی تحولات کالبدی و کارکردی مبادی ورودی غرب شهر بندرانزلی به عنوان یک شهر توریستی و دانشگاهی است. بدین منظور از روش های توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و بررسی های میدانی است. نتایج تحقیق حاکی از این است که بر اساس شاخص سازگاری کاربری های اراضی، 28 درصد کاربری ها در قسمت ورودی بندرانزلی – رضوانشهر ناسازگارند. وضعیت پوشش گیاهی (فضای سبز شهری) نیز در این ورودی بسیار ضعیف و بدون برنامه ریزی شده است. در زمینه تابلوهای اطلاع رسانی شهری بخصوص تابلوهای تجاری و خدماتی به دلیل تنوع و کثرت، دچار آشفتگی بصری است، و عدم وجود جداره مشخص به ویژه جداره نرم (فضاهای سبز) که از ویژگی پهنه های خارجی ورودی در شهرها می باشد- در این میان پهنه خارجی ورودی، موجب تعریف نامناسب لبه ها در اطراف محور و رفیوژ میانی گشته و در تصویر ذهنی افراد از ورودی شهر تاثیر منفی می گذارد. و فضاهای سبز و بدون کاربری در مسیر ورودی رها شده. در پایان، راه کارها و پیشنهادهایی برای برنامه ریزی سیما و منظر ورودی و بررسی تحولات کالبدی و کارکردی محدوده ورودی شهر ارائه شده است.

 

واژه های کلیدی: تحولات کالبدی منظر شهری، ورودی شهری، کاربری های ناسازگار، شهر بندرانزلی

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

پایان نامه مقایسه کارآیی پوشش‌های کروم و کروم‌ اکسید برای جلوگیری از خوردگی فولاد کورتن در آب دریا

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد لامرد

گروه شیمی

پایان نامه برای دریافت در جه کارشناسی ارشد “M.Sc. ” رشته شیمی

گرایش: تجزیه

عنوان:

مقایسه کارآیی پوشش‌های کروم و کروم‌ اکسید برای جلوگیری از خوردگی فولاد کورتن در آب دریا

استاد راهنما:

دکتر ابوذر طاهری

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

فصل اول-خوردگی و مبانی آن………………………… 1

1–1– مقدمه……………………….. 1

1-2- تعریف خوردگی………………………… 2

1-3- هزینه‌های خوردگی………………………… 3

1-4- خسارات ناشی از خوردگی………………………… 4

1-4-1 ظاهر……………………….. 5

1-4-2- مخارج تعمیرات و نگهداری و بهره برداری………………………… 5

1-4-3- تعطیلی کارخانه……………………….. 5

1-4-4- آلوده شدن محصول………………………… 5

1-4-5- نشت یا از بین رفتن محصولات با ارزش………………………….. 6

1-4-6- اثرات بر امنیت و قابلیت اعتماد……………………….. 6

1-5- انواع خوردگی………………………… 6

1-5-1-خوردگی یکنواخت…………………………. 7

1-5-2-خوردگی گالوانیکی………………………… 7

1-5-3-خوردگی شکافی………………………… 7

1-5-4-جدایش انتخابی………………………… 8

1-5-5-خوردگی بین دانه ای………………………… 8

1-5-6-خوردگی حفره ای………………………… 8

1-5-7-خوردگی فرسایشی………………………… 8

1-5-8-خوردگی تنشی………………………… 9

1-6- عوامل مؤثر بر خوردگی………………………… 9

1-6-1جنس فلز……………………….. 9

1-6-1-1-آلیاژهای اصلی………………………10

1-6-1-2 فولاد……………………….. 11

1-6-1-2-1 فولاد‌های زنگ نزن………………………… 11

1-6-1-2-2 فولاد‌های کربنی و فولاد‌های با عیار پایین…………….. 13

1-6-1-3- خوردگی فولاد‌های کربنی در آب دریا…………………… 14

1-6-1-4- فولاد مورد استفاده در این مطالعه…………………….. 15

1-6- 2- محیط خورنده ……………………….16

1-6-2-1-آب دریا………………………. 17

1-6-2-1-1-خوردگی در آب دریا با سرعت‌های مختلف و پارامترهای موثر بر آن……..19

1-6-2-1-2- ترکیبات آب دریا………………………. 19

1-6-3- انواع آلاینده‌ها………………………. 20

فصل دوم-روش‌های پیشگیری از خوردگی و مروری بر کارهای گذشته……..21

2-1- پیشگیری از خوردگی………………………… 21

2-1-1- اعمال پوشش………………………….. 22

2-2-آبکاری………………………… 23

2-2-1- نگاه کلی………………………… 23

2-2-2- اصول آبکاری………………………… 23

2-2-3-آبکاری الکتریکی………………………… 23

2-2-4- موقعیت‌های استفاده از نانوتکنولوژی صنایع آبکاری……… 24

2-2-5-آبکاری با کروم……………………….. 25

2-3- مقاومت اکسیداسیون………………………… 27

2-4 – مروری بر کارهای گذشته……………………. 28

فصل سوم- بخش تجربی………………………… 33

3-1 مقدمه……………………….. 33

3-2- لوازم و دستگاه‌های مورد نیاز ……………………….33

3-3- مواد شیمیایی………………………… 34

3-4 تهیه محلولهای مورد نیاز………………………. 35

3-4-1- محلول سود 1/0 مولار………………………. 35

3-4-2 بافر فسفاتی………………………… 35

3-4-3  تهیه محلولهای کروم………………………..35

3-4-4 نمک NaCl  5/3%………………………..

3-5-آماده سازی نمونه ی فولاد کورتن………………………… 36

3-6-چگونگی نشاندن کروم بر روی تیغه فولاد کورتنی………….. 36

3-7-چگونگی تبدیل پوشش کروم به کروم اکسید بر روی تیغه فولاد کورتنی……….38

3-8-چگونگی انجام مطالعات خوردگی به کمک آزمونهای الکتروشیمیایی………….39

3-8-1- روند عملی پژوهش………………………….. 39

3-8-2- بهینه کردن غلظت Cr³⁺ در محلول آبکاری…………………… 41

3-8-3- بررسی خوردگی فولاد کورتنی در محیط NaCl 5/3%……………………….

3-8-3-1-  ارزیابی خوردگی فولاد BCS………………………..

3-8-3-2- ارزیابی خوردگی فولاد کربنی دارای پوشش CS/Cr و CS/Cr₂O₃…………….

3-8-4- بررسی خوردگی فولاد کورتنی در آب دریا…………………….46‌

3-8-4-1-  ارزیابی خوردگی فولاد BCS………………………..

3-8-4-2- ارزیابی خوردگی فولاد کربنی دارای پوشش CS/Cr و CS/Cr₂O₃…………………

نتیجه‌‌گیری………………………… 50

منابع………………………… 51

چکیده:

در این کار پژوهشی، کارایی پوشش­های آبکاری شده کروم و کروم اکسید بر روی تیغه‌ای از جنس فولاد کربنی نوع کورتن B به­عنوان پوشش­های ضد خوردگی در محیط آب دریای خلیج فارس بررسی و مقایسه شد. برای نشاندن این دو لایه، از روش ترسیب الکتروشیمیایی استفاده شد. مطالعات خوردگی و اندازه­گیری سرعت خوردگی به روش آزمون پلاریزاسیون خطی و رسم منحنی­های تافل انجام شد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که پوشش کروم (ΙΙΙ) اکسید نسبت به کروم، محافظت بیشتری فراهم کرده و سرعت خوردگی را بیشتر کاهش می‌دهد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

 

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران مرکزی

دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، گروه جغرافیا

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A )

گرایش: جغرافیا و برنامه ریزی توریسم

 

عنوان:

بررسی توان های طبیعت گردی سوادکوه

 

استاد راهنما:

دکتر آزاده اربابی

 

زمستان 1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                                      صفحه

فصل اول:کلیات

1-1 مقدمه. 2

1-2 بیان مسئله. 3

1-3 اهمیت موضوع تحقیق. 5

1-4 هدف های تحقیق. 6

1-5 پرسش های تحقیق. 6

1-6 پیش فرض ها یا فرضیه های اصلی.. 6

1-7 پیشینه تحقیق. 6

1-8 قلمرو تحقیق. 10

1-9 روش تحقیق. 11

1-9-1 جامعه آماری.. 11

1-9-2 روش نمونه گیری.. 11

1-9-3 شیوه گردآوری اطلاعات.. 11

1-9-4 ابزار گردآوری اطلاعات.. 11

1-9-5 شیوه تجزیه و تحلیل یافته ها 12

1-10 محدودیت های تحقیق. 12

فصل دوم:چارچوب نظری پژوهش(ادبیات تحقیق)

2-1 مفاهیم و اصطلاحات.. 14

2-1-1 تعریف توریسم. 14

2-1-2 برخی مفاهیم مرتبط با گردشگری.. 15

2-1-3 عوامل عمده تأثیرگذار در صنعت توریسم. 17

2-1-4 اهمیت گردشگری.. 17

2-1-5 نوع شناسی توریسم. 18

2-1-5-1 توریسم عادی.. 18

2-1-5-2 توریسم طبیعت گرا 19

2-1-6 اکوتوریسم(Ecotourism) 22

2-1-7 تعریف اکوتوریسم. 22

2-1-8 اصول اکوتوریسم. 24

2-1-9 ویژگی های اکوتوریسم. 24

2-1-10 چند تقسیم بندی از اکوتوریسم. 26

2-1-11 گردشگری و توسعه اشتغال. 26

2-1-12 توسعه پایدار. 28

2-1-13 اکوتوریسم پایدار. 29

2-1-14 راهکارهای عملی اکوتوریسم پایدار. 30

2-1-15 انجمن بین المللی اکوتوریسم. 31

2-1-16 اکوتوریسم در ایران و جهان. 31

2-2 مبانی نظری ( مدل ها ، نظریات تحقیق وتئوریها) 33

2-2-1 نگرش سیستمی به گردشگری.. 33

2-2-2 عناصر صنعت گردشگری.. 34

2-2-3 بازار طبیعت گردی.. 36

2-2-4 اثرات اقتصادی اکوتوریسم. 37

2-2-5 طبیعت گردی هم فرصت است و هم تهدید. 39

2-2-5-1 طبیعت گردی به عنوان فرصت.. 39

2-2-5-2 طبیعت گردی به عنوان تهدید. 40

2-2-6 بیانیه کبک در خصوص اکوتوریسم. 41

2-2-6-1 توصیه های بیانیه کبک به دولت ها در سطح ملی، منطقه ای و محلی.. 41

2-2-7 دیدگاه سازمان جهانی گردشگری.. 43

2-2-8 دید گاه گان. 44

2-2-9 دیدگاه رای.. 45

2-10 دیدگاه بویونز، نجیدا و مورالس… 46

2-11 دیدگاه کاسپار. 47

2-12 دیدگاه هولدن. 48

2-2- 13 مدل تحلیلی swot 50

2-2-14-1 ماتریس تهدیدات، فرصت ها، نقاط قوت و ضعف( swot) 50

فصل سوم: ویژگی های جغرافیایی محدوده مورد مطالعه: شهرستان سواد کوه

3-1 ویژگی های جغرافیای طبیعی.. 56

3-1-1 موقعیت سواد کوه 56

3-1-2 زمین شناسی.. 59

3-1-3 توپوگرافی.. 60

3-1-4 اقلیم. 65

3-1-4-1 آب و هوا 65

3-1-4-2 دما 66

3-1-4-3 بارش… 67

3-1-4-5یخبندان. 69

3-1-4-6 تعداد ساعات آفتابی.. 70

3-1-4-7 باد. 72

3-1-5منابع خاک.. 73

3-1-6 منابع آب.. 74

3-1-6-1 منابع آبهای سطحی.. 75

3-1-6-2 منابع آب زیر زمینی.. 75

3-1-7 پوشش گیاهی.. 77

3-1-7-1 جلگه و دشت.. 77

3-1-7-2 بخشی کوهپایه ای.. 77

3-1-7-3 بخش کوهستانی.. 78

3-1-8 حیات جانوری.. 79

3-2 ویژگی های جغرافیای انسانی.. 80

3-2-1 ویژگی های تاریخی و وجه تسمیه شهرستان سواد کوه 80

3-2-2 اجتماعی و جمعیت.. 82

3-2-2-1 جمعیت و ویژگی های آن. 82

3-2-2-2 ساختار جنسی.. 83

3-2-2-3 شهرنشینی.. 83

3-2-3 ویژگی های اقتصادی شهرستان سواد کوه 83

3-2-3-1 کشاورزی.. 84

3-2-3-2 صنعت.. 85

3-2-4 کالبدی.. 87

3-2-4-1منابع گردشگری سواد کوه 87

3-2-4-1-1 منابع طبیعی.. 87

3-2-4-1-1-1 غار اسپهبد خورشید. 87

3-2-4-1-1-2 غار زنگیان. 88

3-2-4-1-1-3 غار کیجاکچال. 88

3-2-4-1-1-4 غار دیولیلم. 88

3-2-4-1-1-5 دریاچه شورمست.. 88

3-2-4-1-1-6 دریاچه گل پل. 89

3-2-4-1-1-7 آبشار گزو. 89

3-2-4-1-1-8 آبشار شورآب.. 89

3-2-4-1-1-9 آبشار گلناب دره وآبشار شش رودبار. 89

3-2-4-1-1-10 جنگل ترز. 89

3-2-4-1-1-11 جنگل اسلام آباد. 90

3-2-4-1-1-12 جنگل کاشی آباد( جمشید آباد) 90

3-2-4-1-1-13 جنگل خی پوست ( خی بوس) 90

3-2-4-1-1-14 جنگل کسلیان. 90

3-2-4-1-1-15 جنگل چم چم. 90

3-2-4-1-1-1-16 جنگل سرخ کلا.. 90

3-2-4-1-1-17 جنگل پرو. 91

3-2-4-1-1-18 ییلاقات و جاده های گردشگری.. 91

3-2-4-1-1-19 منطقه دراسله. 91

3-2-4-1-1-20 محله قدیمی آلاشت.. 92

3-2-4-1-1-21 جاده شوسه سواد کوه 93

3-2-4-1-1-22 جاده آلاشت.. 94

3-2-4-1-1-23 جاده خطیر کوه 94

3-2-1-1-24 جاده پل سفید، محمود آباد. 95

3-2-4-1-1-25 جاده کسلیان. 95

3-2-4-1-1-26  جاده سرتنگه. 95

3-2-4-1-2 منابع فرهنگی( جاذبه های دست ساخت) 96

3-2-4-1-2-1 اماکن و بقاع مذهبی.. 96

3-2-4-1-2-2 برج لاجیم. 96

3-2-4-1-2-3 برج دیده بانی باوند. 97

3-2-4-1-2-4 قلعه کنگلو. 97

3-2-4-1-2-5کلیسای اوریم رودبار. 98

3-2-4-1-2-6 پل ورسک… 98

3-2-4-1-2-7 پل شاپور. 99

3-2-4-1-2-8 پل داخل شهر پل سفید. 100

3-52-4-1-2-9 پل شاه عباسی روستای ورسک… 101

3-2-4-1-2-10 پل راه آهن اوریم. 101

3-2-4-1-2-11 پل بالو. 101

3-2-4-1-2-12 سه خط طلا.. 101

3-2-4-1-2-13 راه آهن.. 102

3-2-4-1-3 منابع فرهنگ معنوی.. 102

3-2-4-2 بررسی وضعیت زیر ساخت ها در محدوده مطالعاتی.. 104

3-2-4-2-1 اقامتگاه ها( هتل، متل، مهمانپذیر…) و تأسیسات پذیرایی(رستوران، کافی شاپ و انواع غذاهای سنتی و مدرن)  104

3-2-4-2-2 راهنمایان گردشگری.. 105

3-2-4-2-3 دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی.. 105

3-2-4-2-4 شبکه ارتباطی ، پایانه ها و ایستگاه های حمل و نقل. 105

3-2-4-2-5 امکانات مخابراتی و اطلاعات و اخبار. 107

3-2-4-2-6 بانک… 107

3-2-4-2-7 تأسیسات و امکانات شهری.. 107

3-2-4-2-8 امکانات ورزشی تفریحی.. 108

3-2-4-2-9 بررسی و تحلیل تقاضای گردشگران منطقه سواد کوه: 108

3-2-4-2-9-1 بازار تقاضای گردشگران درون استانی( ساکنان محلی) 108

3-24-2-9-2 بازار تقاضای ملی( دیگر استان ها) 109

فصل چهارم:تجزیه وتحلیل داده ها

مقدمه. 111

4-1معرفی اجمالی منطقه. 111

4-2 منابع و جاذبه های موجود در منطقه. 112

4-3 استفاده از مدل SWOT برای تعیین راهبرد توسعه گردشگری.. 114

4-4 تحلیلSWOT از منابع زیر ساختمانها ، مدیریت و نیروی انسانی مرتبط با اکوتورسیم منطقه مورد مطالعه  114

4-4-1 عوامل  درونی.. 114

4-4-2 عوامل بیرونی.. 117

4-5 استراتژی ها و راهبردها در بخش منابع ، زیر ساختمانها، مدیریت و نیروی انسانی. 121

فصل پنجم:نتیجه گیری

5-1 نتیجه گیری.. 130

5-2 پیشنهادات و راهکارها 131

منابع و ماخذ. 133

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                                                      صفحه

جدول شماره 2-1 میزان اشتغال در صنعت مسافرت و جهانگردی.. 27

جدول شماره (2-1) عناصر صنعت گردشگری(سی سا) 35

جدول شماره (2-2) عناصر صنعت گردشگری(سینکلر و استبلر) 36

جدول 2-3 اثرات مثبت حفاظت  و توسعه اکوتوریسم. 40

جدول شماره 2-4. 52

جدول شماره 3-1 مشخصات عمومی شهرستان سواد کوه بر اساس تقسیمات کشوری تا پایان سال 1391  58

جدول3) متوسط دما در منطقه مورد مطالعه. 66

جدول4) میزان بارندگی در منطقه مورد مطالعه. 68

جدول5) تعداد روزهای یخبندان در منطقه مورد مطالعه. 69

جدول6) تعداد  ساعات آفتابی در منطقه مورد مطالعه. 70

جدول7) رطوبت نسبی در منطقه مورد مطالعه. 71

جدول8) حداکثر سرعت باد در منطقه مورد مطالعه (متربرثانیه) 72

جدول شماره 3-2 مساحت جنگل ها و پارک های جنگلی، فضای سبز و ذخیره گاه های جنگلی سال 1390 ( واحد : هکتار)  77

جدول 3-3 جمعیت شهرستان سواد کوه به تفکیک نقاط شهری و روستایی.. 82

جدول 3-4 مقایسه ساختار جنسی جمعیت شهرستان سواد کوه طی سالهای 1375 ، 85-90 (درصد) 83

جدول 3-5 جمعیت شهرهای شهرستان سواد کوه سال 1390. 83

جدول شماره 3-6 تعداد پایانه سفر و مسافر جابجا شده برون استانی از طریق پایانه مسافربری : 1392. 106

جدول 3-7 محورهای موجود در شهرستان سواد کوه به تفکیک نوع راه و پوشش در سال 1390. 106

جدول 3-8 انواع راه هایی روستایی زیر پوشش اداره کل راه  و ترابری استان ( کیلومتر)  1390. 107

جدول شماره 3-9 تعداد واحدهای بانکی در پایان سال 1392. 107

جدول 1-4 منابع (جاذبه های ) طبیعی.. 112

جدول 4-2 منابع فرهنگی و تاریخی (جاذدبه های ساخت بشر) 113

جدول4-3 لیست اهم منطق، پدیده ها و محیط های طبیعی با جاذبه طبیعت گردی سوادکوه 113

جدول 4-4 ماتریس راهبردها و راهکارهای در برنامه ریزی توسعه اکوتوریسم سوادکوه 123

فهرست  نمودار

عنوان                                                                                                                                                                      صفحه

نمودار شماره 2-1 الگوی اکوتوریسم پایدار. 30

نمودار شماره 2-2 نگرش سیستمی به گردشگری.. 34

نمودار 2-3 اکوتوریسم و بازار گردشگری.. 37

نمودار 2-4 اثرات اقتصادی اکوتوریسم. 38

نمودار 2-5 اکوتوریسم یک فرصت.. 39

نمودار 2-6 اکوتوریسم یک تهدید. 40

نمودار 2-7 دیدگاه سازمان جهانی گردشگری.. 43

نمودار 2-8 دیدگاه گان. 44

نمودار 2-9 سیستم گردشگری از دیدگاه  رای.. 45

نمودار 2-11 دیدگاه کاسپار. 47

نمودار 2-12 دیدگاه هولون. 49

نمودار میله ای 3-1 اوضاع جوی گزارش شده ایستگاه سینوپتیک پل سفید. 67

نمودار میله ای 3-2 :اوضاع جوی گزارش شده ایستگاه سینوپتیک پل سفید. 68

نمودار میله ای 3 -3 :اوضاع جوی گزارش شده ایستگاه سینوپتیک پل سفید. 69

نمودار میله ای  4-3 :اوضاع جوی گزارش شده ایستگاه سینوپتیک پل سفید. 70

نمودار میله ای   5-3 :اوضاع جوی گزارش شده ایستگاه سینوپتیک پل سفید. 71

نمودار میله ای    6-3 :اوضاع جوی گزارش شده ایستگاه سینوپتیک پل سفید. 72

نمودا 4-2 : ابعاد چهارگانه تجزیه و تحلیل SWOT. 120

 

فهرست شکل و نقشه

عنوان                                                                                                                                                                      صفحه

 

شکل 2-1. 46

نقشه شماره 3-1 استان مازندران. 56

نقشه شماره 3-2 شهرستان سواد کوه 57

نقشه شماره 3-3 تقسیمات سیاسی.. 58

نقشه شماره 3-4 زمین شناسی.. 59

نقشه شماره 3-5 سه بعدی.. 60

نقشه شماره 3-6 توپوگرافی.. 62

نقشه شماره 3-7 شیب شهرستان. 63

نقشه شماره 3-8 طبقات ارتفاعی شهرستان. 64

نقشه شماره 3-9 کاربری اراضی.. 74

نقشه شماره 3-10 هیدروگرافی.. 76

نقشه شماره 3-11 شیب شهرستان. 79

1 مقدمه:

امروزه گردشگری به عنوان بزرگ ترین صنعت جهان معرفی شده و در عین حال به عنوان یکی از منابع اصلی مبادله و کسب درآمد ارزی و اشتغال در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به شمار می رود. رشد و توسعه گردشگری پیامدی دو جانبه دارد. این صنعت به دلیل قابلیت ذاتی خود، هم می تواند موجب بهبود شرایط اقتصادی ، اجتماعی جامعه گشته و هم اینکه رشد سریع و غیر قابل مهار آن می تواند منجر به تخریب محیط زیست واز بین رفتن هویت بومی و فرهنگ سنتی گردد. اکوتوریسم گرایش نسبتا تازه در صنعت گردشگری است .محیط طبیعی، معیشت و شیوه های زیست سنتی، چم اندازها و مناظر زیبای طبیعت، هدف های اصلی وجاذبه های گردشگر پذیر این نوع از گردشگری هستند به منظور پایداری و توسعه این صنعت، حفاظت از محیط زیست و پاسداری از فرهنگ سنتی در اولویت قرار دارد. اکوتوریست ها که با انگیزه های خاص خود به نواحی طبیعی و بکر کره زمین مسافرت می کنند تجارت سودمندی به دست خواهند آورد. آنان با زمینه های فرهنگی – زیست محیطی ، طبیعت هر منطقه و کشور آشنا شده و به دوستداران وحافظان طبیعت می پیوندند.

طبیعت گردی معمولا دارای یک مفهوم و محتوای فرهنگی ومحلی با اهمیت است و انسان را به جامعه باز می گرداند و احساس تعهد به منظور حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگ سنتی را در انسان بر می انگیزد. سازمان جهانی گردشگری پیش بینی نموده است در سال 2020 بالغ بر 50 درصد از گردشگران را اکوتوریست ها تشکیل خواهند داد. گردشگری پایدار و بیوتوریسم واژه های متنوعی هستند که برای گردشگری طبیعت یا اکوتوریسم به کار برده می شوند.

اکوتوریسم نوعی از گردشگری است که بر اساس مسافرت به مناطق طبیعی به نسبت بودن آسیب مانده می باشد( سجادیان، مهیار و ناهید، 1388) . این صنعت ابزار قدرتمندی در جهت توسعه اقتصادی کشورهای کمتر توسعه یافته به شمار می رود . برای نمونه در فاصله سال های 2000-1990 ، درآمد خالص برخی از این کشورها از محل گردشگری ، سالانه 154 درصد رشد داشته که بیش از دو برابر رشد آن در کشورهای توسعه یافته است.(  هیقام،2007)

معمولا از گردشگری طبیعی به عنوان توسعه پایدار، گردشگری پاک و دوستدار محیط زیست یاد و تفسیر می شود. از نظر انجمن بین المللی اکوتوریسم، طبیعت گردی سفری مسئولانه به نواحی طبیعی است. که به حفظ محیط زیست و پایداری رفاه مردم محلی می انجامد. در ایران نیز بر پایه رویکرد کنش گرایانه اکوتوریسم مبنی بر کاهش آثار منفی گردشگری طبیعت و توجه جدی به افزایش بار مثبت آن، ضرورتا باید به «اکوتوریسم جامعه محور» به عنوان یک راهبرد اساسی در توسعه و ترویج گردشگری طبیعی پرداخته و فرآیند سیاستگذاری ها، برنامه ریزی، اجرا و مدیریت طرح ها و پروژه های گردشگری طبیعی طوری سازماندهی وهدایت شوند تا از یک طرف رشد و بالندگی این بخش از صنعت گردشگری همراه با حفظ و ارتقای شاخص های پایداری زیست محیطی در مناطق و محورهای گردشگری طبیعی همراه باشد و از طرف دیگر علی الاصول بایستی کلیه امور اجرا و بهره برداری از جاذبه های گردشگری بر پایه حضور و با محوریت مشارکت فعال جمعیت و جوامع انجام گیرد.

بدون تردید کشور ایران با جاذبه های فراوان طبیعی، گونه های مختلف فرهنگی، تنوع زیستی و اقلیم متناوت و داشتن چهار فصل، درآینده یکی از مقاصد طبیعت گردان خواهد بود، گر چه طبیعت گردی در کشور ایران در آستانه راه است، اما تجارب ارزشمند جامعه جهانی، قوانین ومقررات ، توصیه ها و الزامات بین الملل و دستاوردهای ناشی از تجارب مجموعه ممالک فعال و پیشرو در این حوزه به رایگان در اختیار ماست، این فرصت را باید مغتنم شمرد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید