فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                    صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1مقّدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-3اهمیت وضرورت اجرای پژوهش…………………………………………………………………………………………… 3

1-4اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………… 4

1-5فرضیه ها ی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………. 5

1-6روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………. 5

1-7قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………. 5

1-8ساختار تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….. 6

فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات

2-1 مقّدمه………………………………………………………………………………………………………………………………. 8

2-2 بخش اوّل: مبانی نظری مالی- رفتاری (عکس العمل سرمایه گذاران)…………………………………………. 9

2-2-1 تاریخچه پیدایش مباحث مالی – رفتاری……………………………………………………………………………. 9

2-2-2مفروضات رفتاری سرمایه گذاران……………………………………………………………………………………… 11

2-2-3تئوری های روانشناسی سرمایه گذاران……………………………………………………………………………….. 13

2-2-3-1تئوری چشم انداز……………………………………………………………………………………………………….. 13

2-2-3-2نظریه رفتارهای مبتنی بر تجربه و آزمون خطا……………………………………………………………………. 16

2-2-3-3نظریه رفتار گلهای در بازارهای مالی……………………………………………………………………………… 20

2-2-3-4دیدگاه معامله گران اختلال زا در مالیه…………………………………………………………………………. 20

2-2-4واکنش بیش از حد و واکنش کمتر از حد…………………………………………………………………………… 20

2-3بخش دوّم: مبانی نظری اعلامیه‌های سودنقدی……………………………………………………………………… 23

2-3-1سود نقدی سهام……………………………………………………………………………………………………………… 23

2-3-2مفهوم سود و کاربردهای آن…………………………………………………………………………………………… 24

2-3-3سود حسابداری و نحوه ی محاسبه آن…………………………………………………………………………….. 25

2-3-4سود اقتصادی و نحوه محاسبه آن……………………………………………………………………………………. 26

2-3-5مقایسه ی سود اقتصادی و سود حسابداری……………………………………………………………………….. 28

2-3-6عدم اطمینان جریان‌های نقدی و سیاست تقسیم سود………………………………………………………… 30

2-3-7 نسبت سود انباشته به جمع حقوق صاحبان سهام و سیاست تقسیم سود………………………………. 33

2-3-8 فرصت‌های سرمایه‌گذاری و سیاست تقسیم سود…………………………………………………………….. 35

2-3-9 سودآوری و تقسیم سود………………………………………………………………………………………………… 37

2-4بخش سوّم- پیشینه تحقیقات انجام شده…………………………………………………………………………………… 39

2-4-1تحقیقات داخلی:…………………………………………………………………………………………………………….. 39

2-4-2تحقیقات خارجی……………………………………………………………………………………………………………. 41

فصل سوم: روش تحقیق

3-1مقّدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

3-2روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………. 47

3-3معرفی مدل های تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 49

3-4متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی متغیرها……………………………………………………………………………… 49

3-5روش‌شناسی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 54

3-6روشهای گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………………………… 55

3-7جامعه و نمونه آماری…………………………………………………………………………………………………………… 55

3-8روشهای مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه‏ها…………………………………………….. 56

3-8-1 تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………… 56

3-8-2 رگرسیون چند متغیره………………………………………………………………………………………………………. 57

3-8-3 ضریب تعیین و ضریب تعیین تصحیح شده…………………………………………………………………………… 58

3-8-4 مفروضات رگرسیون خطی………………………………………………………………………………………………. 58

3-8-5 آزمون استقلال خطاها…………………………………………………………………………………………………….. 59

3-8-6 آزمون مناسب بودن مدل………………………………………………………………………………………………… 59

3-8-7 آزمون هم‌خطی بین متغیر مستقل………………………………………………………………………………………. 60

3-8-8 آزمون معنادار بودن ضرایب……………………………………………………………………………………………. 61

3-8-9 آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته………………………………………………………………………………… 61

3-9نرم افزار تحلیل آماری…………………………………………………………………………………………………………. 61

فصل چهارم : یافته های پژوهش

4-1مقّدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 63

4-2توصیف نمونه آماری…………………………………………………………………………………………………………… 64

4-3آمار توصیفی داده ها…………………………………………………………………………………………………………… 65

4-4آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………………….. 66

4-4-1تعیین مدل مناسب برای تخمین مدل رگرسیون…………………………………………………………………… 66

4-4-2 آزمون فروض کلاسیک رگرسیون…………………………………………………………………………………… 68

4-4-2-1 آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته…………………………………………………………………………… 68

4-4-2-2 آزمون استقلال خطاها………………………………………………………………………………………………… 69

4-4-2-3 ناهمسانی واریانس ها…………………………………………………………………………………………………. 70

4-4-2-4 آزمون هم خطی متغیرهای مستقل…………………………………………………………………………………. 71

4-5 آزمون فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 73

4-5-1 آزمون فرضیه اول………………………………………………………………………………………………………….. 73

4-5-2 آزمون فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………………….. 74

4-5-3 آزمون فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………………………. 76

4-5-4 آزمون فرضیه چهارم………………………………………………………………………………………………………. 77

4-5-5 آزمون فرضیه پنجم………………………………………………………………………………………………………… 79

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 82

5- 2 خلاصه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………… 82

5-3 نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………. 84

5-3-1نتیجه گیری از فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………. 84

5-3-2 نتیجه گیری از فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………….. 85

5-3-3نتیجه گیری از فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………… 86

5-3-4نتیجه گیری از فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………… 87

5-3-5نتیجه گیری از فرضیه پنجم……………………………………………………………………………………………….. 88

5-4محدودیت‌های پژوهش……………………………………………………………………………………………………….. 89

5-5پیشنهادات برای استفاده از نتایج پژوهش…………………………………………………………………………………. 89

5-6توصیه برای تحقیقات آتی…………………………………………………………………………………………………….. 90

منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………………………………………….. 92

ضمائم و پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………………. 97

1مقّدمه

در تحقیقات مالی ارتباط مثبت بین تغییر سود نقدی و بازده سهام پیرامون روزهای اعلان توزیع سود نقدی به خوبی مستند شده است. (آرونی و سواری، 1980؛ آسکیت و مولینز، 1986). پژوهش گران بر این باورند که سود نقدی همانند سود گزارش شده، اطلاعاتی در باره جریان نقدی آتی شرکت فراهم می کند. پرداخت سود نقدی به طور منظّم به عنوان یک منبع اطلاعاتی برای پیش بینی جریان نقدی آتی مورد توجّه سرمایه گذاران قرار می گیرد (بنارتزی و دیگران، 1997؛ اسکینر، 2003). تغییر سود نقدی به افرادی که در بازار سرمایه مشارکت دارند کمک می کند تا پیش بینی های خود از جریان نقدی آتی را مورد ارزیابی مجّدد قرار داده و بر این اساس قیمت سهام شرکت ها را تغییر دهند.

با توجّه به موارد گفته شده، در این فصل به بررسی كلیّات تحقیق پرداخته شده است. ابتدا مساله اصلی تحقیق بیان می گردد و سپس اهمیت و ضرورت تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد و در ادامه به اهداف اساسی تحقیق، فرضیات تحقیق، روش تحقیق، روش گردآوری اطلاعات و قلمرو تحقیق پرداخته شده و در انتها نیز ساختار کلّی پژوهش بیان می گردد.

1-2بیان مسئله

در بازارهای كارآ در شكل قوی، اوراق بهادار به شكل صحیحی قیمت گذاری شده و منعكس كننده تمام اطلاعات مربوط و موجود در بازار اعم از اطلاعات محرمانه و اطلاعات در دسترس عموم می باشد. همچنین فرض می شود كه همه اطلاعات به طور رایگان و بدون محدودیت در دسترس همه سرمایه گذاران در بازار سرمایه قرار می گیرد. در صورت وجود چنین اطلاعاتی، افرادی كه به این اطلاعات دسترسی دارند می توانند از آن در جهت پیش بینی قیمت سهام استفاده و بازدهی غیر عادی كسب كنند. در واقع برای اینكه گروهی بازده اضافی پایداری بدست آورند، بایستی به طور مداوم اطلاعات محرمانه ای را داشته باشند یا توانایی خاصی برای كسب بازده غیرعادی مداوم بر مبنای اطلاعات عمومی، نسبت به دیگر سرمایه گذاران، داشته باشند (راعی، تلنگی، 1387: 506) صورت های مالی منتشر شده توسط شركت ها، محتوای اطلاعاتی دارند. یكی از مشخصه های بازار كارآ در شكل قوی این است كه قیمت سهام در هر لحظه از زمان منعكس كننده ارزش ذاتی سهام با توجّه به اطلاعات موجود و مربوط در بازار بوده و بازده غیرعادی در این بازار وجود ندارد. بنابراین در صورتی كه بتوان این بازده غیرعادی را در بازار كاهش داد، میزان كارآیی بازار بیشتر می گردد. كاهش این بازده اضافی نیز صرفاً از طریق شناسایی عوامل مرتبط با ایجاد آن امكان پذیر است (Aksu, 2003).

سود نقدی و تغییرات قیمت سهام از عوامل اصلی كسب بازده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. و از آنجایی كه بخشی از این بازدهی حاصل

 سرمایه‌گذاران را سود نقدی شامل می‌گردد ، نیاز به بررسی بوده تا زمانی كه سود نقدی اعلام می‌گردد بر روی بازار چه عكس العملی خواهد داشت و این عكس العمل در حقیقت توسط حجم معاملات و بازدهی سهم مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این تحقیق می‌تواند برای بسیاری از سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران به كار گرفته شده و در تصمیم‌گیری‌های خود لحاظ نمایند چرا كه اگر افزایش سود تقسیمی باعث می‌گردد تا بازار از واكنش مناسبی بر خوردار گردد در نتیجه سرمایه‌گذاری در شركت‌هایی كه با افزایش سود تقسیمی مواجه هستند، مناسب‌تر خواهد بود (یحیی زاده فر و میربلوك، 1384: 104).

لذا سوال اصلی تحقیق حاضر به این صورت می باشد که: “آیا بین عکس العمل بازار سهام و اعلامیه های سود نقدی در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟”.

 1-3اهمیت وضرورت اجرای پژوهش

نقش واحدهای تجاری و بازرگانی در ساختار اقتصادی كشورها بركسی پوشیده نیست. امروزه واحدهای تجاری به عنوان پایه های اصلی اقتصاد كشورها، حجم زیادی از منابع اقتصادی، نظیر نیروی كار، مواد اوّلیه، سرمایه و . . . را مورد استفاده قرار می دهند و در مقابل، با توجّه به حجم تولید و فروش، نقش حائز اهمیتی را در توسعه و پیشرفت اقتصادی كشورها ایفا می نماید. به همین دلیل بحث درخصوص اطلاعات مالی نسبت بدهی، نسبت گردش دارایی های ثابت، نسبت گردش مجموع دارایی ها، ،EPS انتشار یافته نظیر نسبت بازده سرمایه گذاری، نسبت حاشیه خالص سود در تعیین و شناسایی سهام بهینه بسیار تأثیرگذار می باشند، بنابراین اطلاعات مالی درست و به موقع و بهنگام در شناسایی سهام بهینه بسیار مورد توجّه می باشد (فلّاح شمس و کوشا، 1390).

همچنین تجهیز و تخصیص بهینه سرمایه، نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه اقتصادی كشور دارد (بهکیش، ۱۳۸۰). بورس اوراق بهادار، عمده‌ترین راه تجهیز و تخصیص بهینه سرمایه است. با ارتقا كارآیی، بورس اوراق بهادار، نقش خود را در حصول اهداف فوق بهتر ایفا می‌كند. یكی از ویژگی‌های بازار كارآ ، شفّاف بودن اطلاعات است. با ارائه اطلاعات دقیق و به موقع سرمایه‌گذاران، امكان تصمیم‌گیری صحیح برای آنها فراهم می‌شود. چون هنگامی كه سرمایه‌گذار تصمیم به سرمایه‌گذاری در سهام می‌گیرد، اوّلین مشكلی كه با آن مواجه می‌شود انتخاب سهم مورد نظر برای خرید است. لذا اگر اطلاعات مربوط و به موقع در دسترس باشد، سرمایه‌گذاران دچار سر در گمی نمی‌شوند و با اطمینان خاطر می‌توانند با استفاده از این اطلاعات اقدام به تصمیم‌گیری كنند (فربد، بردبار و منصوری، 1388). از طرف دیگر تقسیم سود از دوجنبه بسیار مهم قابل بحث است. از یك طرف عاملی اثرگذار بر سرمایه‌گذاری‌های پیش روی شركت‌هاست. تقسیم سود موجب كاهش منابع داخلی و افزایش نیاز به منابع مالی خارجی می‌شود. از طرف دیگر بسیاری از سهامداران شركت خواهان تقسیم سود نقدی هستند، از این رو مدیران با هدف حداكثر كردن ثروت همواره باید بین علایق مختلف آنان و فرصت‌های سودآور سرمایه‌گذاری تعادل برقرار كنند. بنابراین تصمیمات تقسیم سود كه از سوی مدیران شركت‌ها اتخّاذ می‌شود بسیار حسّاس و دارای اهمیت است. توجّه همه جانبه به عوامل و محدودیت‌های مؤثّر بر سیاست تقسیم سود علاوه بر به حداكثر رسانیدن ثروت سهامداران، موجبات حفظ و بقای شركت در عرصه رقابت و رشد و توسعه روز افزون آن را فراهم می‌نماید. سود نقدی به عنوان یکی از شیوه های توزیع جریان نقدی، بین مالکان از اهمیت بالایی برخوردار است. شرکت ها ممکن است به دلایل متعددی اقدام به توزیع سود کنند. تئوری های پیام دهی توزیع سود نقدی را تبیین می کنند . بر اساس این تئوری ها، مدیریت، زمانی اقدام به افزایش سود نقدی می کند که از سودآوری آتی شرکت مطمئن باشد .بنابراین، توزیع سود نقدی می تواند حاوی پیام مثبتی از سودآوری آتی شرکت باشد (کردستانی، نصیری و رحیم پور، 1389: 69-68).

لذا با توجّه به اهمیتی که ذکر شد پرداختن به اعلامیه های سود نقدی و واکنش بازار نسبت به آن از اولویت های پژوهشی می باشد که در تحقیق حاضر به آن پرداخته می شود.

1-4اهداف پژوهش

الف. هدف اصلی:

• بررسی عکس العمل بازار سهام نسبت به اعلامیه های سود نقدی در بورس اوراق بهادار تهران.

ب. اهداف فرعی:

• تعیین رابطه بین نقد شوندگی سهام و اعلامیه‌های سود نقدی.

2- تعیین رابطه بین بازده قیمتی سهام و اعلامیه‌های سود نقدی.

3- تعیین رابطه بین بازده نقدی سهام و اعلامیه‌های سود نقدی.

4- تعیین رابطه بین بازده كل سهام و اعلامیه‌های سود نقدی.

5- تعیین رابطه بین تفاضل بازده قیمتی سهام با میانگین بازده‌ها و اعلامیه‌های سود نقدی.

ج. اهداف کاربردی:

1. آگاهی بیشتر مدیران نسبت به واكنش بازار سهام نسبت به اعلامیه‌های سودنقدی.
2. ارائه راهکارهایی جهت کارآمد نمودن سیاستگذاری و تصمیم گیری مدیران و تصمیم گیرندگان.

1-5فرضیه ها ی تحقیق

• بین نقد شوندگی سهام و اعلامیه‌های سود نقدی رابطه معناداری وجود دارد.

2- بین بازده قیمتی سهام و اعلامیه‌های سود نقدی رابطه معناداری وجود دارد.

3- بین بازده نقدی سهام و اعلامیه‌های سود نقدی رابطه معناداری وجود دارد.

4- بین بازده كل سهام و اعلامیه‌های سود نقدی رابطه معناداری وجود دارد.

5- بین تفاضل بازده قیمتی سهام با میانگین بازده‌ها و اعلامیه‌های سود نقدی رابطه معناداری وجود دارد.

1-6روش تحقیق

تحقیق حاضر از نظر هدف، یك تحقیق كاربردی می باشد، زیرا به “بررسی عکس العمل بازار سهام نسبت به اعلامیه های سود نقدی در بورس اوراق بهادار تهران” می پردازد.

از نظر گردآوری داده ها و اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل یك تحقیق توصیفی و غیر آزمایشی می باشد که سعی پژوهشگر بر این است تا یك مساله و پرسش واقعی كه در عمل وجود دارد طی یك فرآیند تحقیق پاسخ دهد و بر حسب نحوه اجراء از نوع کتابخانه ای خواهد بود.

 1-7قلمرو تحقیق

الف. قلمرو زمانی: پژوهش حاضر از نظر قلمرو زمانی مربوط به از ابتدای سال 1385 تا پایان سال 1389 می باشد.

ب. قلمرو مكانی: قلمرو مكانی تحقیق شامل بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

ج. قلمرو موضوعی: این تحقیق از لحاظ قلمرو موضوعی در زمینه مباحث مالی – رفتاری می باشد.

1-8ساختار تحقیق

پژوهش حاضر در پنج فصل تنظیم و ارائه گردیده است.

فصل اوّل: در این فصل مفاهیم کلّی درخصوص طرح پژوهش، تعریف مسأله، اهمیت موضوع، اهداف و فرضیه های پژوهش، روش پژوهش، قلمرو پژوهش و ساختار تحقیق ارائه گردیده است.

فصل دوّم: در این فصل مبانی نظری و پیشینه تحقیق در سه بخش به شرح زیر گنجانده می شود:

بخش اوّل: مبانی نظری مالی- رفتاری (عکس العمل سرمایه گذاران)

بخش دوّم: مبانی نظری اعلامیه‌های سودنقدی.

بخش سوّم: پیشینه پژوهش که در این قسمت پیشینه پژوهش­های انجام شده در زمینه عکس العمل بازار سهام و اعلامیه‌های سودنقدی در دو بخش تحقیقات انجام شده در داخل کشور و تحقیقات انجام شده در خارج از کشور مورد مطالعه قرار می گیرد.

فصل سوّم: در این فصل كلّیة مراحل روش شناسی تحقیق شامل: روش تحقیق، جامعه آماری مورد مطالعه، نمونه آماری، ابزار جمع آوری اطلاعات ، اعتبار یابی ابزار پژوهش، روش تجزیه وتحلیل داده ها و آزمونهای آماری استفاده شده، مورد بررسی قرار گرفته است.

ارزیابی عملکرد یک واحد تصمیم گیرنده در تقابل با واحدهای تصمیم گیرنده دیگر، فرآیندی رقابتی است که این ارزیابی توسط مدل های تحلیل پوششی داده ها به طور دقیق و منظم و با پیشنهاد راهکارهای بهبود در کارایی، ارائه می شود. پس از تعیین عملیاتی ورودی ها و خروجی های تحقیق، با استفاده از روش برنامه ریزی خطی ناپارامتریک (DEA)، کارایی فنی 32 شعبه از شعبات بانک کشاورزی استان گیلان، با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس و در حالت ورودی محور بررسی شده است. تحلیل پوششی داده ها (DEA) یک تکنیک غیرپارامتری برای اندازه گیری کارایی نسبی واحدهای تصمیم گیرنده (DMU) است که در آن امکان استفاده از چندین ورودی و چندین خروجی وجود دارد. در مدل DEA با تشکیل مدل های برنامه ریزی خطی مناسب، کارایی هریک از واحدهای تصمیم گیرنده محاسبه می شود. بر اساس نتایج بدست آمده از مدل بازدهی ثابت (CCR)، تعداد 9 شعبه (رشت، کلاچای، پره سر، سنگر، چابکسر، منجیل، خشک بیجار، صومعه سرا و رستم آباد) از 32 شعبه مورد بررسی از بین شعبات بانک کشاورزی استان گیلان، کارا (کارایی برابر یک) بوده اند. اما زمانی که بازدهی متغیر باشد، علاوه بر شعبه های کارا در بازدهی ثابت، شعبه های تالش، فومن، رضوانشهر، لشت نشاء، زیبا کنار، مدیریت گیلان، لوشان و واجارگاه، نیز کارا می باشند و سایر شعبه ها در هر دو حالت بازدهی ثابت و بازدهی متغیر، غیر کارا می باشند. میانگین کارایی شعبه ها ی ناکارا برابر با 0.889 می باشد و این بدین معناست که شعبه های ناکارا به طور میانگین می توانند با 89 درصد از منابع خود، همان سطح جاری محصولات را داشته باشند.

کلمات کلیدی: ارزیابی عملکرد، تحلیل پوششی داده ها، کارایی

فهرست مطالب

چکیده 4

فصل اول: کلیات تحقیق. 10

1-1مقدمه. 10

1-2 بیان مساله. 11

1-3 اهمیت موضوع و انگیزه انتخاب آن. 14

1-4 چهارچوب نظری پژوهش.. 15

1-5 اهداف تحقیق. 16

1-6 سوالات (فرضیه های) تحقیق. 17

1-7 تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق. 17

1-7-1) ارزیابی عملکرد 17

1-8 قلمرو تحقیق. 17

1-8-1قلمرو موضوعی. 17

1-8-2 قلمرو مکانی. 18

1-8-3 قلمرو زمانی. 18

فصل دوم: برادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق. 19

2-1مقدمه. 19

2-2تعریف ارزیابی عملکرد 20

2-3 اهمیت ارزشیابی عملکرد 21

2-4 اهداف ارزیابی عملکرد 22

2-5 مزایا و معایب ارزیابی عملکرد 22

2-6 فرآیند ارزیابی عملکرد 24

2-7 اصول حاکم بر ارزیابی عملکرد 26

2-8 سیستم های ارزیابی عملکرد سنتی و نوین. 27

2-9 ابعاد ارزیابی عملکرد 30

2-10 مفهوم کارایی و انواع آن. 31

2-10-1 انواع کارایی. 32

2-10-2 انواع کارایی از نظر فارل. 34

2-11 تفاوت بهره وری و کارایی. 36

2-12 روش های معمول در اندازه گیری کارایی. 39

2-12-1 روش های تحلیل نسبت.. 39

2-12-2 روش روند. 40

2-12-3 روش درصد. 40

2-12-4 روش مقایسه. 40

2-12-5 روش شاخص… 40

2-12-6 روش تحلیل مرزی.. 41

2-13 اندازگیری کارائی ازطریق تابع مرزی تصادفی. 45

2-13-1 مدل مرزی معین و آماری 45

2-13-2 تابع تولید مرزی تصادفی. 45

2-14 اندازه گیری کارایی به روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) 49

2-15 مزایا و معایب تحلیل پوششی داده ها 56

2-16 مفاهیم ورودی و خروجی. 57

ورودی ها و خروجی های تحقیق شامل. 58

پیشینه تحقیق. 58

فصل سوم: روش اجرای تحقیق. 66

3-1 مقدمه. 66

3-2   نوع تحقیق. 67

3-3جامعه تحقیق. 68

3-4 نمونه تحقیق. 68

3-5 روش جمع آوری اطلاعات.. 68

 

 

3-6 ابزار گردآوری اطلاعات.. 69

3-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 70

3-8 فرایند تحقیق. 70

3-9 روش تجزیه و تحلیل داده ها 71

3-9-1مدل های پایه ای تحلیل پوشی داده ها 72

مدل CCR. 72

مدل BCC.. 73

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 74

4-1 مقدمه. 75

4-2 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 75

4-3 شناسایی نهاده ها و ستانده های تحقیق. 76

4-4 بررسی نتایج با مدل CCR.. 80

4-5 بررسی نتایج با مدل بازدهی متغیر نسبت به مقیاس(BCC) 82

4-5-1 بررسی کارایی مقیاس.. 83

4-6مجموعه مرجع. 86

4-7 مازاد عامل تولید(Is) و مازاد محصول(Os) 92

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 101

5-1 مقدمه. 101

5-2 پاسخ به پرسش های پژوهش… 102

5-3 نتیجه گیری.. 106

5-4 پیشنهاداتی بر مبنای یافته های پژوهش… 109

5-5 محدودیت های تحقیق. 110

5-6 پیشنهاد برای تحقیقات آتی. 111

منابع. 111

پیوست.. 118

1مقدمه

عصر کنونی که محققان آن را فرامدرن نامیده اند، دارای ویژگی تغییر مداوم و پیچیدگی ساختارهاست. در چنین شرایطی، تنها مدیرانی می توانند با موفقیت عمل نمایند که اطلاعات مناسب و به روز و جامعی را از نحوه عملکرد سازمان خود داشته و تصمیمات درست و به موقعی را برای بهبود مداوم آن، متناسب با تغییرات موجود اتخاذ نمایند (صارمی و ملایی، 1382، 31). با گسترده تر شدن سازمان ها و افزایش دامنه نظارتی مدیران، ارزیابی و کنترل واحدهای سازمانی به ضرورتی برای مدیران تبدیل می شود (صالحی صادقیانی و همکاران، 1387، 75) که این امر، بدون ارزیابی کارایی شعب تحت نظارتشان امکان پذیر نیست. علاوه بر این، مدیریت بانک ها همواره با توجه به شرایط اقتصادی حال و آینده، مجبور به اصلاح و بهبود خدمات بانکی، ارزیابی، بودجه بندی، نوآوری در ارائه خدمات، رقابت با سایر بانک ها و در نهایت، افزایش کارایی در میان واحدهای تحت سرپرستی خود می باشند.

   به این منظور لازم است از کارایی شعب خود اطلاع داشته باشند و علل کارایی و ناکارایی آنها را بررسی کنند و با برنامه ریزی مناسب به اصلاح و هدایت واحدهای ناکارا بپردازند. بدیهی است که با انجام این کار، می توان انتظار داشت که زیان های ناشی از عدم کارایی به حداقل ممکن برسد و در مجموع سیستم بانکی کشور کاراتر شود ( احمدپور، 1385، 2).

1-2 بیان مساله

در دهه های اخیر، رشد روز افزون جمعیت از یک سو و کمیابی منابع اولیه و نیز هزینه های بالای فن آوری های نوین از سوی دیگر، باعث شده است تا راهکارهای استفاده بهتر از منابع موجود، مورد توجه واحدهای اقتصادی قرار گیرد. بر این اساس، شناخت مفهوم کارایی و اندازه گیری میزان آن در سازمان ها و بنگاه های اقتصادی امری ضروری به نظر می رسد. مسلما بدون در دست داشتن الگویی برای ارزیابی فعالیت های صورت گرفته، بسیاری از منابع موجود هدر رفته و رسیدن به اهداف و برنامه های سازمانی نیز با مشکل جدی مواجه خواهد شد.

بانک ها و موسسات مالی و اعتباری نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه اقتصادی هر کشور ایفا می نمایند. در حال حاضر با توجه به تعداد قابل توجه بانک ها و موسسات مالی و اعتباری در کشور، همچنین با توجه به روند خصوصی سازی بانک های دولتی و نیز تبدیل تعاونی های اعتبار و موسسات مالی اعتباری به بانک، ارزیابی عملکرد آنها اهمیت ویژه ای پیدا کرده است.

از این رو، دستیابی به مدیریت کارآمد نهاده های تولید در راستای تامین نیازهای رو به تزاید و بهره مندی از نگرش سیستمی و نیز در اختیار داشتن ابزارها و امکانات مناسب برای سنجش عملکرد واحدهای مختلف، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.

   ایران کشوری در حال توسعه است و به همین دلیل مهمترین مساله آن کمبود تولید و رشد اقتصادی اندک است. یکی از ریشه ها و دلایل عمده چنین وضعیتی پایین بودن سطح کارایی فنی در تولید و عدم استفاده از عوامل تولید به خصوص در بخش صنعت است. دستیابی به تولید بیشتر و رشد اقتصادی بالاتر، بدون افزایش امکانات فیزیکی و مصرف نهاده ها، جز از طریق افزایش کارایی امکان پذیر نیست. علاوه بر آن شناخت منابع و امکانات، لازمه برنامه ریزی است. امروزه بسیاری از کشورها به منظور تقویت زیربناهای اقتصادی، رهایی از وابستگی، رفع عدم تعادل های منطقه ای و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار، بسیج منابع و به خصوص تخصیص ها و تصمیم سازی های مدیریتی، نیازمند شناسایی امکانات و منابع خویش هستند (امامی و همکاران، 1388، 163).

   در میان صنایع مختلف، صنعت بانک داری به ویژه در دوران اخیر از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ چرا که انجام هر فعالیت اقتصادی مستلزم وجود نهاده هایی است و بدون شک یکی از مهمترین آنها، نهاده سرمایه است که تامین آن برای ایجاد و بقای فعالیت های اقتصادی نیازمند وجود شبکه بانکی کارآمد است.

   افزایش رقابت در صنعت بانکداری و حضور بخش خصوصی در این عرصه، مدیران بانک را به انتخاب مقیاس مناسبی برای انجام خدمات بانکی واداشته است؛ به طوری که آنها همواره به ارزیابی عملکرد سیستم بانکی خود پرداخته و راهکارهای لازم را برای ارتقای آن اتخاذ نموده اند. روش ارزیابی بانک ها و شعب بانکی در طول زمان دچار تغییر و تحولات زیادی شده است. در روش های سنتی ارزابی عملکرد نظام بانکی، معمولا از شاخص های مالی استفاده می شود. این شیوه ارزیابی عملکرد که هم اکنون نیز در سطح بانک ها رایج است، دارای نقاط ضعفی است که عبارتند از:

الف) درجه بندی و ارزیابی کارایی شعب، صرفه نظر از شیوه اجرا، صرفا بر پایه ستانده های شعب انجام می پذیرد و منابع مورد استفاده شعبه مانند کارکنان، ساختمان و دارایی های دیگر تاثیری در درجه آن نخواهد داشت. این رویه، نوعی چشم پوشی از هزینه های شعبه محسوب می شود که در نتیجه آن، اتلاف منابع از نظر دور می ماند و در خصوص تشخیص ناکارایی ها و شیوه تخصیص منابع، کمک چندانی به مدیران و کارشناسان نمی کند.

ب) شیوه های مرسوم و رایج درجه بندی و ارزیابی کارایی، در بیشتر موارد تجربی است و از چارچوب علمی برخوردار نمی باشد. در روش های معمول، برای به دست آوردن امتیاز شعب برای هریک ار فعالیت های متنوع بانکی، شاخص هایی تعریف و با در نظر گرفتن ضرایبی، ترکیب می شود. ضرایب پارامترها، عموما با توجه به سودآوری یا نقش مدیران شعب در افزایش آنها تعیین می شود. این ضرایب شیوه ترکیب شاخص ها و نحوه تجزیه و تحلیل آنها، همه قابل بحث اند و هیچ یک خالی از اشکال نیست.

ج: بر اساس درجه بندی بر مبنای مقایسه دستاوردهای حاصل از فعالیت های بانکی در شعبه با توجه به متنوع بودن فعالیت های اقتصادی شعب و عدم امکان مقایسه چند نوع ستانده به طور همزمان با استفاده از روش های فعلی ناممکن و یا بسیار دشوار است. از این رو استفاده از مدلی که بتواند به منظور درجه بندی شعب ستانده های یک سیستم را به طور همزمان در نظر گرفته و ترکیب نماید، امری اجتناب ناپذیر است(قاسمی و همکار، 1388، 30).

عنوان  صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه. 2
1-2-بیان مسئله. 4
1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق.. 4
1-4-بطور کلی اهداف تحقیق عبارتند از. 6
1-5-سوالات اصلی تحقیق.. 6
1-6-فرضیه های تحقیق.. 6
1-7-روش تحقیق.. 6
1-8-قلمرو زمانی تحقیق.. 7
1-9-قلمرو موضوعی تحقیق.. 7
1-10-روش جمع آوری و منابع اطلاعات.. 8
1-11-الگوهای مورد استفاده در تحقیق.. 8
1-12-ساختار تحقیق.. 10
فصل دوم: مبانی نظری و بر پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه. 12
2-2- بخش اول: کلیات.. 13
2-2-1 اهمیت مالیات.. 13
2-2-2 نقش مالیات در جامعه: 13
2-2-3 مالیات و جایگاه آن در اقتصاد 13
2-2-4 نگاهی بر درآمدهای مالیاتی.. 14
2-3- مفهوم و تعریف مالیات و اصول وضع آن. 14
2-3-1-تعریف مالیات.. 14
2-3-2- اصول وضع مالیات.. 16
2-4- مفهوم اجتناب مالیاتی.. 17
2-5-تمایز فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی.. 19
2-5-1- زمینه های پیدایش فرار مالیاتی.. 20
2-5-2- اندازه گیری فرار مالیاتی در ایران. 21
2-5-3- کارت بازرگانی، کد اقتصادی و فرار مالیاتی.. 22
2-5-4-ناکارآمدی نظام مالیاتی ایران، علل و زمینه ها 23
2-6- رابطه مفاهیم مالیاتی با مفاهیم حسابداری و گزارشگری.. 28
2-6-1- اختلاف بین سود حسابداری و سود مشمول مالیات از دیدگاه تئوری.. 28
2-6-2- اختلافات اساسی بین سود مشمول مالیات و سود حسابداری.. 29
2-6-3- اختلاف درآمد مشمول مالیات ابرازی و قطعی.. 29
2-7- مفهوم کیفیت گزارشگری مالی.. 30
2–7–1– ویژگی‌های مبتنی بر عملکرد 32
2–7–2– ویژگی‌های مبتنی بر ساختار. 32
2 – 7 – 3 –ویژگی‌های مبتنی بر بازار. 33
2-8- رابطه اجتناب مالیاتی با شفافیت گزارشگری.. 37
2-9-گزارشگری مالی و گزارشگری مالیاتی.. 38
2-10-تحقیقات انجام شده در مورد اجتناب مالیاتی.. 39
2-11-خلاصه و جمع بندی.. 42
فصل سوم: روش تحقیق
3 – 1 – مقدمه. 45
3 – 2 – طرح مساله. 45
3 – 3 – تدوین و استدلال فرضیه ها 45
3 – 4 – جامعه و نمونه آماری.. 46
3 – 5– قلمرو تحقیق.. 47
3 –6 – روش جمع آوری و منابع اطلاعات.. 47
3 – 7 – تعاریف عملیاتی متغیرها 48
3– 8 – تفسیر متغیرهای تحقیق.. 49
3-8-1-متغیر مستقل. 49
3-8– 2 –متغیر های وابسته. 49
3 – 9 – چگونگی بررسی فرضیه ها 50
3 – 10 – آزمون فرضیات تحقیق.. 52
3 – 11– خلاصه فصل سوم 53
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
4–1– مقدمه. 55
4 –2– آمار توصیفی.. 55
4 – 3 –ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق.. 57
4 – 4 –نتایج بررسی مفروضات اساسی مدل رگرسیون خطی.. 59
4 – 5 – نتایج آزمون فرضیه‌های تحقیق.. 60
4– 5 –1–نتیجه آزمون فرضیه های تحقیق.. 60
4– 5 –2–خلاصه نتایج آزمون فرضیه های تحقیق.. 63
4–6– خلاصه فصل چهارم 64
فصل پنجم: خلاصه، نتایج و پیشنهادها
5 – 1 – مقدمه. 66
5 – 2 –خلاصه موضوع و روش تحقیق.. 66
5 – 3 – خلاصه یافته‌های تحقیق.. 68
5–4–جمع بندی و تفسیر. 69
5– 5 –محدودیت‌های تحقیق.. 70
5–6– پیشنهادات برخاسته از تحقیق.. 70
5 – 7 – پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 70
5 – 8 – خلاصه فصل پنجم 70
منابع. 72
پیوست و ضمائم 72
چکیده
در تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین اجتناب با گزارشگری مالی متهورانه در شرکت های پذیرفته بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 140 شرکت طی دوره زمانی1381 لغایت1390 بوده است. در این تحقیق رابطه اجتناب مالیاتی از طریق اثر سه عامل نرخ موثر مالیاتی نقدی، نرخ موثر مالیاتی نقدی بلند مدت واختلاف دائمی مالیات با گزارشگری مالی متهورانه بررسی می کند. دراین تحقیق از روش توصیفی از نوع همبستگی و روش تحقیق تر کیبی استفاده شده است برای آزمون فرضیه ها از الگوی رگرسیون خطی چند متغیره استفاده می شود، همچنین برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزاری آماری EVIEWS استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از وجود رابطه مستقیم اجتناب مالیاتی از طریق سه عامل نرخ مؤثر نقدی، نرخ مؤثر مالیاتی نقدی بلند مدت و اختلاف دائمی با گزارشگری مالی متهورانه است. یعنی به این نتیجه می رسیم که شرکت هایی که دارای گزارشگری مالی متهورانه دارند، اجتناب مالیاتی بیشتری نسبت به شرکت هایی که دارای ثبات در گزارشگری هستند را خواهند داشت.
واژه های کلیدی: اجتناب مالیاتی، نرخ موثر مالیاتی نقدی، نرخ موثر مالیاتی نقدی بلند مدت
   1-1- مقدمه

این تحقیق به دنبال بررسی رابطه اجتناب مالیاتی با گزارشگری مالی متهورانه در شرکت ها می باشد. در این تحقیق به دنبال یافتن پاسخ برای این 

سوالات هستیم که آیا واحدهای تجاری که دارای گزارشگری مالی متهورانه هستند، اجتناب مالیاتی بیشتری نسبت به شرکتهایی که دارای ثبات در گزارشگری مالی هستند خواهند داشت؟ اما مطلب قابل تامل این است که این هزینه ها که به عهده سهامداران شرکت می باشد، همیشه به نفع آنان نیست و مخارج اجتناب از مالیات در مواردی از منافع آن بیشتر خواهد بود. زیرا هم خطر اینکه این موارد توسط وزارت دارایی کشف شده و شرکت مشمول جریمه گردد وجود دارد و هم اینکه مدیران مخارج زیادی را برای انجام این کار متحمل خواهند شد که بعضاً منافع خودشان را شامل می‎شود و هیچکدام از این هزینه ها به نفع سهامداران نیست. ثبات و کیفیت در گزارشگری مالی ممکن است موجب افزایش دقت عمومی در اطلاعات موجود درباره سرمایه گذاریهای انجام گرفته توسط مدیران و تصمیمات عملیاتی شرکت گردد. شفافیتهای برون سازمانی مثل تجزیه و تحلیل های مالی نیز نقش مهمی را در نظارت برعملکرد و رفتار مدیران شرکت ایفا می کند. بنابراین شفافیت مالی شرکتها باعث کاهش خطرات ناشی از سلب مالکیت سهامداران از ثروت خود توسط مدیران فرصت طلب می شود. برای روشن شدن بهتر رابطه میان گزارشگری مالی معقول و اجتناب مالیاتی، بطور خاص دو دلیل مربوط بیان می شود: اول اینکه وجود روابط بین گزارشگری مالی معقول و اجتناب مالیاتی ممکن است زمینه ساز آگاهی بخشی به مقامات مالیاتی شود. مدیران شرکتها فعالیتهای مختلفی را جهت اجتناب مالیاتی و کاهش مالیات شرکت انجام می دهند، انجام اینگونه فعالیتها نظیر استفاده از معافیتهای مالیاتی و یا جایزه های مالیاتی و همچنین برنامه ریزی های گسترده اجتناب مالیاتی، مقاصد تجاری خاص را برای شرکت ها فراهم نمی آورد بلکه تنها هدف مدیران، اجتناب از پرداخت مالیات است. در اقتصادهای در حال رشد که تضاد و اختلافات شدیدی میان مالکان و نمایندگان وجود دارد، فرصت خوبی برای مدیران فراهم می شود تا بتوانند زمینه فرصت طلبی و سوء استفاده از سود شرکت را فراهم کنند. دوم اینکه همانطور که از فسادهای بزرگ مالی انرون و دیگر نمونه های نظیر آن کشف شده است، پتانسیل زیادی در شرکتها برای انجام مقاصد سودجویانه و اجتناب از پرداخت مالیات به هر نحو ممکن وجود دارد. اما در این میان تنها تعداد اندکی از مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که سرمایه گذاران به فعالیتهای اجتناب مالیاتی پاسخ منفی داده و از اینگونه فرصتها چشم پوشی کرده باشند. هدف اصلی دلالت بر این موضوع دارد که تعامل وزارت امور اقتصادی و دارایی با سازمان بورس اوراق بهادار و کمیته تدوین استانداردهای حسابداری و جامعه حسابداران رسمی کمک به تشخیص مودیان پرخطر مالیاتی خواهد نمود.

1-2- بیان مسئله
اجتناب مالیاتی که موجب کاهش خروج وجه نقد از شرکت بسوی دولت می شود، از گذشته بعنوان یک ارزش برای سهامداران تلقی میشده است. چشم انداز کلی اجتناب مالیاتی بر این نکته دلالت دارد که مدیران فرصت طلبی که بدنبال اجتناب از پرداخت مالیات هستند، بوسیله گزارشگری مالی بدنبال سوء استفاده های مالی هستند و بیشتر این کار را در جهت منافع شخصی خود انجام می دهند. کیفیت در گزارشگری مالی سبب تسهیل نظارت بر عملکرد مدیران از سوی سهامداران می شود. حال آنکه با وجود عدم کیفیت در گزارشگری مالی، کنترل و نظارت سهامداران بر مدیران کاهش خواهد یافت. همچنین مدیران فرصت طلب از سایر روشها و تکنیک ها برای پرداخت مالیات کمتر استفاده می کنند که این امر سبب تحمل هزینه هایی برای مالکان شرکت خواهد شد.عدم هماهنگی بین اصول پذیرفته شده حسابداری وقوانین مالیاتی این فرصت را برای شرکت ها فراهم می سازد که بطور همزمان سود دفتری شان را به سمت بالا وسود مشمول مالیاتشان را به سمت پایین مدیریت کنند وفعالیت های پنهان سازی مالیاتی نشان می دهد که برخی شرکت‎ها تمایل دارند در گزارشگری مالی متهورانه وارد شوند که هر دوی سود دفتری وسود مشمول مالیاتشان را در یک دوره مالی تحت تاثیر قرار دهند لذا این تحقیق بدنبال بررسی اثررابطه اجتناب مالیاتی با گزارشگری مالی متهورانه در شرکت هامی باشد، این تحقیق به این سوال می پردازد که آیا شرکت هایی که دارای گزارشگری مالی متهورانه هستند اجتناب مالیاتی بیشتری دارند یا خیر؟ برای سنجش گزارشگری مالی متهورانه از مدل کیفیت گزارشگری مالی کوهن (2006) استفاده می شود.
 1-4-اهمیت و ضرورت تحقیق
شرکت ها برای در اختیار قرار گرفتن منابع سرمایه گذاران باید قادر باشند انتظارات آنها را برآورنده سازند و همچنین بر طبق قانون باید حقوق دولت را که یکی از مهم ترین آن ها مالیات است، پرداخت کنند. بر این اساس چون با پرداخت مالیات میزان بازده مالکان کاهش پیدا می کند، این موضوع منجر به کاهش انگیزه‎ی سرمایه گذاران جهت خرید سهام و سرمایه گذاری می گردد. عدم توجه مدیریت به کاهش هزینه های ناشی از تحمیل مالیات و عدم تلاش در تعیین درآمد مشمول مالیات، باعث انتقال منابع از مالکان به دولت خواهد شد. با این توصیف انتظار مالکان این است که جهت جلوگیری از انتقال ثروتشان به دولت، مدیریت اقدام به انجام فعالیت هایی نماید که سود حسابداری را محافظه کارانه تر شناسایی کنند، در این میان قیمت سهام شرکت نیز نه تنها کاهش نداشته باشد، بلکه افزایش هم داشته باشد. به همین منظور مدیران شرکت ها برای برآورده شدن انتظارات سرمایه گذاران به دنبال راه کارهایی هستند تا از آن طریق بتوانند مالیات پرداختنی واحد اقتصادی را کاهش دهند و از کاهش بازده شرکت نیز جلوگیری کنند. یکی از این ابزارها اجتناب مالیاتی می باشد که جهت انجام هرچه بهتر آن و دست یابی به هدف اصلی آن که افزایش شرکت و ثروت مالکان است، باید کیفیت گزارشگری را به همراه فعالیت های اجتناب مالیاتی افزایش دهند.
از جمله دلایل و اهمیت بررسی رابطه ی بین اجتناب مالیاتی و گزارشگری مالی متهورانه شرکت ها دو موضوع می باشد:
1- بررسی رابطه ی بین گزارشگری مالی متهورانه و اجتناب مالیاتی که ممکن است منجر به روشن شدن رابطه بین اجتناب مالیاتی و سوء استفاده افراد درون سازمانی شود. مدیریت ممکن است انواع گوناگونی از برنامه های مالیاتی را جهت کاهش هزینه مالیات تحمیل شده بر شرکت به اجرا درآورند و این موضوع تنها باعث افزایش ریسک عدم شفافیت شرکت شود و هیچ هدف اقتصادی دیگری به جز ایجاد اطمینان خاطر برای سوء استفاده ی افراد برون سازمانی وجود نداشته باشد. (دسای و دارماپالا2007)[1].
2- با آشکار شدن رسوایی ها و خراب کاری مدیریت در شرکت هایی مانند انرون و تعداد دیگری از این قبیل، مشخص گردید که پتانسیل سوء استفاده و اتلاف منابع مالکان در شرکت هایی که از فعالیت های مبهم و غیر شفاف اجتناب مالیاتی استفاده می کنند بالاست. به خاطر این که در آن موارد به بهانه ی آشکار نشدن سود واقعی شرکت، رفتارهای منفعت طلبانه ی خود را پنهان می کنند. مطالعات و تحقیقات انجام شده نیز نشان می دهد تعداد بسیار اندکی از مالکان به فعالیت های اجتناب مالیاتی با ابهام زیاد واکنش مثبت نشان می دهند. با این وجود مدارک و مستنداتی هم وجود دارد که بیان گر این نکته است که، از نظر سرمایه گذاران برنامه های اجتناب مالیاتی ارزشمند و دارای اهمیت می باشد و مهمتر اینکه، به ارزش آفرینی فعالیت های اجتناب مالیاتی برای واحد تجاری اهمیت زیادی قائل هستند. (گلیسن و میلر2002)[2].
در تحقیق حاضر سعی بر آن شده رابطه ی بین اجتناب مالیاتی و گزارشگری مالی متهورانه مورد بررسی قرار گیرد. فشار شرایط نا مساعد اقتصادی در شرایط کنونی کشور بر شرکتها و تلاش واحدهای تجاری برای حفظ بقای خود در صنعت و از دست ندادن سهم بازار، موجب این می شود که مالکان در جریانهای خروجی وجه نقد دقت داشته باشند. یکی از این جریانات خروجی، پرداخت مالیات است و با توجه به موارد پیش گفته، شرکتها بدنبال این هستند که با استفاده از راه کارهای قانونی بتوانند مالیات کمتری را پرداخت کنند. این مطالعه به بررسی این موضوع می پردازد که چگونه واحدهای تجاری بدون اینکه از راههای غیر قانونی استفاده کرده و بدنبال مالیات گریزی باشند، بتوانند مالیات کمتری پرداخت کنند.
 1-4-بطور کلی اهداف تحقیق عبارتند از
– ارائه راهکارهایی جهت کاهش هزینه های نمایندگی
– کاهش مدت زمان رسیدگی به پرونده های مالیاتی
– کاهش هزینه های دولت برای اخذ مالیات از مودیان و علی الخصوص مودیان بزرگ مالیاتی
 1-5-سوالات اصلی تحقیق
مالیات یکی از راه های جریان وجوه نقد از سوی مالکان بسوی دولت می باشد و بدین طریق بخش قابل توجهی از منابع و نقدینگی مالکان به دولت انتقال پیدا می کند که این موضوع منجر به کاهش بازده سرمایه گذاران خواهد شد. مدیریت مودیان حقوقی جهت جلوگیری از انتقال منابع و کاهش بازده مالکان که نهایتاً منجر به کاهش انگیزه سرمایه گذاری آنان خواهد شد. اقدام به اجرای برنامه های اجتناب مالیاتی می نمایند تا از این طریق ثروت سهامداران را افزایش دهند. جهت مخفی نگه داشتن درآمد مشمول مالیات واقعی، مدیران اغلب تلاش می کنند که اهداف اصلی برنامه های اجتناب مالیاتی روشن نباشد. ابهام و عدم شفافیتی که همراه با اجرای برنامه های اجتناب مالیاتی بوجود می آید می تواند برای افراد برون سازمانی یک حفاظ و فضای امنی را ایجاد کند. در این تحقیق بدنبال یافتن پاسخ برای این سوالات هستیم که آیا واحدهای تجاری که دارای گزارشگری مالی متهورانه هستند، اجتناب مالیاتی بیشتری نسبت به شرکتهایی که دارای گزارشگری مالی غیرمتهورانه هستند خواهند داشت؟
1-6-فرضیه های تحقیق
به منظور پاسخ گویی به سوالات اصلی تحقیق و در پی آن بررسی رابطه ی بین گزارشگری مالی متهورانه و اجتناب مالیاتی سه فرضیه به شرح زیر بیان شده اند:
1- اجتناب مالیاتی از طریق نرخ موثر مالیاتی نقدی با گزارشگری مالی متهورانه رابطه مستقیم دارد.
2- اجتناب مالیاتی از طریق نرخ موثر مالیاتی نقدی بلند مدت با گزارشگری مالی متهورانه رابطه مستقیم دارد.
3- اجتناب مالیاتی از طریق اختلاف دائمی مالیات با گزارشگری مالی متهورانه رابطه مستقیم دارد.
 1-7-روش تحقیق
تحقیق حاضر از شاخه تحقیقات شبه تجربی1 واز نوع پس رویدادی (با استفاده از اطلاعات گذشته) است که براساس اطلاعات واقعی بازار سهام و صورت­های مالی140 شرکت­ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سال های1381 تا 1390 انجام گرفته است. در این تحقیق از روش توصیفی از نوع همبستگی و روش تحقیق ترکیبی استفاده شد. در تحقیق ترکیبی، مبانی نظری موضوع مورد پژوهش، از طریق مطالعات کتابخانه ای بدست می آید. همچنین برای تجزیه و تحلیل و آزمون نظریه ها و فرضیات تحقیق که در روش ترکیبی از منابع مختلف گردآوری شده است، روش همبستگی انتخاب گردیده است. علت انتخاب روش مزبور آن است که تعداد متغیرهای بازیگر در مورد موضوع مورد پژوهش زیاد بوده و تنها روش تحقیق همبستگی است که به محقق اجازه می دهد تا متغیرهای زیادی را اندازه گیری کند. و همزمان همبستگی آنها را مقایسه و در نهایت یک مدل با استفاده از آنها استخراج نماید. همچنین در تحلیل رگرسیون، برای تجزیه و تحلیل داده و بررسی رابطه بین متغیرهای مورد مطالعه، از روش پنل دیتا استفاده شد.
 1-8-قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی تحقیق حاضر مربوط به اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1381 تا 1390می باشد که می بایست شرایط زیر را داشته باشند:
1- پایان سال مالی شرکتهای نمونه منتهی به پایان اسفند ماه باشد.
2- شرکت های هلدینگ، بانک ها، بیمه و سرمایه گذاری و واسطه گری، عضو نمونه نباشند.
3- شرکتهای نمونه نباید وقفه معاملاتی بیش از 3 ماه داشته باشند.
4- شرکت هایی که در دوره تحقیق تغییر سال مالی نداده باشند.

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر کیفیت خدمات بر رضایت مشتری در بیمارستان شهیدانصاری شهرستان رودسر انجام گرفت. این تحقیق براساس طرح تحقیق، توصیفی و براساس هدف، ازنوع کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق شامل بیماران بیمارستان شهید انصاری رودسر می باشد. طبق آمار ارائه شده تعداد بیماران در اردیبهشت1393 برابر با 6982 نفر می باشد. نمونه آماری این تحقیق، تعداد 308 نفر از بیماران می باشند که با فرمول کوکران حجم آن تعیین گردیده است. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای است. متغیرهای مستقل(کیفیت خدمات) توسط پرسشنامه کیفیت خدمات سنجیده می شود. این پرسشنامه مشتمل بر 22 پرسش می باشد و دارای 5 مولفه فیزیکی، قابلیت اطمینان، تضمین، پاسخگویی و همدلی می باشد. متغیر وابسته رضایت مشتری است که با پرسشنامه رضایت مشتری سنجیده می شود. این پرسشنامه توسط بروهن(2003) ارائه گردیده است و شامل11گویه است. داده ها در سطح توصیفی و استنباطی تحلیل گردید. در سطح استنباطی از آزمون پیرسون برای بررسی رابطه متغیر ها و از آزمون رگرسیون برای تایید یا رد فرضیات تحقیق استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مولفه های مولفه فیزیکی، قابلیت اطمینان، تضمین، پاسخگویی و همدلی بر رضایت مشتری تاثیر معناداری دارد. همچنین این پژوهش نشان داد که کیفیت خدمات بر رضایت مشتری تاثیر معناداری دارد.

کلمات کلیدی: کیفیت خدمات، رضایت مشتری، بیمارستان، مشتری

1-1- مقدمه

چنانچه نگاهی گذرا به تاریخچه فعالیت های کیفیت در عصر اخیر داشته باشیم متوجه خواهیم شد که توجه به کیفیت کالا و محصولات ملموس از سابقه نزدیک به یک قرن برخوردار است. اما تا سالهای آغازین دهه80 میلادی، مفهوم کیفیت در خدمات بطور جدی مورد توجه واقع نشده بود. عدم آگاهی از نحوه ارزیابی کیفیت خدمات و ناشناخته بودن ابعاد مختلف کیفیت در این حوزه، در کنار عدم احساس نیاز به تعریف استانداردهای مدون در زمینه خدمات، مهمترین عوامل کمبود توجه به این موضوع اساسی به شمار می رود. از دهه 80 میلادی تاکنون، کیفیت خدمات موضوع بسیاری از مطالعات بازاریابی و رفتار سازمانی بوده است. مطالعات بازاریابی خدمات دردهه 1990 روی انتظارات مشتریان و بهبود کیفیت خدمات به عنوان روشی برای ارتقای رضایت مشتری و وفاداری که منتهی به افزایش قابلیت سوددهی شود متمرکز شد. مطالعاتی که در زمینه شناسایی ارتباط بین کیفیت خدمات و عملکرد انجام شده، نشان می دهد کیفیت خدمات، بر سود از طریق افزایش سهم بازار اثر دارد. به این ترتیب در نهایت، عامل کیفیت خدمت به عنوان استراتژی رقابتی مهم در زمینه خدمات و مشتریان آن، مقبول واقع شد(فیضی و دیگران، 1390، ص 56).طبق یافته های پژهشی که در مرکز هنلی در سال 1997 انجام گرفت، هزینه به دست آوردن یک مشتری جدید می تواند پنج برابر بیشتر از هزینه نگهداری مشتری فعلی باشد. ممکن است بازگشت سرمایه در بازاریابی برای مشتریان موجود نیز، سه تا هفت برابر بیشتر از مشتریان آینده باشد. (قلاوندی، 1391، ص50). با توجه به اینکه تامین رضایت مشتریان و نگهداری آنها برای سازمانها از اهمیت بسزایی برخوردار است و مشتری، هدف نهایی ارائه خدمات می باشد. لذا رعایت و عدم رضایت وی در طراحی این نظام حائز اهمیت فراوانی است.

1-2- بیان مساله

بخش خدمات در سالهای اخیر از رشد چشمگیری برخوردار بوده است، به گونه ای که سهم آن از تولید ناخالص جهانی بیش از دیگر بخشها بوده است. مشخص شده که روندهای اساسی نیمه دوم قرن بیستم به انتقال اقتصاد از صنعت گرایی به خدمات گرایی منجر شده است. برهمین اساس خدمات نقش مهمی را در برنامه های بازاریابی بسیاری از شرکت های تجاری ایفا می کند و برتری خدمت بخشی از ارزش مورد تقاضای مشتریان است. از این رو در بازارهای رقابتی و آزاد، راهبردهایی از قبیل ارائه خدمات با کیفیت، بیشترین توجه را به سوی خود جلب کرده است(حاج كریمی و دیگران، 1388، ص30).

اولین گام اساسی در تدوین برنامه های بهبود کیفیت، شناسایی ادراک و انتظارات دریافت کنندگان خدمات یا کالاها از کیفیت آنهاست(عنایتی نوین فر و دیگران، 1390، ص135).

اخیراً در حوزه بازاریابی خدمات و کیفیت خدمت، توجه ویژه ای به اهمیت ادراکات مشتری از مواجهه خدمت صورت گرفته است. چرا که از نگاه مشتری یکی از علائم مستقیم کیفیت خدمت، هنگام مواجهه خدمت یا لحظه سرنوشت ساز تماس مشتری با سازمان معلوم می شود. در پی این تعاملات می تواند بخش اصلی تصویری که مشتری از سازمان خدماتی دارد، تبدیل شود و از این طریق نقش تأثیرگذاری در تعیین موفقیت شرکت های تجاری ایفاء می کند، به همین دلیل است که کیفیت مواجهه خدمت به عنوان یک سلاح رقابتی کلیدی مطرح شده است که موجب تمایز شرکتها و خدمات ارائه شده توسط آنها از منظر مشتری می شود. از سوی دیگر، در بازاررقابتی و اقتصاد پیچیده امروزی توانایی جلب و حفظ مشتری به عنوان عاملی حیاتی برای بسیاری از سازمانها مطرح شده است(حاج كریمی و دیگران، 1388، ص30).

کیفیت، عنصری کلیدی برای دستیابی به موفقیت در کسب و کار است. ارزیابی کیفیت خدمات، موضوع اصلی مطالعه های تجربی و مفهومی متعددی در بازاریابی خدمات شده است(ساجدی فر و دیگران، 1391، ص52).

نگرش های سنتی برای ارزیابی کیفیت، مشخصه کالا یا خدمت را معیار کیفیت تعریف می کردند، ولی در نگرش جدید مدیریتی، کیفیت را خواستة مشتری تعریف می کنند. مشتریانیا دریافت کنندگان خدمت، خدمت را با مقایسة انتظارات و اداراک خود از خدمات دریافت شده ارزیابی می نمایند( سازور و دیگران، 1390، ص122).

امروزه، بسیاری از سازمانهای پیشرو به اهمیت نقش مشتری در کارآمد و اثربخش بودن کسب و کار خود پی برده اند. براین اساس، مشتری محوری اصلی است که به طور روزمره در سازمانها بدان توجه می شود، به گونه ای که هر روزه بر تعداد شرکتهایی که رضایت مشتری را به عنوان شاخص اصلی عملکرد خود انتخاب کرده اند، افزوده می شود(عنایتی نوین فر و دیگران، 1390، ص135).

امروزه بیش از هر زمان دیگری موضوع کیفیت خدمات به عنوان عاملی مهم برای رشد، موفقیت و ماندگاری سازمانها و به عنوان موضعی راهبردی، موثر و فراگیر در دستور کار مدیریت سازمان ها قرار گرفته است. چراکه سازمان ها دریافته اند که تا چه حد فقدان اطلاعات کافی درباره انتظارات و بازخورد ادراکات مشتریان از خدمات ارائه شده برای سازمان ها، مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد. سازمان ها متوجه شده اند که تمرکز بر نیازهای مشتریان به معنی توجه به کیفیت و ارائه خدمت مشتریان است. بنابراین، هر سازمانی تلاش می کند تا مشتری گرا باشد. برترییافتن در ارائه خدمات به مشتری، مستلزم داشتن تعهد کامل نسبت به مشتری است. از روش هایی که سازمان ها می توانند خدمات خود را از سایر سازمان های رقیب متمایز کنند این است که به صورت مستمر، خدماتی با کیفیت برتر از سایر رقبا ارائه کنند(قلاوندی و دیگران، 1391، ص50).

متغیرمستقل

فیزیکی

قابلیت اطمینان

تضمین

پاسخگویی

همدلی

رضایت مشتری

متغیروابسته

شکل1-1:مدل­مفهومی تحقیق(Ahmed,2010,p103)

 د ر عصر جدید، حضور رقیبان قدرتمند در صحنه کسب و کار، موجب تغییر وضعیت شده و جلب رضایت مشتری در دستور کار قرار گرفته است. رضایت مشتری در همه سازمانها یکی از اهداف مهم مدیریتی می باشد. از آنجایی که بخش سلامت در کشورما درحال تحول چشمگیری می باشد و نظام سلامت با اجرای طرح بیمه سلامت دگرگون می شود، لذا یکی از بخش هایی که مشتریان بیش از پیش به سمت آن خواهند رفت، بیمارستان های دولتی می باشند. بیمارستان های دولتی در طرح بیمه سلامت مجری بخش بزرگی از این طرح می باشند و باید با ارائه خدمات به مشتریان در راستای اهداف کلان کشوری حرکت نمایند. با توجه به اینکه تامین رضایت مشتریان و نگهداری آنها برای بیمارستان ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و ارائه خدمات به مشتری، هدف نهایی در بیمارستان ها می باشد. لذا رعایت و عدم رضایت وی در طراحی این نظام حائز اهمیت فراوانی است. براساس مطالب گفته شده به نظر می رسد انجام تحقیقات گسترده در بیمارستان به عنوان یکی از بزرگترین مراجع ارائه خدمات در عرصه درمانی کشور و

 بررسی مستمر کیفیت آنها ضروری و حیاتی باشد.

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

وجود رقابت دربین موسسات و بنگاهها برای کسب سهم بیشتر ازبازار و تلاش مشتریان برای رسیدن به رضایتمندی بیشتر موجب شده است که هم بنگاهها به دنبال کسب موقعیت ممتاز در بازار باشند و هم مشتریان درپی یافتن سرنخ هایی برای رسیدن به بهترین تولید کنندگان کالا و خدمات. رسیدن به این اهداف با بررسی دو مفهوم ارتباط نزدیکی دارد، کیفیت خدمات و رضایت مشتریان. بررسی این دو مفهوم در بازارهای خدماتی به دلیل ویژگی های خاصِ خدمات، حساس تر و مهمتر بوده و برای سازمانهای ارائه دهنده خدمات نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از سازمانهایی که در زمینه ارائه خدمات فعالیت نموده ونقش و اهمیت آن در اقتصاد و توسعه کشور بر هیچ کس پوشیده نیست بیمارستانها هستند. لذا به نظر می رسد کشف روابط بین این دو مفهوم می تواند در ارتقاء و بهبود سطح خدمات ارائه شده از جانب بیمارستانها از یک سو و کسب رضایتمندی بیشتر مشتری از سوی دیگر تاثیر گذار باشدکه نحوه چگونگی رسیدن به این مهم می تواند از مسائل بارز سازمانهای خدماتی و به ویژه بیمارستانها باشد.

1-4- مبانی نظری تحقیق

کیفیت خدمات

فیلیپ كاتلر معتقد است خدمت، فعالیت یا منفعتی نامحسوس و لمس نشدنی است كه یك طرف مبادله به طرف دیگر عرضه می كند و مالكیت چیزی را به دنبال ندارد. تولید خدمت ممكن است به كالای فیزیكی وابسته باشد یا نباشد(غفاری و همکاران، 1390، ص43). رویكردهای متفاوتی در قبال تعریف كیفیت وجود دارد: در رویكرد فلسفی، كیفیت مترادف با برتر ذاتی می باشد. در رویكرد فنی، كیفیت، به میزان تطابق محصول با استانداردهای فنی، نسبت داده می شود. در رویكرد مشتری محور، كیفیت موضوعی ذهنی است كه توسط گیرندگان آن تعیین و تبیین می گردد و به شكل جدی به ادراكات مشتریان بستگی دارد. به نظر می رسد این دیدگاه در زمینه تعریف كیفیت در حوزه خدمات از جذابیت ویژه ای برخوردار است (Schneider & White , 2004,p101) . واقعیت آن است كه كیفیت اصطلاحی مبهم است كه ، از یك طرف هر فردی می داند (یا فكر می كند كه می داند ) كه كیفیت چیست و از طرف دیگر ، ایجاد و ارائه تعریفی واحد از آن ، یك مشكل اساسی است . عثمان و اون (2002) كیفیت خدمات را به عنوان درجه ای از اختلاف بین ادراكات و انتظارات مشتریان از خدمات تعریف می كنند(Mishkin,2001,p32).

رشد خدمات موجب تغییر رفتار مصرف كننده و نحوه تعامل آن ها با ارائه دهندگان خدمات شده است (Cruce Ho & Lin, 2010, p430). گروه زیادی از محققان معتقدند كه كیفیت خدمات آثار عمیق و عمده ای بر رضایتمندی و از آن طریق بر وفاداری و پایبندی مشتری به سازمان بر جای می گذارد (Eboli & Mazzulla, 2007,p24) . كیفیت خدمات به عنوان یكی از عوامل موثر برای دستیابی به منافع استراتژیك سازمان مثل حفظ نرخ مشتریان و یا افزایش اثربخشی و بدست آوردن سود عملیاتی می باشد (Sadiq Sohail & Shaikh, 2008, p61) . در دهه های گذشته كیفیت خدمات به یكی از مهمترین مسائل در عرصه تحقیقات دانشگاهی تبدیل شده است (Bruce Ho & Lin, 2010,p6).

رضایت مشتری

رضایت مندی مشتری، احساس یا نگرش یک مشتری نسبت به یک محصول یا خدمت، پس از استفاده از آن می باشد. رضایتمندی مشتری نتیجه اصلی فعالیت بازاریاب است. که به عنوان یک عامل ارتباطی میان مراحل مختلف رفتار خرید مصرف کننده عمل می نماید. رضایت مشتری یکی از موارد با میزان اهمیت بسیار زیاد هم از منظر تئوریک و هم از لحاظ کاربردی برای اغلب بازاریابان و محققین حوزه رفتار مصرف کننده به شمار می رود. در رابطه با مفهوم رضایتمندی مشتری نیز تعاریف مختلفی از سوی نظریه پردازان بازاریابی ارائه شده است. کاتلر رضایتمندی مشتری را به عنوان درجه ای که عملکرد واقعی یک شرکت انتظارات مشتری را برآورده نماید، تعریف می کند. به نظر وی اگر عملکرد شرکت نظر مشتری را برآورده سازد ، مشتری احساس رضایت و در غیر اینصورت احساس نارضایتی می کند. جمال و ناصر(2002) رضایتمندی مشتری را به عنوان احساس یا نگرش یک مشتری نسبت به یک محصول و یا خدمت پس از استفاده از آن تعریف می کنند(استیری و همکاران، 1391، ص4).

به اعتقاد ژوران، رضایت مشتری عبارتست از حالتی که مشتری احساس می کند ویژگی های محصول یا خدمات با انتظاراتش سازگار است. ژوران ناخرسندی مشتریان را به عنوان یک مفهوم جداگانه در نظر می گیرد و بیان می کند که نارضایتی مشتری حالتی است که در آن، نواقص و معایب محصول یا خدمت موجب ناراحتی، شکایت و انتقاد مشتری می شود. در واقع، رضایت مشتری، ناشی از ویژگی های محصول یا خدمت عرضه شده می باشد که او را برای خرید و استفاده از آن ترغیب می نماید. از سوی دیگر، عدم رضایت مشتری از نقایص و کمبودهای موجود در محصول یا خدمت سرچشمه می گیرد که موجب دلخوری و شکایت مشتریان خواهد شد. نتایج مطالعاتی که در زمینه علل شکست سازمان های ناموفق صورت گرفته است، نشان می دهد که 62 درصد از آنها رضایت مشتری را یک اولویت نمی دانند. در سازمان های مشتری مدار، مشتریان کاملاً راضی، در طول دوره یک تا دوساله، 6 برابر بیشتر از مشتریان راضی خرید مجدد انجام می دهند(Ndubisi et al,2009,p7).

سودرلند نشان داد که همبستگی مثبتی بین رضایت مشتری و سه نوع رفتار او (تبلیغات دهان به دهان، بازخورد به عرضه کننده و وفاداری) وجود دارد. تبلیغات دهان به دهان مثبت، نیاز به هزینه های بازاریابی را کاهش می دهد و در صورت جذب مشتریان جدید حتی ممکن است موجب افزایش درآمد گردد. لذا افزایش مشتریان راضی، یکی از سیاست های اصلی در هر کسب و کار می باشد. به منظور حفظ قابلیت رقابت و دستیابی به اهداف سازمان، سطح رضایت مشتریان همواره باید ارتقا یابد. از سوی دیگر، به عنوان نخستین گام برای بهبود سطح رضایت مشتریان، ضروری است که سطح فعلی رضایت مشتریان معین شود. خواسته ها و انتظارات مشتریان از محصولات و خدمات دلخواه، هر لحظه، در حال تغییر است. به همین دلیل، رضایت مشتری همواره باید مورد سنجش قرار گیرد. هدف اصلی از سنجش رضایت مشتری آن است که با دریافت بازخورد از مشتریان، فعالیت ها و منابع سازمان را به گونه ای هدایت نماییم که در نهایت ، مهم ترین هدف سازمان که همانا حفظ مشتری و برقراری رابطه بلند مدت با اوست، تأمین گردد. در مطالعات گذشته، برای سنجش رضایت مشتری، از سه شاخص استفاده شده است که مستقیماً با استفاده از نظر مشتریان صورت می گیرد :

• رضایت کلی
• تلقی مشتری از کیفیت محصول یا خدمت در قیاس انتظاراتش
• کیفیت محصول یا خدمت دریافت شده در قیاس با محصول یا خدمت ایده آل مشتری(حمیدی زاده و همکاران، 1391، ص101).

تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد، 96 درصد مشتریان هیچ گاه در رابطه با رفتار و کیفیت بد محصولات و خدمات شکایت نمی کنند و اینکه 90 درصد از این مشتریان ناراضی دیگر برای تکرار خرید برنمی گردند . هر کدام از مشتریان ناراضی، ناراحتی خود را به 9 نفر منتقل کرده و 30 درصد از این دسته از مشتریان ناراحتی خود را به بیش از 20 نفر منتقل می نمایند . همچنین مطالعات نشان می دهد که جذب یک مشتری جدید 6 برابر پرهزینه تر از حفظ یک مشتری جذب شده است(استیری و همکاران، 1391، ص3).

1-5- اهداف تحقیق

1-5-1- هدف اصلی

سنجش تاثیر کیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

1-5-2- اهداف فرعی

سنجش تاثیر مولفه فیزیکی در کیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

سنجش تاثیر مولفه قابلیت اطمینان در کیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

سنجش تاثیر مولفه تضمین درکیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

سنجش تاثیر مولفه پاسخگویی در کیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

سنجش تاثیر مولفه همدلی درکیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

1-6- فرضیه‌های تحقیق

1-6-1- فرضیه اصلی:

کیفیت خدمات بررضایت مشتری بیماران یمارستان شهیدانصاری شهرستان رودسرتاثیرمعناداری دارد.

1-6-2- فرضیه های فرعی:

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………1

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………3

1-2- بیان مسأله تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….4

1-3- اهمیت و ضرورت اجرای تحقیق …………………………………………………………………………………6

1-4- چارچوب نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………….7

1-5- اهداف اساسی تحقیق …………………………………………………………………………………………………8

1-6- فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………..8

1-7- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………9

1-8- قلمرو تحقیق …………………………………………………………………………………………………………..10

1-9- نتیجه گیری و جمع بندی فصل اول ……………………………………………………………………………10

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

2-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………….12

2-2- مفاهیم و تعاریف کارآفرینی ………………………………………………………………………………………13

2-2-1- سیر تحول تاریخی کارآفرینی ………………………………………………………………………………..16

2-2-1-1- دوره اول : قرن15 و 16 میلادی « صاحبان پروژه های بزرگ » ………………………………17

2-2-1-2- دوره دوم : قرن 17 میلادی « مخاطره پذیری » …………………………………………………….17

2-2-1-3- دوره سوم : قرون 18 ، 19و اوایل قرن بیستم« تمایز کارآفرینان از دیگر بازیگران صحنه اقتصاد » …………………………………………………………………………………………………………………………. 17

2-2-1-4- دوره چهارم : دهه های میانی قرن بیستم میلادی « نوآوری » ……………………………….. 17

2-2-1-5- دوره پنجم : دوران معاصر « رویکرد چند جانبه » ……………………………………………….18

2-2-2 انواع کارآفرینی ………………………………………………………………………………………………………18

2-2-2-1 کارآفرینی مستقل ……………………………………………………………………………………………….18

2-2-2-2 کارآفرینی سازمانی ……………………………………………………………………………………………..19

2-2-2-3 کارآفرینی شرکتی ………………………………………………………………………………………………19

2-2-2-4 کارآفرینی دولتی ……………………………………………………………………………………………….20

2-2-2-5 کارآفرینی از راه دور …………………………………………………………………………………………..20

2-2-2-6 کارآفرینی ارزشی یا اجتماعی ………………………………………………………………………………20

2-2-2-7 کارآفرینی اطلاعاتی ……………………………………………………………………………………………20

2-2-2-8 کارآفرینی زوجی ……………………………………………………………………………………………….20

2-2-2-8 کارآفرینی فناورانه ………………………………………………………………………………………………21

2-2-2-9 : کارآفرینی زنان ………………………………………………………………………………………………..21

2-2-3 تعریف فرد کارآفرین …………………………………………………………………………………………….22

2-2-4 ویژگی ها و خصوصیات شخصیتی(روان شناختی ) فرد کارآفرین ………………………………..23

2-2-5 عوامل موثر بر ظهور کارآفرینان ……………………………………………………………………………….26

2-2-6 اهمیت و ضرورت کارآفرینی …………………………………………………………………………………..27

2-2-7 رویکردهای کارآفرینی ……………………………………………………………………………………………28

2-2-7-1 رویکرد شخصی ……………………………………………………………………………………………….28

2-2-7-1-1 خصوصیات روانشناختی ……………………………………………………………………………….28

2-2-7-1-2 خصوصیات جمعیت شناختی ………………………………………………………………………….29

2-2-7-2 رویکرد رفتاری (انسان شناسی ) …………………………………………………………………………29

2-2-7-3 رویکرد محیطی (رویکرد جامعه شناسی ) …………………………………………………………..29

2-2-7-4 رویکرد اقتصادی ……………………………………………………………………………………………….30

2-2-8 پیامدهای کارآفرینی ………………………………………………………………………………………………..31

2-2-9 عوامل موثر بر کارآفرینی …………………………………………………………………………………………32

2-3 انگیزه وابستگی

2-3-1 تعریف انگیزش ……………………………………………………………………………………………………..35

2-3-2 انواع انگیزه ……………………………………………………………………………………………………………37

2-3-2-1 انگیزه بیرونی ……………………………………………………………………………………………………37

2-3-2-2 انگیزه درونی ……………………………………………………………………………………………………37

2-3-3 ویژگی های انگیزه …………………………………………………………………………………………………40

2-3-4 انگیزه مهمترین عامل بهره وری ………………………………………………………………………………40

2-3-5عوامل ضدانگیزشی کارآفرینی …………………………………………………………………………………..41

2-4 پیشینه تحقیقات

2-4-1 مطالعات داخلی ……………………………………………………………………………………………………..42

2-4-2 مطالعات خارجی ……………………………………………………………………………………………………46

2-5 نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………….50

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

3-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………….52

3-2- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………53

3-3- جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………….53

3-4- نمونه آماری و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………..53

3-5 روش گردآوری و ابزار گردآوری اطلاعات ……………………………………………………………………54

3-6 روایی ابزار گردآوری داده ها ……………………………………………………………………………………….56

3-7 پایایی ابزار گردآوری داده ها ……………………………………………………………………………………….56

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………….57

3-9- نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………58

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………60

4-2- توصیف متغیرهای تحقیق ………………………………………………………………………………………….61

4-2-2-سن ……………………………………………………………………………………………………………………..62

4-2-3-حمایت عاطفی ……………………………………………………………………………………………………..63

4-2-4-محرک مثبت ………………………………………………………………………………………………………..64

4-2-5-توجه …………………………………………………………………………………………………………………..65

4-2-6-مقایسه اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………66

4-2-7-انگیزه وابستگی ……………………………………………………………………………………………………67

4-2-8-علاقه به کارآفرینی ………………………………………………………………………………………………..68

4 -3- آزمون فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………..69

4-3-1- آزمون فرضیه اول ………………………………………………………………………………………………..70

4-3-2- آزمون فرضیه دوم ………………………………………………………………………………………………..71

4-3-3- آزمون فرضیه سوم ……………………………………………………………………………………………….72

4-3-4- آزمون فرضیه چهارم …………………………………………………………………………………………….73

4-3-5- آزمون فرضیه اصلی ……………………………………………………………………………………………..74

4-4 نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………….78

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………….80

5-2- نتایج پژوهش ………………………………………………………………………………………………………….81

5-2-1- نتایج مشخصات فردی گروه نمونه …………………………………………………………………………81

5-2-2- نتایج آزمون فرضیه ها …………………………………………………………………………………………..81

5-3- پیشنهادات پژوهش …………………………………………………………………………………………………..

5-4- محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………………

5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی ……………………………………………………………………………………

چکیده

در دنیای کنونی با افزایش جمعیت و رشد سریع تغییرات ، جوامع به سرعت در حال گسترش ، رشد و شکوفایی هستند که در این میان کارآفرینی در عصر مدرن امروزی یکی از اصلی ترین راهبردهای بنیادی هر کشور محسوب می شود . در حقیقت در یک اقتصاد پویا ، تمامی عوامل همواره در حال تغییرات مداوم هستند و در این وضعیت فرد کارآفرین به عنوان یک تعدیل کننده قوی برای مقابله و سازگاری با شرایط جدید ، نقش تعیین کننده و مهمی را در زندگی بشر و پیشرفت جامعه انجام می دهد . در واقع این پژوهش با هدف بررسی نقش انگیزه وابستگی در علاقه به حرفه های کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت صورت گرفته است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی می باشد ، همچنین جامعه آماری این تحقیق دانشجویانی هستند که در سال های 91 و 92 در رشته مدیریت بازرگانی دانشگاه مذکور شروع به تحصیل کرده اند ، که تعداد 278 نفر به عنوان نمونه آماری از طریق جدول مورگان انتخاب شدند . برای گردآوری اطلاعات لازم از پرسشنامه استاندارد گرایش بین فردی و خوداشتغالی که به تایید اساتید و صاحبنظران مدیریت هم رسید استفاده گردید . در این پژوهش پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که نتایج حاکی بر پایایی قوی پرسشنامه بود . تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی می باشد . نتایج حاصل از این پژوهش بیان می کند که بین انگیزه وابستگی و علاقه به حرفه های کارآفرینی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه ی معناداری وجود دارد .

واژگان کلیدی : انگیزه وابستگی ، علاقه به کارآفرینی ، محرک مثبت ، توجه

فصل اول :   کلیات تحقیق

1-1-مقدمه :

امروزه تمامی نظام های بشرساخت به نوعی تغییر و تحولات سریعی را تجربه می کنند و در این میان دانشگاه ها که همواره مدعی تربیت نیروی انسانی برای توسعه هستند از این قاعده مستثنی نمی باشند . در واقع دانشگاه ها عهده دار نوع مهمی از سرمایه گذاری در منابع انسانی هستند که با فراهم سازی زمینه بالندگی دانش ، مهارت و نگرش نیروی انسانی در حوزه های فنی ، حرفه ای و مدیریتی و با پیشرفت های پژوهشی ، فناورانه و علمی که به ارمغان می آورند زمینه را برای رشد و توسعه اقتصادی فراهم می سازند . هم اکنون نیز براساس دغدغه های دانایی پروری ملی ، به نوعی تحول نهادی انقلاب گونه در کل اهداف و فرآیندهای دانشگاهی نیاز است تا این نهاد به طور شایسته ای وظیفه خویش را که ارتقای فرزانگی . بالندگی ملی است ، به انجام رساند . ( فلاح حقیقی ، 1390 ) کارآفرینان نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایفا می کند و کارآفرینی امری حیاتی برای رشد بازار و اقتصاد می باشد . ( هوآنگ[1] ، 2013 ) به همین دلیل در سال های اخیر نظام آموزشی کشورهای مختلف رویکرد هدفمندی را برای تلفیق کارآفرینی در برنامه آموزشی خود در پیش گرفته اند تا از این طریق بتوانند قابلیت ها و شایستگی های مورد انتظار جامعه و بازار کار از دانش آموختگان را افزایش دهند و نیز کیفیت فرآیندهای آموزشی را بهبود بخشند . یکی از ملاک ها و معیارهای توسعه آموزش کارآفرینی در هر نظام آموزشی دستیابی به شناخت لازم در خصوص سطح شایستگی ها و قابلیت های کارآفرینانه دانشجویان است . شناخت به دست آمده هم می تواند بسان نقطه آغازی برای برنامه ریزی توسعه آموزش کارآفرینی و نیز مبنایی برای ارزیابی موفقیت فرآیندهای آموزشی به منظور پرورش قابلیت های کارآفرینی باشد . ( شریف زاده ، 1391 )

با توجه به مطالب مطرح شده ، در این بخش ابتدا به بیان مسأله پرداخته می شود سپس اهمیت و ضرورت اجرای تحقیق ، چارچوب نظری تحقیق ، اهداف اساسی تحقیق ، فرضیه های تحقیق ، تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق ، قلمرو تحقیق و در نهایت مراحل انجام تحقیق بیان می گردد .

1-2- بیان مسأله :

کارآفرینی به فرآیند ایجاد ارزش از طریق فراهم آوردن ترکیب منحصر به فردی از منابع برای بهره گیری از یک فرصت اشاره دارد ، این فرآیند نیازمند یک عمل کارآفرینانه و یک عامل کارآفرینانه است ( حق شناس و همکاران ؛1386 ) کارآفرینی به معنی انجام فعالیت برای ایجاد و استفاده از فرصت های جدید اقتصادی و به دنبال آن کسب سود تلقی می شود ( زارع و همکاران ؛ 1386 ) شناسایی فرصت ،یک وجه مهم درکارآفرینی است ( سیگل ؛ 2012) شناسایی فرصت ها شامل جستجوی محیط خارجی برای بازار جدید ، نیازهای نامناسب ، وجود مشکلات در فرآیند کسب و کار و ایده محصولات جدید می باشد ( فرانکو ، 2013 ) امروزه کارآفرینان باید چشم انداز استراتژیک بیشتری کسب کنند که نشانه ی این نیاز دقیق شده در چگونگی بهبود روابط مشتری به عنوان فعالیت های کارآفرینی است . ( سانچز ؛ 2011) کارآفرینی از فعالیت هایی است که می تواند برطرف کننده ی بسیاری از چالش های عمده همچون بیکاری ، درآمد پایین ، فقدان تنوع اقتصادی و … باشد (حیدری ساربان ؛ 1391) در یک جامعه کارآفرین ، همه انسان ها فرصت های یکسانی پیش روی خود دارند و همین امر زمینه مناسبی برای گسترش عدالت در سطح اجتماع است (علائی ؛ 1390) بدون چنین سازوكار مشخصی اندیشه بهسازی ومدیریت وخدمات رسانی عقیم خواهدماند (ملک پور و همکار ، 1390 ، 19) علاقه به کارآفرینی با “توانایی تشخیص ایده” ، “اعتماد به نفس برای ترک شغل در یک سازمان بزرگ و شروع کسب و کار جدید” ، “توانایی خوداشتغالی” ، “توانایی اداره کسب و کار” و “وقت آزاد برای بررسی و برنامه ریزی کسب و کار خود” سنجیده می شود . (دکر و کالو ، 2012 ) که در این تحقیق نیز از این شاخص ها برای سنجش علاقه به کارآفرینی استفاده می شود .

در سال 2012 تحقیقی توسط دکر و کالو به بررسی رابطه بین انگیزه وابستگی و علاقه به کارآفرینی اشاره کرده اند و در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که انگیزه وابستگی به معنای میل به داشتن ارتباط اجتماعی و تعامل مثبت با دیگران و یاحفظ روابط با دیگران است . در این تحقیق انگیزه وابستگی دارای 4 بعد است که عبارتند از : مقایسه اجتماعی ( تمایل به مشارکت در فعالیت ها با دیگران به منظور مقایسه عملکرد فرد) ، توجه از طرف دیگران ( نیاز به دیده شدن به عنوان مرکز چیزها ) ، حمایت عاطفی ( نیاز به افراد اطراف در زمان استرس و ناراحتی) و محرک مثبت ( لذت بردن از بودن با دیگران و داشتن دوستی ای نزدیک ) (دکر و کالو[6] ، 2012 )

بر اساس آمار ، تعداد دانش آموختگان کشور در طول 20 سال گذشته از افزایش چشمگیری برخوردار بوده است اما کیفیت دانش آموختگان و سازگاری

 تخصصی آنها با نیازهای جامعه هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. در واقع دانش آموختگان موفق کسانی هستند که نه فقط به مهارت های تخصصی مجهزند ، بلکه مهارت هایی چون خلاقیت ، نوآوری ، ریسک پذیری ، تحمل ابهام ، توفیق طلبی ، اعتماد به نفس و … به طور نسبی در آنان نهفته باشد و دانشگاه ها نیز به پرورش این مهارت ها بپردازند و تا زمانیکه این خصوصیات در دانشجویان پرورش نیابند، ایده های نو و برنامه ریزی برای عملیاتی کردن آنها و بطور کلی بهره برداری از تخصص و در نهایت کارآفرینی امکان پذیر نخواهد بود . (فلاح حقیقی و همکاران ؛ 1390) بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی انگیزه وابستگی در علاقه به حرفه های کارآفرینی در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت صورت گرفته تا با ارائه تحلیلی از وضعیت دانشجویان زمینه راه گشایی برای توسعه کارآفرینی فراهم آورد .

با توجه به مطالب مطرح شده این سوال مطرح می شود که :

آیا بین انگیزه وابستگی و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی رابطه معناداری وجود دارد ؟

1-3- اهمیت و ضرورت اجرای تحقیق :

در حال حاضر سیر تحولات جهانی ، کارآفرینان را در خط مقدم توسعه فن آوری و اقتصادی قرار داده است . تجربه موفقیت آمیز اغلب کشورهای پیشرفته و نیز برخی از کشورهای در حال توسعه در عبور از بحران های اقتصادی به واسطه توسعه کارآفرینی در آن کشورها ، موجب گردیده تا سایر کشورها نیز برای کارآفرینی ، کارآفرینان و شکل گیری کسب و کارهای نوآورانه اهمیت خاصی قائل گردند . با عنایت به پدیده جهانی شدن اقتصاد ، برخی عقیده دارند که بازارهای جهانی فردا از آن شرکت هایی است که به ریسک پذیری کارآفرینانه بها می دهند و برای گسترش سرمایه های فکری خود در حد کلان سرمایه گذاری می کنند ، در بالندگی فردی پر تلاشند و در خط مشی گذاری ، شرایط محیطی را مدنظر قرار می دهند بر همین اساس ، آموزش ، یکی از ابزارهای مهم در گسترش کارآفرینی است که مورد توجه واقع شده است . با توجه به مطالعات مختلفی که صورت گرفته ، ثابت شده است که ویژگی های کارآفرینان اغلب اکتسابی است و نه توارثی و از این رو در حال حاضر آموزش کارآفرینی به یکی از مهم ترین و گسترده ترین فعالیت های دانشگاه تبدیل شده است . ( طالبی کلیدبری ، 1389)

موضوع پژوهش به دو دلیل از اهمیت خاصی و ویژه ای برای تحقیق برخوردار است . دلیل اول این است که امروزه با رشد سریع تکنولوژی و تغییرات مداوم و همچنین با زیاد شدن جمعیت ، دولت پاسخگوی اشتغال سریع و مناسب برای افراد جوان و تحصیلکرده نمی باشد در این صورت افراد باید به صورت خودجوش وفعال به فکر ایجاد کسب و کارهای مناسب و دارای توجیه اقتصادی باشند تا بتوانند علاوه بر خوداشتغالی به چرخه اقتصادی کشور هم کمک نمایند . که در این میان شهر رشت با توجه به داشتن افراد جوان و مستعد و همچنین اقلیم مناسب دارای ویژگی های مناسبی برای ایجاد کسب و کار می باشد . این پژوهش با توجه به روحیات و ویژگی های افراد تحصیلکرده به دنبال یافتن میزان انگیزه وابستگی در این افراد برای ایجاد کسب و کار و خوداشتغالی می باشد . دلیل دوم که لزوم این تحقیق در این زمینه را دنبال می کند ، نتیجه تحقیق است که نتایج تحقیق می تواند به عنوان بازخوردی به گسترش کارآفرینی کمک کند و باعث بهبود این امر گردد در حقیقت تاکنون هیچ کاری در زمینه نقش انگیزه وابستگی در علاقه به کارآفرینی در استان گیلان و خصوصاً در دانشگاه های این استان انجام نشده است که این امر بر اهمیت موضوع می افزاید . این تحقیق میزان انگیزه وابستگی در علاقه به حرفه های کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت را مشخص و بیان می کند .

1-4- چارچوب نظری تحقیق :

چارچوب نظری تحقیق مبنایی است که تمامی تحقیق بر آن استوار است . شبکه ای است منطقی ، توصیفی و توسعه یافته مشتمل بر روابط موجود میان متغیرهایی که در پی اجرای فرآیندهایی چون مصاحبه ، مشاهده و بررسی پیشینه تحقیق شناسایی شده اند . محقق در ابتدا باید مسأله را شناسایی کند و سپس متغیرهایی را که در آن نقش دارند معین نماید . بعد از شناسایی متغیرها باید شبکه ارتباطات بین آنها بنا شود به طوری که بتوان فرضیه های مربوط را ایجاد و سپس آزمون کرد . یک چارچوب نظری خوب مبنای منطقی لازم برای تدوین فرضیه های آزمون پذیر را فراهم می آورد . ( خاکی ، 1390 ، 163 ) در حقیقت انگیزه وابستگی که همان تمایل به داشتن روابط اجتماعی و تعامل مثبت با دیگران یا ایجاد و حفظ روابط با دیگران است دارای چهار بعد : محرک مثبت ، مقایسه اجتماعی ، حمایت عاطفی و توجه می باشد . انگیزه وابستگی یک ساختار چندبعدی دارد که ممکن است افراد دارای علایق کارآفرینی در برخی جهات آن امتیاز نسبتا بالایی و در ابعاد دیگر امتیاز نسبتا پایینی بگیرند. ( دکر ، 2012 )

انگیزه وابستگی:   1.      محرک مثبت 2.      مقایسه اجتماعی حمایت عاطفی توجه  علاقه به کارآفرینی

شکل 1-1 : مدل مفهومی تحقیق ( دکر ، 2012 )

1-5- اهداف اساسی تحقیق :

همانگونه که از عنوان تحقیق برداشت می شود ، هدف اصلی تحقیق حاضر ، نقش انگیزه وابستگی در علاقه به حرفه های کارآفرینی است . همچنین اهداف فرعی تحقیق نیز عبارتند از :

• سنجش انگیزه وابستگی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
• سنجش میزان علاقه به کارآفرینی میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
• سنجش رابطه بین انگیزه وابستگی و علاقه به کارآفرینی میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

1-6- فرضیه های تحقیق :

فرضیه اصلی : بین انگیزه وابستگی و علاقه به کارآفرینی میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه معناداری وجود دارد .

همچنین فرضیه های فرعی تحقیق عبارتند از :

فرضیه فرعی اول :بین محرک مثبت و علاقه به کارآفرینی میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه معناداری وجود دارد .

فرضیه فرعی دوم : بین مقایسه اجتماعی و علاقه به کارآفرینی میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه معناداری وجود دارد .

فرضیه فرعی سوم : بین حمایت عاطفی و علاقه به کارآفرینی میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه معناداری وجود دارد .

فرضیه فرعی چهارم : بین توجه و علاقه به کارآفرینی میان دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه معناداری وجود دارد .

1-7- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق :

متغیر بر اساس نقشی که در تحقیق به عهده دارد به دو دسته تقسیم می شود : متغیر مستقل و متغیر وابسته در این پژوهش هم این دو دسته متغیر وجود دارند :