چکیده:

استان سمنان با ارتفاع متوسط m 1130 از سطح دریا در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر ایران واقع شده که دارای آب و هوای خشک، معتدل، کم­آب بوده و غالبیت اصلی ماهیان این استان را خانواده بزرگ کپورماهیان نظیر کپور معمولی، خیاطه، کولی، سیاه­ماهی تشکیل داده است. نمونه­برداری انگلی ماهیان استان در 6 ایستگاه تحقیقاتی از قسمت­های بالا و پایین­دست رودخانه­های­ حبله­رود، چشمه­علی و سد شهید شاه­چراغی طی 6 ماه از بهمن­ماه 1392 الی تیرماه 1393 با صید 150 قطعه ماهی توسط تورهای صیادی انجام پذیرفت. از بررسی ضایعات میکروسکوپی پوست، آبشش، باله‌ها و چشم ماهیان 8 جنس از 2 رده مختلف انگلی نظیر: 1 جنس Ligula intestinalis از رده Cestoda و 7 جنس از رده Monogenea شامل 2 جنس Gyrodactylus .sp ،1 جنس Dactylogyrus .sp ، 1جنس Dactylogyrus lenkorani ، 2 جنس Paradiplozoon .sp و1 جنس Diplozoon megan شناسایی گردید. ماهیان کپور و کولی به ترتیب با 3 و1 جنس بالاترین و پایین­ترین تنوع و تراکم انگلی و رده Monogenea با 7 جنس و Cestoda با 1 جنس به ترتیب بیشترین و کمترین حضور را در ماهیان منابع­آبی استان­سمنان داشتند همچنین 2 جنسParadiplozoon .sp و Gyrodactylus .sp از اندام ماهیان­کپور و خیاطه به صورت مشترک گزارش گردید. آنالیز واریانس طول و وزن ماهیان نشان از همبستگی ناقص و مستقیم ماهیان­کپور و خیاطه و همبستگی ناقص و معکوس سیاه­ماهیان دارد، نتیجه اینکه با افزایش طول و وزن کپورماهیان فقط درصد آلودگی و در ماهیان خیاطه با افزایش معیار طول درصد و شدت آلودگی انگلی آنان افزایش یافته اما در سیاه­ماهیان با کاهش طول و وزن فقط شدت آلودگی آنان با افزایش همراه بوده است.

 مقدمه:

توسعه آبزی­پروری در تأمین نیازهای تغذیه­ای بشر و اقتصاد ملل مختلف نقش بسیار مهمی دارد لذا کشور ایران نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی، شرایط آب و هوایی و برخورداری از منابع­آبی مختلف در برگیرنده گونه­های مختلف و متنوعی از ماهیان می­باشد که هر یک پذیرای انگل­های متفاوتی بوده و این موضوع اهمیت بررسی انگلی ماهیان را بسیار پر رنگ­تر می­نماید (عباسی، 1373). یکی از عوامل تامین نیازهای پروتئینی کشور ما بهره­برداری مناسب از آب­های داخلی و پرورشی انواع آبزیان می­باشد بنابراین شناخت عوامل مضر در توسعه پرورش ماهیان برای کاهش ضایعات و پیشگیری از بیماری­ها ضرورت دارد بدین صورت که انگل­ها موجب کاهش رشد، تاخیر در بلوغ جنسی و یا عقیمی و مرگ و میر ماهیان می­شوند و اغلب زمینه را برای بیماری­های میکروبی، ویروسی و خارجی فراهم می­سازند. یکی از شرایط تولید آبزیان، حفظ بهداشت و جلوگیری از بروز بیماری­ها آن­ها می­باشد لذا برای مقابله با شیوع بیماری­های انگلی و خسارات ناشی از آن در یک منطقه فقط شناسایی انگل­ها کافی نمی­باشد بلکه شناخت انگل­های ماهیان در مناطق اکولوژیکی مختلف، مطالعه بوم شناختی، همه گیرشناسی آن­ها، شناخت دقیق روابط متقابل بین انگل و میزبان و رابطه آن دو با محیطی که در آن زندگی می­کنند ضرورت دارد (جلالی، 1377).

امروزه بسیاری از کشورهای پرورش­دهنده آبزیان از بروز بیماری­های آبزیان رنج می­برند. این در حالی است که فقدان قوانین و مقررات جامع در مورد بیماری­های آبزیان سبب شده که بسیاری از بیماری­های خطرناک از ناحیه­ای به ناحیه دیگر و از کشوری به کشور دیگر انتشار یافته و در پاره­ای از موارد موجب ورشکستگی و برچیده شدن آبزی­پروری در این مناطق شود. از جمله عوامل بیماری­زا میتوان به حضور انگل­ها اشاره نمود که این عوامل به خصوص در ماهیان هرز غیربومی گستردگی بیشتر داراست همچنین سدهای ذخیره آب که نقش اساسی در ذخیرۀ آب جهت مصارف کشاورزی و آشامیدنی برخوردارند از نظر سلامتی، بهداشت جامعه و آلودگی ماهیان موجود در این منابع آبی به دلیل احتمال انتقال آن­ها به انسان و یا سایر جانوران مورد بررسی قرار می­گیرد. امروزه با توجه به گسترش فضاها یا شبکه­های آبی همانند کانال­ها، شبکه­های آبیاری و دریاچه­های پشت سدها توجه فزاینده­ای به استفاده بهینه از این منابع از جنبه آبزی­پروری در سطح جهان بوجود آمده است (عباسی، 1373). با توجه به توسعه پرورش ماهی در استان سمنان و امکان انتقال آلودگی­های انگلی از ماهیان بومی به ماهیان پرورشی، انجام مطالعات انگل­شناسی ضرورت دارد.

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

دانشگاه ازاد اسلامی اردکان

دانشکده جغرافیا و منابع طبیعی

برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

عنوان:طراحی شبکه باران سنج در ایران مرکزی با استفاده از روش زمین آمار همهجا(مطالعه موردی: استان اصفهان)

استاد راهنما: علی فتح زاده و روح الله تقی زاده

تابستان2014

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فصل اول

 

مقدمه و کلیات

 

1-1- مقدمه

درمیان عناصر اقلیمی، بارش بیش‌ترین نوسان را دارد. این مسأله به ویژه در کشور ایران که بارش متوسط سالیانه‌ی آن حدود 250 میلی‌متر است، اهمیت بیشتری دارد (عزیزی، 1378). بارش را می­توان مهم‌ترین عاملی دانست که به‌طور مستقیم در چرخه هیدرولوژی دخالت دارد. تعیین رواناب حاصل از بارش، یکی از موارد بسیار مهم در تحلیل مسائل هیدرولوژی و مدیریت منابع آب است (مهدوی، 1381). ارتباط بارش و رواناب، یک ارتباط کاملاً پیچیده و غیرخطی است که به عوامل متعددی وابسته است. پیش­بینی و تعیین میزان کمی فرآیندهای تولید رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی حوزه آبخیز، از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده ازمدل‌های تجربی به‌منظور برآورد رواناب سالانه در حوضه­های فاقد ایستگاه‌های آب­سنجی، از دیرباز در مطالعات هیدرولوژی مورد توصیه قرارگرفته است. یکی از مهم‌ترین عوامل مورد استفاده در مطالعات منابع طبیعی، میزان بارش و بیشتر متوسط بارش منطقه‌ای است (ذبیحی و همکاران، 1390).

بارندگی، از مهم‌ترین فرآیندهای چرخه هیدرولوژیکی است که تنها در صورت وقوع آن، فرآیندهایی نظیر سیلاب، فرسایش، رسوب‌گذاری، آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی و… به‌ وقوع می‌پیوندد. با این حال، تغییرات قابل ملاحظه بارندگی در زمان و مکان از یک سو و کمبود ایستگاه‌های باران­‌سنجی در ثبت میزان بارندگی روزانه از سوی دیگر، ضرورت تبیین مدل‌های تخمین بارندگی را امری اجتناب­ناپذیر می‌نماید. دست‌یابی به توزیع مکانی بارش بر اساس داده‌های نقطه‌ای بارش که از ایستگاه‌های باران‌سنجی به‌دست می‌آیند، بر اساس یکی از دو روش درون‌یابی و برون‌یابی میسر می‌گردد‌ (قهرودی تالی، 1384).

تنوع زمانی بارش به عنوان یک عامل کلیدی مؤثر در ساختار و عملکرد اکوسیستم‌ها به شمار می‌آید، اما تأثیر آن از نظر مقیاس و بزرگی به مراتب کمتر از تنوع مکانی آن‌است(کناپ و اسمیت، 2001)[1]. تعیین مناسب‌ترین روش‌های درون‌یابی در سطح یک منطقه و چگونگی توزیع فضایی و مکانی آن، امری ضروری جهت توزیع مکانی بارش می‌باشد.

 

برآورد توزیع مکانی بارندگی در مقیاس‌های مختلف، از مراحل اصلی مطالعات منابع آبی به‌شمار می‌رود. موقعیت و تراکم نامناسب ایستگاه‌های باران­سنجی، ضرورت برآورد داده‌های بارش در نقاط فاقد آمار و تعمیم داده‌های نقطه‌ای به داده‌های منطقه‌ای را نشان می‌دهد.

روش‌های زمین­آمار، ازجمله روش‌های تعیین توزیع مکانی بارش است که باتوجه به در نظرگرفتن همبستگی، موقعیت وآرایش مکانی داده‌های نقطه‌ای،کاربردگسترده‌ای یافته‌اند(جندانی وملکی­نژاد، نامشخص).

بارش درسطح هر منطقه‌ای، به صورت نقطه‌ای اندازه‌گیری می‌شود. یکی از مشکلات مهم مطالعات منابع آب، برآورد منطقه‌ای بارندگی براساس مشاهدات نقطه‌ای است، بدین منظور جهت تعمیم داده نقطه‌ای به کل منطقه و در هر نقطه‌ای، عملیات درون‌یابی بر روی نقاط اندازه‌گیری شده انجام می‌گیرد. درون‌یابی، یکی از مهم‌ترین روش‌هایی است که اقلیم‌شناسان در مطالعات پهنه­بندی از آن بهره‌مند می‌شوند.

روش‌های مختلفی برای درون‌یابی وجود دارد که در یک تقسیم بندی کلی می‌توان آن‌ها را به روش- ‌های زمین‌آماری و روش‌های کلاسیک تقسیم‌بندی نمود. روش‌های کلاسیک، روش‌هایی هستند که از آمار کلاسیک برای تخمین استفاده می‌کنند (حاجی هاشمی جزی و همکاران، 1390).

1-2- بیان مسأله

برآورد دقیق میانگین بارندگی در هر منطقه در طراحی پروژه­های آبی، از اهمیت زیادی برخوردار است که بدین منظور از اطلاعات شبکه‌های باران‌سنجی استفاده می‌شود.

بارندگی، ورودی سیکل هیدرولوژی در یک ناحیه است و بنابراین از مهم‌ترین متغیرهایی است که باید مورد مطالعه دقیق قرار گیرد.

وجود داده­های بارش دربسیاری ازمطالعات هیدرولوژی، هواشناسی، اقلیمی و طراحی پروژه­های مهندسی، ضروری است. معمولاً از آنجایی که اندازه­گیری تمام بارشی که روی یک حوضه می‌بارد امکان­پذیر نیست، به اندازه­گیری نمونه­ای آن در نقاط مختلف حوضه اکتفا می­شود و نتایج حاصل از این ایستگاه­ها، برای کل منطقه تعمیم داده می‌شود. بررسی آمار طولانی­مدت بارندگی ایستگاه­ها نشان می‌دهد که پراکندگی ایستگاه­ها، دارای نوسان و دوره آماری، دارای نواقصی است که با توجه به صرف هزینه­های اقتصادی، منجر به بروز ناهمگنی در کیفیت آمار می‌گردد؛ لذا در یک حوضه باید در انتخاب محل و تعداد ایستگاه­ها، نحوه اندازه­گیری، ثبت و تحلیل داده­ها، دقت کافی به عمل آید. تعداد باران­سنج‌های یک منطقه، به تغییرات منطقه­ای بارش و اهداف مرتبط با میزان بارش بستگی دارد. تراکم ایستگاه­ها در تعدادی از حوضه­ها، بسیار زیاد و در تعدادی از آن‌ها، ایستگاه کافی برای دست‌یابی به دقت کافی در برآورد بارش وجود ندارد. کشور ایران در شمار مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد و همواره با مشکل کمبود آب روبروست و نزولات جوی به‌ویژه بارندگی، یکی از فرآیندهای مهم چرخه‌ی هیدرولوژیکی است (بافکار و همکاران، 1386). یکی از مشکلات عمده در آمارها و تجزیه و تحلیل بارش، تخمین بارش در نقاط فاقد ایستگاه‌های باران­سنجی به‌ویژه ارتفاعات صعب‌العبور است، به‌طوری که مقادیر تخمینی ممکن است نتایج بسیار نامعقولی داشته و خطای بسیار زیادی در محاسبات و نتایج پروژه ایجاد نماید (خلیلی و همکاران، 1386).

با توجه به این‌که ایستگاه­های هواشناسی و آمار و اطلاعات مربوط به آن‌ها به عنوان مبنای مطالعات و تصمیم­گیری‌های منابع آب منطقه‌ی مورد نظر به شمار می‌آیند، بنابراین قبل از به‌روزکردن لوازم و وسایل ایستگاه، تصمیم‌گیری در مورد محل استقرار ایستگاه مهم‌تر به‌نظر می‌رسد. چه بسیار مشاهده شده است که در مناطقی به‌دلیل تغییرات ارتفاعی کم، اطلاعات حاصل از یک ایستگاه کافی است، ولی در مناطق دیگر با وجود ایستگاه‌های متعدد بنا شده، به‌دلیل تغییرات شدید ارتفاعی و اقلیمی در یک شعاع وسیع و به‌دلیل عدم وجود ایستگاه و یا عدم کفایت ایستگاه موجود برای انجام پروژه‌های آبی و غیره باید تطبیق داده‌های ایستگاه‌های مجاور، آن هم با درصد خطاهای بسیار بالا صورت گیرد. بنابراین اطلاع از محل دقیق ایستگاه‌های بارندگی، لازم و ضروری است. برآورد دقیق و نزدیک به واقعیت میزان بارش به صورت نقطه‌ای و منطقه‌ای و طراحی یک شبکه‌ی باران­سنجی، به‌گونه­ای که اطمینان در اندازه­گیری‌ها و هزینه‌ی ساخت کمینه گردد، نیازمند یافتن موقعیت بهینه‌ی ایستگاه‌ها است که در این پژوهش، استفاده از روش‌های زمین­آماری برای دست‌یابی به این مهم مد نظر است.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

فهرست مطالب

عنوان         صفحه

چکیده 1

فصل اول: مقدمه

1-1 انتقال ژن در باکتری.. 3

1-2 ترانسفورماسیون. 4

1-3 نوترکیبی.. 5

1-4 تعریف PCR.. 7

1-4-1 کاربردهای PCR : 10

1-4-2 تهیه ی نسخه های متعدد از یک ژن. 10

1-4-3 مراحل آزمایشگاهی PCR.. 10

1-5 Real-Time PCR ‏……………………. 11

1-5-1کاربردهای Real Time PCR.. 11

1-5-2 اصول کارReal Time PCR.. 12

1-5-3روش کار Real Time PCR.. 12

1-5-4 آنالیزهای کمی در Real time PCR.. 13

1-5-5 روش منحنی استاندارد(مقایسه مطلق) 13

1-5-6 روش آستانه نسبی(مقایسه نسبی) 13

1-6E.coli 14

1-6-1 خصوصیات عمومی.. 14

1-6-2 تقسیم‌های دوتایی و پیاپی E.coli 15

1-6-3 کاربردها 15

1-6-4 تشخیص آزمایشگاهی باکتری E.coli 16

1-7 Shigella. 16

1-7-1 تشخیص آزمایشگاهی باکتری Shigella. 16

1-7-2 بیماری زایی.. 17

1-8 Vibrio Cholerae. 17

1-8-1 شناسایی و طبقه بندی.. 18

1-8-2 فیزیولوژی.. 19

1-8-3 عوامل موثر در بیماری زایی.. 19

1-8-4 تأیید بیوشیمیایی.. 19

1-8-4-1واکنش بر روی محیط TS یا KIA.. 20

1-8-4-2 تست­های دکربوکسیلاز- دهیدرولاز. 20

1-8-4-3 تست نیاز به نمک برای رشد. 20

1-8-4-4 حساسیت به ترکیب ویبریواستاتیک 129/O.. 20

1-9 رشد و نمو باکتریها 20

1-10 زمان تقسیم سلولی.. 21

1-11 مراحل رشد و منحنی رشد باکتریها 21

1-12 منحنی رشد باکتریایی.. 21

1-12-1 مرحله­ی خفته یا تاخیری (Lag phase) 22

1-12-2 مرحله ی فعال تکثیر یا رشد و تکثیر لگاریتمی (Logphase) 22

1-12-3  مرحله ی سکون یا تکثیر کند (Stationary phase) 22

1-12-4 مرحله ی زوال یا مرگ (Deathphase) 23

1-13سرعت رشد و زمان نسل. 23

1- 14 محاسبه زمان نسل باکتری.. 23

1-15 شیوه های سنجش تعداد سلول. 24

1-16 محیطهای کشت.. 25

1-16-1محیط کشت مایع. 25

1-16-2 محیط کشت جامد. 25

1-17اهداف کلی.. 25

1-18 اهداف اختصاصی.. 25

1-19 پرسش­های تحقیق. 26

1-20فرضیه های تحقیق. 26

فصل دوم: سابقه و پیشینه

2-1 تاریخچه ترانسفورماسیون. 28

2-2 سیستم نوترکیبی مبتنی برλ-Red. 29

2-3 پلاسمید PKD₄₆ 30

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1 دستگاه‌ها 32

3-2 موادشیمیایی.. 32

3-3 کیت­ها 32

3-4 میکروارگانیسم‌ها 32

3-5 کشت سویه انتخابی.. 32

3-6 Transformation. 33

3-7 تهیه منحنی لگاریتمی.. 34

3-8 استخراج Total RNA.. 35

3-9 Reverse Transcriptase (RT-PCR) 36

3-9-1 طراحی پرایمرهای اختصاصی جهتReal-Time PCR.. 36

3-9-2 Real-Time PCR (RT-qPCR) 37

فصل چهارم: نتایج

4-1 استخراج Total RNA.. 40

4-2 نتایج Real-Time PCR.. 44

4-3 تایید پرایمرهای Real-Time PCR.. 45

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1 بحث.. 48

5-2 محدودیت ها 52

5-3 پیشنهادات.. 52

فهرست منابع و مآخذ. 53

چکیده انگلیسی.. 56

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

    فهرست مطالب

       عنوان                                                                                  صفحه

فرضیه‌ها……………………………………………………………………………………………………………………. 9

چکیده ……………………………………………………………………………………………………………………… 11

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………. 12

1-1- آشنایی با سرطان ………………………………………………………………………………………………… 14

1-2- سرطان معده ……………………………………………………………………………………………………… 15

1-2-1- نشانه ها و علائم سرطان معده ……………………………………………………………………………. 15

1-2-2- دلایل ابتلا به سرطان معده………………………………………………………………………………….. 17

1-2-3- توزیع جغرافیایی سرطان معده در جهان و ایران………………………………………………………. 19

1-2-4- مرگ و میر…………………………………………………………………………………………………….. 21

1-2-5- تعیین مراحل بیماری…………………………………………………………………………………………. 22

1-2-6- سیر بالینی بیماری………………………………………………………………………………………….. 24

1-2-7- ارتباط سرطان معده و میکرو RNA …………………………………………………………………… 25

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده ………………………………………………………………………. 31

فصل سوم: مواد و روش‌ها

3-1-1 مقدمهReal Time PCR ………………………………………………………………………………….. 34

3-1-2 انواع تکنیک های Real-Time PCR…………………………………………………………………… 35

3-1-3 آنالیزهای کمی در Real time PCR……………………………………………………………………. 36

3-1-4 مزایای Sybr Green Real Time PCR…………………………………………………………… 36

3-1-5 منحنی ذوب…………………………………………………………………………………………………… 37

3-1-6 اصطلاحات موجود در Real time PCR……………………………………………………………. 38

3-2 روش کار………………………………………………………………………………………………………….. 38

3-2-1 مرحله اول: انتخاب بیمار………………………………………………………………………………….. 39

3-2-2مرحله دوم: تهیه سرم از بیمار………………………………………………………………………………. 39

3-2-3 مرحله سوم: استخراج RNA از سرم……………………………………………………………………… 39

3-2-4 آماده سازی محلول های لازم برای کیت استخراج RNA از سرم………………………………….. 40

3-2-5 ارزیابی بازده و کیفیت RNA ی جدا شده……………………………………………………………… 41

3-2-6 واکنش رونویسی معکوس…………………………………………………………………………………. 43

3-2-7 انجام واکنش Real Time PCR…………………………………………………………………………. 44

3-2-8 تعیین سیگنال پایه…………………………………………………………………………………………… 54

3-2-8 تعیین سیکل آستانه………………………………………………………………………………………….. 54

3-2-8 آنالیز منحنی ذوب…………………………………………………………………………………………… 46

3-3-1 محاسبه میزان miRNA-21 نمونه های تحت مطالعه………………………………………………… 47

3-3-2 آنالیز آماری داده ها………………………………………………………………………………………….. 48

فصل چهارم: نتایج

4-1 خصوصیات بیماران و ویژگی‌های پاتولوژیکی آنها………………………………………………………. 49

4-2 وضعیت بیان مارکر miRNA-21 و ارتباط آن با فاکتورهای پاتولوژیکی…………………………… 50

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

   5-1- بحث …………………………………………………………………………………………………………. 55

   5-2- نتیجه‌گیری ………………………………………………………………………………………………….. 61

منابع ……………………………………………………………………………………………………………………. 62

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………….. 68

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

دانشگاه ازاد اسلامی اردکان

دانشکده جغرافیا و منابع طبیعی

برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

عنوان:طراحی شبکه باران سنج در ایران مرکزی با استفاده از روش زمین آمار همهجا(مطالعه موردی: استان اصفهان)

استاد راهنما: علی فتح زاده و روح الله تقی زاده

تابستان2014

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فصل اول

 

مقدمه و کلیات

 

1-1- مقدمه

درمیان عناصر اقلیمی، بارش بیش‌ترین نوسان را دارد. این مسأله به ویژه در کشور ایران که بارش متوسط سالیانه‌ی آن حدود 250 میلی‌متر است، اهمیت بیشتری دارد (عزیزی، 1378). بارش را می­توان مهم‌ترین عاملی دانست که به‌طور مستقیم در چرخه هیدرولوژی دخالت دارد. تعیین رواناب حاصل از بارش، یکی از موارد بسیار مهم در تحلیل مسائل هیدرولوژی و مدیریت منابع آب است (مهدوی، 1381). ارتباط بارش و رواناب، یک ارتباط کاملاً پیچیده و غیرخطی است که به عوامل متعددی وابسته است. پیش­بینی و تعیین میزان کمی فرآیندهای تولید رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی حوزه آبخیز، از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده ازمدل‌های تجربی به‌منظور برآورد رواناب سالانه در حوضه­های فاقد ایستگاه‌های آب­سنجی، از دیرباز در مطالعات هیدرولوژی مورد توصیه قرارگرفته است. یکی از مهم‌ترین عوامل مورد استفاده در مطالعات منابع طبیعی، میزان بارش و بیشتر متوسط بارش منطقه‌ای است (ذبیحی و همکاران، 1390).

بارندگی، از مهم‌ترین فرآیندهای چرخه هیدرولوژیکی است که تنها در صورت وقوع آن، فرآیندهایی نظیر سیلاب، فرسایش، رسوب‌گذاری، آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی و… به‌ وقوع می‌پیوندد. با این حال، تغییرات قابل ملاحظه بارندگی در زمان و مکان از یک سو و کمبود ایستگاه‌های باران­‌سنجی در ثبت میزان بارندگی روزانه از سوی دیگر، ضرورت تبیین مدل‌های تخمین بارندگی را امری اجتناب­ناپذیر می‌نماید. دست‌یابی به توزیع مکانی بارش بر اساس داده‌های نقطه‌ای بارش که از ایستگاه‌های باران‌سنجی به‌دست می‌آیند، بر اساس یکی از دو روش درون‌یابی و برون‌یابی میسر می‌گردد‌ (قهرودی تالی، 1384).

تنوع زمانی بارش به عنوان یک عامل کلیدی مؤثر در ساختار و عملکرد اکوسیستم‌ها به شمار می‌آید، اما تأثیر آن از نظر مقیاس و بزرگی به مراتب کمتر از تنوع مکانی آن‌است(کناپ و اسمیت، 2001)[1]. تعیین مناسب‌ترین روش‌های درون‌یابی در سطح یک منطقه و چگونگی توزیع فضایی و مکانی آن، امری ضروری جهت توزیع مکانی بارش می‌باشد.

 

برآورد توزیع مکانی بارندگی در مقیاس‌های مختلف، از مراحل اصلی مطالعات منابع آبی به‌شمار می‌رود. موقعیت و تراکم نامناسب ایستگاه‌های باران­سنجی، ضرورت برآورد داده‌های بارش در نقاط فاقد آمار و تعمیم داده‌های نقطه‌ای به داده‌های منطقه‌ای را نشان می‌دهد.

روش‌های زمین­آمار، ازجمله روش‌های تعیین توزیع مکانی بارش است که باتوجه به در نظرگرفتن همبستگی، موقعیت وآرایش مکانی داده‌های نقطه‌ای،کاربردگسترده‌ای یافته‌اند(جندانی وملکی­نژاد، نامشخص).

بارش درسطح هر منطقه‌ای، به صورت نقطه‌ای اندازه‌گیری می‌شود. یکی از مشکلات مهم مطالعات منابع آب، برآورد منطقه‌ای بارندگی براساس مشاهدات نقطه‌ای است، بدین منظور جهت تعمیم داده نقطه‌ای به کل منطقه و در هر نقطه‌ای، عملیات درون‌یابی بر روی نقاط اندازه‌گیری شده انجام می‌گیرد. درون‌یابی، یکی از مهم‌ترین روش‌هایی است که اقلیم‌شناسان در مطالعات پهنه­بندی از آن بهره‌مند می‌شوند.

روش‌های مختلفی برای درون‌یابی وجود دارد که در یک تقسیم بندی کلی می‌توان آن‌ها را به روش- ‌های زمین‌آماری و روش‌های کلاسیک تقسیم‌بندی نمود. روش‌های کلاسیک، روش‌هایی هستند که از آمار کلاسیک برای تخمین استفاده می‌کنند (حاجی هاشمی جزی و همکاران، 1390).

1-2- بیان مسأله

برآورد دقیق میانگین بارندگی در هر منطقه در طراحی پروژه­های آبی، از اهمیت زیادی برخوردار است که بدین منظور از اطلاعات شبکه‌های باران‌سنجی استفاده می‌شود.

بارندگی، ورودی سیکل هیدرولوژی در یک ناحیه است و بنابراین از مهم‌ترین متغیرهایی است که باید مورد مطالعه دقیق قرار گیرد.

وجود داده­های بارش دربسیاری ازمطالعات هیدرولوژی، هواشناسی، اقلیمی و طراحی پروژه­های مهندسی، ضروری است. معمولاً از آنجایی که اندازه­گیری تمام بارشی که روی یک حوضه می‌بارد امکان­پذیر نیست، به اندازه­گیری نمونه­ای آن در نقاط مختلف حوضه اکتفا می­شود و نتایج حاصل از این ایستگاه­ها، برای کل منطقه تعمیم داده می‌شود. بررسی آمار طولانی­مدت بارندگی ایستگاه­ها نشان می‌دهد که پراکندگی ایستگاه­ها، دارای نوسان و دوره آماری، دارای نواقصی است که با توجه به صرف هزینه­های اقتصادی، منجر به بروز ناهمگنی در کیفیت آمار می‌گردد؛ لذا در یک حوضه باید در انتخاب محل و تعداد ایستگاه­ها، نحوه اندازه­گیری، ثبت و تحلیل داده­ها، دقت کافی به عمل آید. تعداد باران­سنج‌های یک منطقه، به تغییرات منطقه­ای بارش و اهداف مرتبط با میزان بارش بستگی دارد. تراکم ایستگاه­ها در تعدادی از حوضه­ها، بسیار زیاد و در تعدادی از آن‌ها، ایستگاه کافی برای دست‌یابی به دقت کافی در برآورد بارش وجود ندارد. کشور ایران در شمار مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد و همواره با مشکل کمبود آب روبروست و نزولات جوی به‌ویژه بارندگی، یکی از فرآیندهای مهم چرخه‌ی هیدرولوژیکی است (بافکار و همکاران، 1386). یکی از مشکلات عمده در آمارها و تجزیه و تحلیل بارش، تخمین بارش در نقاط فاقد ایستگاه‌های باران­سنجی به‌ویژه ارتفاعات صعب‌العبور است، به‌طوری که مقادیر تخمینی ممکن است نتایج بسیار نامعقولی داشته و خطای بسیار زیادی در محاسبات و نتایج پروژه ایجاد نماید (خلیلی و همکاران، 1386).

با توجه به این‌که ایستگاه­های هواشناسی و آمار و اطلاعات مربوط به آن‌ها به عنوان مبنای مطالعات و تصمیم­گیری‌های منابع آب منطقه‌ی مورد نظر به شمار می‌آیند، بنابراین قبل از به‌روزکردن لوازم و وسایل ایستگاه، تصمیم‌گیری در مورد محل استقرار ایستگاه مهم‌تر به‌نظر می‌رسد. چه بسیار مشاهده شده است که در مناطقی به‌دلیل تغییرات ارتفاعی کم، اطلاعات حاصل از یک ایستگاه کافی است، ولی در مناطق دیگر با وجود ایستگاه‌های متعدد بنا شده، به‌دلیل تغییرات شدید ارتفاعی و اقلیمی در یک شعاع وسیع و به‌دلیل عدم وجود ایستگاه و یا عدم کفایت ایستگاه موجود برای انجام پروژه‌های آبی و غیره باید تطبیق داده‌های ایستگاه‌های مجاور، آن هم با درصد خطاهای بسیار بالا صورت گیرد. بنابراین اطلاع از محل دقیق ایستگاه‌های بارندگی، لازم و ضروری است. برآورد دقیق و نزدیک به واقعیت میزان بارش به صورت نقطه‌ای و منطقه‌ای و طراحی یک شبکه‌ی باران­سنجی، به‌گونه­ای که اطمینان در اندازه­گیری‌ها و هزینه‌ی ساخت کمینه گردد، نیازمند یافتن موقعیت بهینه‌ی ایستگاه‌ها است که در این پژوهش، استفاده از روش‌های زمین­آماری برای دست‌یابی به این مهم مد نظر است.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید